Шифрлау әдістері
Ортақ мағынада екі шифрлау түрі мүмкін: симметриялық (немесе классикалық) және асимметриялық (немесе ашық кілтпен шифрлау).
Симметриялық шифрлау
Симметриялық шифрлаудың идеясы математикалық формула түрімен жазылады:
Шифр мәтін = функция (ашық текст, кілт)
|
Қарсы жақ функция түрі
|
Ашық мәтін = қарсы жақ функция (Шифр мәтін, кілт)
|
5-2 суретте симметриялық шифрлау кезінде ақпаратты өзгертуі көрсетілген.
Тіпті тік және кері функция таныс кезінде ашық текстті білімсіз кілтпен қайта құру мүмкін емес. Симметриялық шифрлауде сонымен қатар құпиялы кілтпен шифрлау деп атайды, өйткені құпиялы кілт жіберушіде және қабылдаушыда болуы керек. Келесі бөлімдерде маңызды шифрлаудың симметриялық алгоритмі немесе шифрлар қарастырылған. Шифрдың екі түрі болады: одақты және ағымдағы. Біріншілер шифртекст одағына (ортақ айтқанда, басқа көлемде) кіретін мәлімет одағын (кейбір көлемді) өзгертеді. Екіншілер – ашық мәтінді шифртекст тактына бір бит бойынша.
DES
DES (Data Encryption Standard) — 56 бит ұзындығымен кілтті қолдана 64 бит бойынша одақты өңдейтін шифр одағы. Ол енді жеткілікті зерттелген. Тестталған және өте тұрақты болып танылған. DES жұмыс режимінің екі негізгісі болады: (Electronic Code Bonk) және CВC (Cipher Block Chaining). Бірінші режимде DES 56-биттік кілтті қолдана 64 бит тактын өңдейді. Сонымен, әрбір одақ басқалардан тәуелсіз шифрланады. СВС режимінда кезекті 64 биттік одағын оған шифрлау үшін «Немесе шығару» алдыңғы одақ операциясы қолданылады. Бұл ашық мәтіннің әртүрлі орындарында болатын 64-битті бірдей одақ әртүрліге шифрланады.
DES аппараттық жүзеге асыру үшін жарамды өте жылдам алгоритм өңделді. DES қолданатын шетке шығару өнімі АҚШ үкіметімен сұранды. ANSI АҚШ ұлттық стандарт шифрлау көмегімен DES қабылданды.
DES алгоритм сенімділігі аз болып көрінгенде triple-DES – модификациясы қолданылады. Жалпы айтқанда Triple-DES бірнеше нұсқауы болады. Ең қарапайым – қайта шифрлау. Екіншіден – алынған шифртекст ашық мәтін бірінші кілтте DBS алгоритммен және ақырында мәліметтер екінші қадамнан алынған – үшіншіде шифрланады. Барлық үш кілт бір-бірінен тәуелсіз таңдалады.
IDEA
IDEA (International Data Encryption Algorithm) — 128 бит кілт ұзындықты тағы бір шифр одағы. Бұл Европаолық стандарт (ЕТН, Цюрих-тан) 1990 жылы ұсынды. IDEA алгоритмі жұмыс жылдамдығы және анализ тұрақтысы бойынша DES алгоритміне орын бермейді.
CAST
CAST— бұл 128-битті кілтті АҚШ-та және 40-битті экспорт нұсақауында қолданалатын шифр одағы. CAST Northern Telecom (NORTEL) компаниясымен қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |