Криптография (грек. κρиптос — жасырын және ұрлау — жазамын) — ақпараттың жеке(өзгелердің ақпаратты оқи алмау мүмкіндігін) және заңдылығын (авторлық құқықтың бүтінділігін) қамтамасыз ететін әдістерін зерттейтін ғылым.
Алғашында криптография ақпаратты шифрлау әдістерін,яғни ашық мәтінді құпия алгоритмдік кілт негізінде шифрлы мәтінге түрлендіруді үйрететін ғылым болып саналған. Дәстүрлі криптография құпия кілтті пайдалану арқылы шифрлау және шифрдан шығаруды өткізетін симметриялық криптожүйелерді түрлендіреді. Сонымен қатар криптожүйелер өзіне ассимметриялық криптожүйелерді, электронды цифрлық қолтаңба, кеш-функцияны, кілттерді басқаруды, жасырын ақпаратты алуды, кванттық криптографияны қосады.
Бұл бағыттар бір-біріне қарама-қарсы болып табылады.
Криптография ақпаратты түрлендіруге, математикалық әдісін іздеу және зерттеумен айналысады.
Ал криптоанализ шифрленген ақпараттың көмегінсіз қалпына келтіру мүмкіндіктерін зерттейді.
Криптография тарихына ұзақ жыл береді. Оның негізгі периодикасына шифрлеу әдістерінің технологиялық сипаттамаларын қолдануымызға болады.
Криптография тарихына ұзақ жыл береді. Оның негізгі периодикасына шифрлеу әдістерінің технологиялық сипаттамаларын қолдануымызға болады.
I период ( б.з.д. 3 мың ж жақын) моноалфавиттік шифрлармен сипатталады. Негізгі принципі шығыс мәтіннің алфавитін басқа алфавит әріптерімен немесе символддарымен ауыстыру.
II период (хронологиялық кезеңі – IX ғасырдан бастап Таяу Шығыстан(Аль-Киндиден) және XV ғасырдан Еуропада (Леон Баттиста Альберти- XX ғасыр басына дейін) полиалфавиттік шифрлар енгізумен белгілі болды.
III период (Третий период XX ғасырдың басы – соңы) шифрлеушілер жұмысына электромехаинкалық құрылғылардың келуімен сипатталады.
IV период — (XX ғасырдың ортасына дейін) — математикалық криптографияға өту периоды.
Роторлық шифрлы машина Энигма. Бұның модификациялары германдық әскерлерімен 1920 жылдарда Екінші дүниежізілік соғыс біткенге дейін қолданылып келген.
