Кұралы. Орал: М.Өтемісов атындағы БҚм у бак, ж эне баспа орталығы, 2007



Pdf көрінісі
бет4/87
Дата24.01.2023
өлшемі3,47 Mb.
#166222
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   87
Байланысты:
сімдіктер систематикасы О у ралы

экожүйелерінің 
тіршілігінде 
„акте^ 
және
айтарлықтай. 
А втотрофты 
бактериялар 
көміртеп 
аиналь 
_
атмосфералык 
азотты ф иксациялауға қатысады. Гетеротрофты 
®
редуценттер. Олар органикалы к заттарды (өлген өсімдіктер мен 
-чаттаоды
калдықтарын) ы дыратуш ылар. 
Редуцент-бактериялар 
органик 
ан
органикалық емес молекулага айналдырып, планета бетін шіріген 
арады,
тазартып, хим иялы қ элементтерді биологиялык зат аин.ал“ мғ 
чаттарды 
Сонымен қатар 
сиитетикалы к заттарды , пестицидтерді, 
оя 
мүнай өнімдерін (нейлон) ы ды ратуға кабілетті. 
..™ектенетін- 
Бактериялардын 
кебі 
даЯыи 
ор тш к алы к затгармен
гетеротрофтар. 
Гетеротрофтардын ік п з п тобы елі °Рга™ з 
ДІКі „ „ ш н  
коректенетін - сапрофиттер. 
Сонымен катар 
т ф ' 
Р
ішінде адам паразнттері. 
^ н те зл е ү ін е орай
Автотрофты бактериялар органикалы к емес заттард
фототрофты ж эне хем отроф ты болып бөлш еді. 
т ж іо т т і бактерия,
Фототрофты бактерияларга цианабактерия, жасыл 

жатады.
пурпур күкіртті бактерия, пурпур күкіртсіз бактерия * “ е баГ 
иялар жаСыл
Фотосинтездеуші бактерияларда хлорофилл боладь . 
пайдаланып,
өсімдіктер тэрізді 
коректену барысында күн э Р 
бактерияларда 
көмірқыщқыл газын сініреді, ауаға бос оттепн бөлед . 
Р 
фотосинтез процесі ж асы л өсімдіктерге карағанда баскаш а жүр
5


Х емотрофты 
бактериялар 
синтез 
реакциясы на 
кажетті 
энергияны, 
органикалык емес заттардьщ (азот, күкірт, темір косылыстары жэне газтэрізді 
сутегі) тотығу процесінен алады.
Тыныс алу ж олы на байланысты бактериялар аэробты (оттекті ортада 
тіршілік етеді) ж эне анаэробты (оттексіз ортада тірш ілік етеді) болып бөлінеді. 
Сонымен катар оттекті жэне оттексіз ортада д а тірш ілік ететін бактериялар 
кездеседі.
Топы рак бактериялары топы ракта жүретін зат айналы мға жэне ыдырауға 
катысады. Симбиозды тірш ілік ететін Rhizobium бактериясы атмосфералык 
азотты фиксациялайды ( кері денитрификациялау).
Паразитті 
жэне 
симбиотикалы к бактериялар. 
Кейбір гетеротрофты 
бактериялар тірі организмнің органикалы к косылыстарын ыдыратады. Оларға 
ауру коздырғыш тар (патогенді бактериялар) мен организм тірш ілігіне пайдалы 
бактериялар жатады.
П атогенді бактериялар адам мен ж ануарлардын ауру коздыргыш тары: өкпе 
кабыну, туберкулез, сокы р ішек, сальмонеллю з, оба, холера, дифтерия, кан 
ты ш как, миненгит, т.б. Сонымен катар өсімдіктерде бактериоз ауруларын 
туғызады.
С имбионтты бактериялар адам мен ж ануарлардын ас корыту жүйесінде 
тірш ілік етіп, тамактың коры ты луы на септігін тигізеді.
Адам өмірінде бактерияны н 
рөлі үлкен. 
Техникалық жэне тамак 
өнеркэсібінде 
ашыту 
бактериялары 
кеңінен 
пайдаланылады. 
Ашыту 
бактерияларының көмегімен айран, катык, ірімшік, кымыз, шүбат, ферменттер, 
спирт, лимон кыш кылын т.б. өндіріледі жэне мал азығы силос дайындауда 
маңызды. Сонымен катар ашыту бактериясы 
тамакты ж эне өнеркәсіп 
өнімдерін бүлдіреді.
Зиянды 
бактерияларды 
ж ою
жолдары: 
формалинмен, 
карбол 
кыш кылымен, спиртпен, бор кышкылымен т.б. дизенфикциялайды. Азык- 
түлікті 
бактериядан 
сактау 
жолдары: 
тұздау, 
кептіру, 
консервілеу, 
пастерлизациялау т.б.
Бактериялар бөлімі 5 класка бөлінеді: нағыз бактериялар, немесе 
эубактериялар 
(Eubacteriophucceae), 
актиномицеттер 
(Actinom ycetes), 
миксобактериялар 
(M yxobacteriophyceae), 
спирохеталар (Spirochaetae), 
микоплазмалар( Mycoplasma).


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   87




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет