Көз анатомиясы

жүктеу/скачать 7,95 Mb.

Дата	07.03.2022
өлшемі	7,95 Mb.
	#134456

Байланысты:
көз анатомиясы

Орындаған:Нұрбек Жанат

Топ:1-003 Жалпы медицина

Қабылдаған:Марат Кантемиров

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қарағанды медициналық университеті

2021-2022

Адамның көзі жарықты анықтайтын және оптикалық жүйке арқылы миға сигналдар жіберетін орган. Дененің ең күрделі органдарының бірі, көз бірнеше бөліктен тұрады. Әрбір жеке бөлік көре білу қабілетін арттырады.

Адамның көзінің сырттай үлгісі

Офтальмологияда 2 ұғым бар: Көз ағзасы және көру анализаторы.

Көру анализаторы – күрделі нервті-рецепторлы жүйе, ол жарықты тітіркедіргішті қабылдауға және оған анализ жасауға арналған: 4 бөлімнен түрады-шеткі немесе

рецепторлы, жарық қабылдаушы тор қабықпен , олардың рецепторларымен келтірілген (таяқшалар мен құтышалармен).

» өткізу жолдары: олар көру нервісі, хиазмамен, көру трактісімен;

» ми қыртысы асты орталықтары сыртқы тізелі дене мен Грациоле тұйінімен келтірілген.;

» орталық бөлімі,

(қабақтар мен көз ұясы), қосалқы аппараттан (жас ағзалары, бұлшық еттер, қан тамырлыры, нервтер)

және көз алмасынан тұрады. Көз алмасында көру-нерв аппараты(тор қабық пен көру нервісі) және диоптрилік аппаратты (көз ішілік сұйық, қасаң қабық, көз бұршағы, шыны тәрізді дене) ажыратады.

Көз шарасының топографиялық орналасуы

Көз алмасы;горизонтальды жазықтықтағы көрінісі

Көз алмасы бассүйектің алдыңғы жағындағы көз шарасының ішінде орналасқан. Көз алмасының алдыға қарай шығыңқы келген бөлігін алдыңғы полюсі, артқы шығыңқы бөлігін артқы полюсі деп атаймыз. Осы екі полюс арасын қосып тұрған тік сызықты көз осьі дейміз. Көз алмасы оның ішкі ядросын қоршап жатқан үш:сыртқы талшықты, ортаңғы тамырлы және ішкі торлы қабықтардан құралады.

Көз алмасының қабықтары

1)Талшықты қабық – tunica fibrosa bulbi – көз алмасын сыртынан қаптап, қорғаныш қызметін атқарады. Оның артқы үлкен бөлімі ақ қабық, ал алдыңғы бөлігі мөлдір қабық деп аталады.

1)Ақ қабық-sclerae-тығыз дәнекер тіннен тұрады және ақ түсті болады
2)Мөлдір қабық-cornea-ақ қабықтың тікелей жалғасы, мөлдір, дөңгелек, алдына қарай дөңес артқы жағы ойыс табақша тәрізді

Көз алмасының қабықтары

2)Көз алмасының тамырлы қабығы – tunica vasculosa – тамырларға бай, жұмсақ, пигменттерге орай қара түсті, дәл ақ қабықтың астында жатады.

1)Меншікті тамырлы қабық – choroidea – тамырлы қабықтың, артқы, үлкен, үлкен бөлімі болып табылады. Аккомадация кезінде – choroidea-ның үнемі жылжып тұратындығынан бұл жерде саңылау тәрізді лимфалық кеңістік түзіледі.
2)Кірпікті дене – corpus ciliare – тамырлы қабықтың алдыңғы жуандаған бөлігі циркулярлы буылтық түрінде ақ қабықтың мөлдір қабыққа ауысатын жерінде орналасқан
3)Нұрлы қабық – iris – тамырлы қабықтың ең алдыңғы бөлігін құрайды және дөңгелек қарашық - papilla деп аталатын тесігі бар, тік тұратын шеңбер тәрізді табақша.

Көз алмасының қабықтары

3)Тор немесе торлы қабық – retina – көз алмасының үш қабығының ең ішіндегісі,ол тамырлы қабыққа қарашыққа дейін жанасып жатады. Ол эктодермадан пайда болады.

Көздің ішкі ядросы

Көздің ішкі ядросы мөлдір жарық сындырғыш орталардан:кескінді торлы қабықта құруға арналған шыны тәрізді денеден, көзбұршақтан, көз камераларынан тұрады.

А. Шыны тәрізді дене – corpus vitreum – көз алмасы қуысын торлы қабықтан ішке қарай толтырып тұрады.
Ә. Көзбұршақ – lens – көз алмасының өте маңызды жарық сындырғыш ортасы.
Б. Көз камералары. Нұрлы қабықтың алдыңғы беті мен мөлдір қабықтың артқы жағы арасындағы кеңістік көз алмасының алдыңғы камерасы – camera anterior bulbi – деп аталады

Көздің қосымша ағзалары

Көз алмасының бұлшықеттері

Алты көз бұлшықеті адамның көзін барлық бағытта қозғалтады. Төрт және қиғаш көз бұлшықеттері бар.

Көз бұлшықеттері түзу

Төрт көздің бұлшық еттері - ені бір сантиметрге жуық тегіс, жіңішке бұлшықеттер. Олар орбитаның жоғарғы, төменгі, ортаңғы және сыртқы қабырғаларынан (көз ұясы) көздің қабығының шетіне қарай тартады. Оптикалық нерв көз алмасының артындағы кеңістікте өтеді, оны көз бұлшықеттері пирамидалық пішінде қоршайды.Төрт түзу бұлшықет көзді келесі бағытта тартады:

жоғары және сәл ішке (тік бұлшық ет)

төмен және сәл ішке (тік бұлшықет төменгі бұлшықет)

ортасына қарай – яғни мұрынға қарай – (musculus rectus medialis, көз бұлшықеттерінің ең мықтысы)

сыртқа (тік бұлшық ет lateralis)

Көру жолының нейрондары және олардың қосылыстары

Таяқшалар мен конустар биполярлы жасушалардың дендриттерімен, көру жолының бірінші ретті нейрондарымен синапс жасайды. Олар өз кезегінде ганглиондық жасушалармен синапс жасайды. Олар екінші ретті нейрондар . Олардың аксондары көру жүйкесін құрайды.

Сондай-ақ біліңіз, көзден миға дейінгі көру жолының дұрыс реті қандай? Көрнекі жол. Көру жолы көз торынан , көру нервтерінен, оптикалық хиазмадан, көру жолдарынан, бүйірлік геникулярлық денелерден, оптикалық сәулелерден және көру қыртысынан тұрады.

Көз ауытқуы

Американың белгілі цирк әртісі (сиқыршы). Өте сирек кездесетін

ауытку жағдайы –

-үш көзді адам. 3-ші көзінің (ортадағы) нәрсені (затты)

көргенде тесіп өтетін қабілеті болған. Сыртқы мұрын екіге бөлінген, жоғарғы

ерін толық бітіспеген - «қоян жырық». 42 жасында өзін өзі өлтірген. Карловы-

Вары, 2011 ж.

Назарларыңызға рахмет!!! ❤️❤️❤️

жүктеу/скачать 7,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

Көз анатомиясы