Кұралы. Орал: М.Өтемісов атындағы БҚм у бак, ж эне баспа орталығы, 2007


Алхорылар түқымдас тармағы - Prunoidae



Pdf көрінісі
бет55/87
Дата24.01.2023
өлшемі3,47 Mb.
#166222
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   87
Байланысты:
сімдіктер систематикасы О у ралы

Алхорылар түқымдас тармағы - Prunoidae
А лхорылар ағаш тар мен бұталар. Гүлдері актиноморфты. Гүлсерігі екеу, 
тозаңкаптары көп. Аналығы біреу, бір жеміс жапыракшасынан тұрады. Ж атыны
57


жогары орналаскан. 
Гүлсерігі екеу, тозаңқаптары көп. Көптеген кұнды 
жемістері бар.
Алхоры туысы - Prunus 
биіктігі 6 - 12 м ағаштар, тек мэдени өсімдік 
ретінде белгілі, бірнеше іріктемелері бар. Жемісі - шырынды сүйекті жеміс. 
Кұнды тағамдык өсімдік. Бірнеше түрлері кездеседі : 
Торн 

P. Spinosa
жабайы өсетін бұта, орман зонасында өседі, жемістері жеуге жарамды, дэмі 
кышкыл. БҚО - д а жайылым орманында, сай-жырыларында кездеседі.
Шие туысы - Cerasus. 
Биіктігі 
2 -4 
м бұталар. Ж абайы жэне мәдени 
түфлері бар. Ең кең таралған түрі - кэдімгі шие. БҚО-да жабайы түрлері 
кездеседі. С. F ruticosa- дала бүтакты шиесі. Ж емістері ұсак, кышкыл.
Мойыл туысы - Padus. 
Орман зонасының ағашты өсімдігі. ¥ са к , ак 
түсті, хош иісті гүлдері гүлшоғырына жиналған. Жемісі кара түсті сүйекті.
Бадамгүлдер туысы - Amygdalus. 
Кэдімгі бадамгүл Орталык Азияда 
жабайы түрінде таралған. Тұқымдарын кондитер өнеркэсібінде пайдаланады. 
Б Қ О -да бадамгүл шукий немесе ешкісабақ (А.папа) кездеседі.
Бұршақтар катары - Fabales
Бүршақтар белгілері жағынан раушангүл тұкы м дастары на ұксас болып 
келеді. Негізгі ұксастыктары жапырактарының кезектесіп орналасуымен 
бөбешік жапырактарынын болуы, айырмашылығы жемісі бүрш ак. Сондыктан 
бұл түқымдас бүршак тұкымдастары деп аталған. Бүршактар катарының 650 
туысы, 17- 18 мың - ғ а жуык түрі белгілі. ТМД елдерінде 2000 түрі, Батыс 
Қазақстанда-27 туысы. 144 түрі кездеседі. Барлык Ж ер ш арында кен таралған. 
Негізгі тіршілік формалары ағаштар, бүтадар, лианалар, шөптесін өсімдіктер. 
Ж апырактары тұтас, үшкүлакты немесе қауырсынды, бөбеш ік жапырактары 
болады. Гүлдері көбіне актиноморфты, кейбір түрлерінде зигоморфты болып 
келеді. Күлте жапыракшалары мен тостаған жапыракшалары - 5, аталығы - 10, 
аналығы - 1. Ж атыны жоғаргы, гүлдері шашақ, масак, шокпарбас гүл 
ш огырларына жинакталған. Бүрш ак тұкымдастарының тамы рларында азот 
сактайтын 
түйнекшелер 
кездеседі. 
Бүл 
түқымдасты ң 
эволюциясы 
бунакденелермен тозандану бағытына карай жүрген (зигоморфия). Жемісі 
бүршаккап. Бұршак түқымдастарының халык ш аруаш ылығында манызы зор. 
Оларды азық, жем- ш еп, дәрі-дэрм ек ретінде кеңінен қолданады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   87




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет