Л І і л имоііа язык лингвистика: АҚпараттық
Компьютерлік лингвистикада тілдің күрделі құрылымына
жүктеу/скачать 312,52 Kb. Pdf көрінісі
|
thesis12757
| Компьютерлік лингвистикада тілдің күрделі құрылымына
сэикес тілдің жеке деңгейлерімен катар койылатын, тілдік хабарламалардың туындауы мен қабылдану удерістері немесе тілге байланысты басқа да адамзаттық қызмет түрлеріне қатысты түрлі бағыттар қапыптасып, дамуда. Компьютерлік лингвистиканың бағыттары: • мәтінніц автоматты анализі; • мәтінніц автоматты синтезі; • автоматты сөздіктерді қуруж эне цолдау; • автоматтандырылган ақпараттық-іздеу жүйелерін қуру; • машиналық аударма; • тілді оқытудагы автоматты ж уйелерді құру; • анонимді мәтіндерді автоматты атрибуциялау мен деиіифрлеу; • лингвистикалық деректер қорын құру; • теориялық және қолданбалы лингвистиканыц мәселелерін шеиіуге байланысты багдарламалық қүралдарды дайьіндау және т.б. [9; 53]. Жалпы лингвистика, сондай-ақ, жекелей алғанда компьютерлік лингвистика да әр түрлі типтегі тілдермен, олардың жеке деңгейлерімен жұмыс жасайды. Тіл, жалпы турде, кейбір социумда қарым-қатынас үшін қолданылатын таңбалар жүйесі ретінде анықталады [5,604; 29, 5]. Тілдер табиғи жэне жасанды болып ажыратылады. Табиғи тіл - тарихи қалыптасқан, белгілі этникалық топ немесе ұлттык мемлекетте қолданылатын таңбалар жүйесі. Бұл тілге үндіеуропа тілдік семьясьтна жататын орыс, ағылшын тілдері немесе фин-угор тілдік семьясына жататын фин, эстон тілдері жатады. Жасанды тілдер табиғи тілді қолдану тиімсіз немесе мүмкін емес салаларда жасанды түзілетін таңбалар жүйесін білдіреді. Жасанды тілдер ез ішінде мамандандырылмаған немесе халықаралық жэне мамандандырылған эсперанто, волапюк және т.б. тілдер болып бөлінеді. Соңғысына XVI ғ. қалыптаса бастаған математика, логика, химия жэне т.б. ғылым тілдері және 1940 жылдардан бастап адам мен компьютер арасындағы диалогты жеңілдетуге байланысты адамзат қызметінің арнайы сапаларында таралған адам-машиналық қарым-қатынас тілдері жатады [5,201-202]. Адам-машиналық қарым-қатынас тілдеріне мысап ретінде қарапайым символикапық кодтау жүйесінен бастап (ассемблерлер) мамандандырылған бағдарламалау тілдері С++, ^ача, Руіһоп, ЕгЬап§ және т.б. алынады. 1980жылдарға қарай әлемде 500-ге жуык бағдарламалау тілдері бар болған [5, 202]. Бағдарламалау тілдерінің жалпы саны бірнеше мыңға жетсе де, қазірғі кезде бастапқы мөлшері белсенді қолданыста жүр [10]. Бұл фактілер адам-машиналық қарым-қатынас мэселелерінің өзектілігі мен оны шешудің көптеген жолдарының бар екендігін керсетіп отыр. Демек, лингвистика - табиғи адамзаттық тілдің пайда болуы, қалыптасуы мен қызметінің заңдылықгары жайлы гылым. Лингвистика мен 11 Лингвистика: ақпарагггық технологиялар компьютерлік лингвистиканың пәні онын ерекше бөлімі түрлі мақсатгарда қолданылатын тіл — таңбалар жүйесі болып табылады. Пайдаланылған әдебиеттер: 1. Рождественский Ю .В. Лекции по общему языкознанию. - М.: Высшая школа, 1990. 2. Баранов А.Н. Введение в прикладную лингвистику: учеб. пособие. 3-е изд. - М.: ЛКИ, 2007. 3. Прикладное языкознание: учебник / отв. ред. А.С. Герд. - СПб.: СПбГУ, 1996. 4. Зубов А.В., Зубова И.И. Информационные технологии в лингвистике: учеб. пособие. - М.: Академия, 2004. 5. Кіппегзіеу В. Тһе Ьап§иа§е Ь із! Соііесіесі ІпҒогшаІіоп Оп АЬоиІ 2500 Сошриіег Ьап§иа§ез, Раз( апсі Ргезепі. ҺИр://реор1е.ки.е(1и/~пкіппег5/ЬапеЬІ5{/ ЕхІга8/1ап§1І5І.ҺІт (қаралған күн: 28.02.2012). 6. Лингвистический энциклопедический словарь / Гл. ред. В. Н. Ярцева. - М.: Сов. энциклопедия, 1990. - 685 с. 7. Тіл білімі сөздігі. Словарь по языкознанию / Құраст. Сүлейменова Э.Д., Мәдиева Г.Б., Ш әймерденова Н.Ж., Авакова Р.Ә. т.б. - Алматы, 1998. 8. Сүлейменова жүктеу/скачать 312,52 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|