Курсы: ,2 Семестр: 1, 2, Барлық аудиториялық сабақ саны 170


нақ осы шақ ауыспалы осы шақ



Pdf көрінісі
бет98/151
Дата09.03.2022
өлшемі3,95 Mb.
#134708
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   151
Байланысты:
УМКД-по-каз.яз.-ЖУЛДУБАЕВА-Г.И.

нақ осы шақ ауыспалы осы шақ 
болып екі 
түрге бөлінеді.
Нақ осы шақ қимылдың, іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәтте істеліп, болып жатқанын 
білдіреді. Нақ осы шақ етістіктің құрамына қарай 
жалаң
және 
күрделі
болып екіге 
бөлінеді.
а) Нақ осы шақтың түрі 
отыр, тұр, жатыр,
 
 
жүр
деген етістіктердің жіктелуі 
арқылы. Бұл төрт етістік қалып етістіктері деп аталады.
Қалып етістіктің жіктеу үлгісі
жақ
отыр
тұрмын
жүр
жатыр
І
отырмын
тұрмын
жүрмін
жатырмын
ІІ
отырсың
тұрсың
жүрсің
жатырсың
отырсыз
тұрсыз
жүрсіз
жатырсыз
ІІІ
отыр-
тұр--
жүр-
жатыр
ә) 
Нақ осы шақтың күрделі түрі етістіктің –ып,-іп,-п және –а,-е,-й тұлғалы көсемше түрі 
мен отыр, тұр, жүр,жатыр деген қалып етістіктерінің көмекші етістік мәнінде тіркесінен 
жа салады. Күрделі етістіктің құрамындағы көмекші етістіктердің (отыр, тұр, жүр, жатыр)
жіктелуі арқылы шақтық мағына береді. Мысалы: Мен оқып отырмын. Сен ойнап жүрсің. 
Оқушы кітап оқып тұр.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   151




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет