Лекция № Роль икт в ключевых секторах развития общества. Стандарты в области икт
Компьютерлік жүйелердегі деректерді ұсыну
жүктеу/скачать 137,44 Kb.
|
Коспект ЛекцийИКТ каз
| Компьютерлік жүйелердегі деректерді ұсыну.
Компьютерлік жүйелер екілік санау жүйесін қолданады, яғни компьютердегі барлық сандар екілік сандар деп аталатын нөлдер мен бірліктер арқылы ұсынылады (binary digit – қысқартылған bit), сондықтан компьютер тек сандық түрде берілген ақпаратты өңдей алады. Сандық, мәтіндік, графикалық, дыбыстық ақпаратты цифрлық ақпаратқа түрлендіру кодтау арқылы жүзеге асырылады – деректерді басқа типтегі деректер арқылы түрлендіру процесі. Мәтіндік ақпаратты ұсыну үшін таңбаларды нөмірлеу кестесі немесе таңбаларды кодтау кестесі қолданылады, онда әр таңба бүтін санға (реттік сан) сәйкес келеді. Сегіз екілік сан 256 түрлі таңбаны кодтай алады. Қолданыстағы ASCII стандарты (American standard code for Information Interchange – американдық 8ми-биттік кодтау жүйесі)екі кодтау кестесін қамтиды – негізгі және кеңейтілген. Бірінші кестеде 0-ден 127-ге дейін негізгі таңбалар бар, онда ағылшын алфавитінің таңбалық кодтары орналастырылған, ал екінші кодтау кестесінде 128-ден 255-ке дейін кеңейтілген таңбалар бар. Орыс тілінің таңбаларын кодтау үшін windows-1251 қолданылады. Сондай-ақ, әлемнің көптеген елдерінің тілдерінің таңбаларын орналастыруға болатын 16 биттік таңбаларды кодтауға негізделген Unicode әмбебап жүйесі бар. Графикалық деректерді кодтау үшін растр сияқты кодтау әдісі қолданылады. Нүктелердің координаттары және олардың қасиеттері екілік кодпен кодталған бүтін сандар арқылы сипатталады. Сонымен, ақ-қара графикалық нысандарды нүктелердің тіркесімі арқылы сипаттауға болады Сұр түстің 256 градациясы, яғни кез-келген нүктенің жарықтығын кодтау үшін сегіз биттік екілік сан жеткілікті. Түсті графиканы ұсыну режимі RGB жүйесінде 24 биттік екілік санды қолдана отырып ұсынылған және толық түсті деп аталады. Дыбысты кодтау үшін fm (Frequency Modulation) әдісі қолданылады, ол күрделі дыбыстың әр түрлі жиіліктегі қарапайым гармоникалық сигналдар тізбегіне ыдырауына негізделген, олардың әрқайсысы дұрыс синусоидалы, сондықтан сандық параметрлермен сипатталуы мүмкін, яғни код. FM-ден басқа, технологияның қазіргі даму деңгейіне сәйкес келетін кестелік толқындық (толқындық кесте) синтез әдісі қолданылады. Алдын ала дайындалған кестелерде әртүрлі музыкалық аспаптарға арналған дыбыстардың үлгілері сақталады. Техникада мұндай үлгілер үлгілер деп аталады. Сандық кодтар құралдың түрін, оның модель нөмірін, биіктігін білдіреді, дыбыстың ұзақтығы мен қарқындылығы, оның өзгеру динамикасы, дыбыс пайда болатын ортаның кейбір параметрлері, сондай-ақ дыбыстың ерекшеліктерін сипаттайтын басқа параметрлер. Нақты дыбыстар үлгі ретінде орындалатындықтан, оның сапасы өте жоғары және нақты музыкалық аспаптардың дыбыс сапасына жақындайды. Бейне деректерін ұсынудың көптеген форматтары бар. Windows ортасында AVI (Audio Video Interleave - аудио және бейне ауысуы) кеңейтімі бар әмбебап файлдарға негізделген Windows үшін video форматы, сондай-ақ quick time мультимедиялық форматы қолданылады. Бірақ MPEG (Motion Picture Expert Group) форматын қысу жиі қолданылады. Ақпаратты цифрлық форматта ұсыну туралы толығырақ № 11 дәрісте қаралатын болады. жүктеу/скачать 137,44 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|