Сфагнум мүктер класс тармагы - Sphagnales Сфагнум мүктерінің
300-350 түрі белгілі, ал оның ТМ Д -елдерінде 42
түрі кездеседі. Н егізінен солтүстік жарты ш ардын салкын аймактарында
таралған, онтүстік жарты шарда сирек кездеседі. Сфагнумдар ақш ыл түсті мүк
(ак мүктер), түсі жапырағының ішкі күрылымынын ерекшелігіне байланысты.
Хлорофилл барлык клеткаларда емес, тек хлорофилл тасушы клеткаларда ғана
болады, сондықтан «ак мүктер» деп аталады. Сфагнум суды өзінін салмагынан
37 есе көп жинайды. Сабактары нэзік, шымтезек түзеді. Бүтактарынын 3 түрі
бар: төбе, косалкы, жанама. Ж апырақтары үсақ, бірқабатты. Ризоидтар тек жас
фомаларында болады, одан кейін мүк төбе нүктесімен еседі, ал төменгі кабаты
өліп,
шымтезек күйінде жинала береді (1000 ж ы лда 1 м етр шымтезек
жиналады). Сондыктан бұл мүктерді «шымтезек мүгі» депте атайды (планетада
корға жиналған шымтезек көлемі 160 млрд. тоннаны кұрайды).
Сфагнум мүктерінен балауыз, парафин, кышкыл алады. Ол бактерицидті,
гигроскопиялы, стерилді жэне сфагнол (бактерияға карсы заттар) бөледі.
