Күшітер шамамен б з. б. 15 10 мың жыл бұрын қолға үйретілген деп есептеледі. Қазір дүние жүзінде күшіктердің 400 тұқымы белгілі
жүктеу/скачать 139,87 Kb.
|
1 2
Байланысты:Сәдуақас Дарын ОЗ-206 (копия)
- Бұл бет үшін навигация:
- Орындаған: Сәдуақас Дарын ОЗ-306к топ студенті Қабылдаған:Аға оқытушы Қыдыров Таңатар Алматы, 2021 жыл Күшіктер туғаннан кейін даму кезеңі
|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті Күшіктер туғаннан кейін даму кезеңі Орындаған: Сәдуақас Дарын ОЗ-306к топ студенті Қабылдаған:Аға оқытушы Қыдыров Таңатар Алматы, 2021 жыл Күшіктер туғаннан кейін даму кезеңі (Эссе) Күшітер шамамен б.з.б. 15 – 10 мың жыл бұрын қолға үйретілген деп есептеледі. Қазір дүние жүзінде күшіктердің 400 тұқымы белгілі. Қазіргі кезде күшік тұқымына қарай бірнеше топтарға бөлінеді: шпице тәрізділер бұған терьерлер мен доберман-пинчерлер жатады; тазы иттер мен овчаркалар; Азия, Америка, Австралияқұрлығына тән күшіктер;. Күшіктерді күнделікті тұрмыста пайдалануына қарай 3 топқа біріктіреді: аңшы иттер, күзет иті және үйде ұсталатын декоративті (сән үшін) иттер. Қолға үйретілген иттерде болатын әр түрлі жұқпалы аурулар (құтыру, саркоптоза, трихофития, т.б.) адамдарға жұғады. Сондықтан оларды үнемі ветеринарға көрсетіп, жыл сайын үйде ұсталатын иттерді құтыруға карсы, ал күшіктерді обаға қарсы ектіріп отыру қажет. Иттер – нағыз етқоректі жануарлар. Тістерінің ішінде ең жақсы дамығаны – азу тістер.Алдыңғы аяқтарында 5 башай, артқы аяғында 4 башай болады. Иттердің есту, көру, иіс сезу мүшелері өте жақсы жетілген. Үйретуге өте бейім болады.Жыныстық жағынан төбеті 10 – 12 айда, қаншығы 7 – 8 айда жетіледі, жылына 1 – 2 рет ұйығады. Буаздық мерзімі 58 – 65 күн, қаншығы 1 – 2, кейде 12 – 18 соқыр, саңырау, тіссіз күшіктер табады. Құлағы 5 – 8, көзі 10 – 14 күннен кейін ашылып, сүт тістері 20 – 30 күннен кейін шыға бастайды. Күшіктері енесін 1 – 1,5 айдай емеді.Иттер 10 – 12 жылдай тіршілік етеді.Иттің белгілі бір қызмет атқаруға, аң аулауға үйретілген, сондай-ақ үйде сәндік үшін асырайтын тұқымдары болады. Қызмет иттері тұқымдарын армия, шекара күзеті, милицияістерінде, әр түрлі объектілерді күзетуге, мал бағуға т. б. пайдаланады. Иттің бұл тұқымдарына неміс овчаркасы (шығыс европалық), Кавказ овчаркасы, Орта Азия овчаркасы, орыстың оңтүстік овчаркасы, шотланд овчаркасы (колли), ротвейлер, эрдельтерьер, қара терьер, ризеншнауцер, Москва күзет иті және сүңгуір ит(ньюфаундлендтің отандық типі) жатады. Мұндай иттерді ұстайтын әуес-қойлар әдетте Армия, авиация және флотқа көмек көрсететін ерікті қоғамның (КСРО ДОСААФ-ы) қызметші-итін өсіретін клубтардың мүшесі болады. Клубтар қызметші итті өсіру жөніндегі көпшілік-оқу орталығы болып табылады. Клуб мүшелері спортпен шұғылданады, көрнекі жарыстарға, әскери-спорт ойындарына қатысады, көптеген ит жаттықтырып, армияға, шекара әскеріне және т. б. ведомстволарға табыс етеді. Клубтар ит өсіруді жоспармен, иттің тұлғасы мен сымбатын жетілдіру, қызметтік қабілетін арттыру, санын көбейтуді белгілі ережемен жүргізеді. Ит өсіріп, көбейтуге төртінші буынға дейінгі тегі белгілі, көрмелерде тұлғасы мен жаттықтырылуы жағынан аса жоғары баға алған иттер алынады. Неміс овчаркасы (шығыс европалық) клубтарда тіркелген барлық иттердің сан жағынан 70%-тейін алады. КСРО-да көп жылдар бойы жүргізілген жұмыстардың нәтижесінде неміс овчаркасына қарағанда сирақты, бітімі арымды әрі таразы келген, төзімді де қабілетті овчарканың жаңа тұқымы шығарылған. Овчарканың бұл тұқымы еліміздің әртүрлі климатты аймақтарында пайдалануға көнгіш келеді. Бұл ит мемлекет шекарасын орғауға, әскери және өндіріс т. б. халық шаруашылығы объект іл ерін күзетуге ұсталатын иттердің, сондай-ақ іздеусіз кесу қызметші-иттерінің негізгі тұқымы болып саналады, кен-газ іздеу, іздеу-құтқару және басқа да арнайы (санигария, байланыс, мина ізден табу) жұмыстарына ойдағыдай пайдалануда. жүктеу/скачать 139,87 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2