Кұралы. Орал: М.Өтемісов атындағы БҚм у бак, ж эне баспа орталығы, 2007



Pdf көрінісі
бет46/87
Дата24.01.2023
өлшемі3,47 Mb.
#166222
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   87
Байланысты:
сімдіктер систематикасы О у ралы

Қарагай туысы (Pinus). 
100 түрі бар. Мәңгі жасыл ағаштар, кылқандары 
2-5 немесе одан да көп болып шоктанып орналасады, сүрегінде шайыр жолдары 
болады. Ең 
кен 
таралған өкілдер: Кэдімгі қарағай — P.sylvestris, Сібір карағайы
— P.sibirica
Кэдімгі қарағай. Биік, мэңгі жасыл ағаш, ағаш өсімдігінің дінінен жоғары 
тармактала ескен бөлігі (крона — бөрікбас) жұмыр, кылканы жүп, үзын, кабыгы 
қызғылт реңді, бүрлері усак. тұқымдары да усак. тамакка жарамсыз. ТМ Д 
елдерінің еуропа бөлігінде кылкан жапыракты ормандар түзеді. Сібірде кен 
таралған. Құмды топырактарда өседі.
Сібір карағайы (сібір кедрі деп атайды). Бүл кэдімгі карағайдан да мыкты 
ағаш. Негізінен бастап бутактанады. Қылкандары бесеуден орналаскан. Бүрлері 
ірірек, тұкымдары (кедр жанғактары) тамакка жарамды. Сүрегін курылыс 
материалы ретінде (кем е жасауда, ж иьаз жасауда) пайдаланады. Сібір 
карағайының сұрегі ты ғы з, терезе рамаларын жэне карындаш жасауда 
колданады.
Сібір қарағайы Батыс Сібір жэне Сібірдің онтүстік-шығыс бөлігінде 
таралған. Қы рымда қырым карағайы, Станкевич карағайы кездеседі. Пицун 
карағайы Кавказда өседі. Грузияда эльдар қарағайы таралған. Сібірдін таулы 
беткейлерінде стланикалы кедр (жатаған карагай)өседі. Солтүстік Америкада да 
Қарағай өте көп (сары карағай, батпак карағайы(биіктігі 100 м), кант карағай, 
монтесум карағайы, веимутова ж әне т.б.).
49


Кипаристер бірнеше түрлерден тұрады. Біз тек арш аға токталамыз.
Аршалар туысы өте жай өседі, 500 - 1000 ж ы лға дейін өмір сүреді. 60 
түрі белгілі. Кэдімгі арша (Juniperus sabina) - күмды жерлерде төселіп өсетін, 
буталар. биіктігі 1,5 м, жапырактары кабы рш ақтэрізді. Жемісі шырынды жидек 
БК
обылысында кұмды аймак: Қарағаш , Аккүмда кездеседі. Кэдімгі арша 
реликт Батыс Қазақстан облысынның Ж асыл кітабына енгізілген.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   87




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет