Дирекцияны картаға түсіру.
Дирекциялық бұрыш (дирекционный угол)- 0 градус пен 360 градус арасында сағат тілінің бағыты бойынша өлшенетін километрлік тордың тік сызығының солтүстік бағыты мен зат бағыты арасындағы бұрыш. Оны өлшеу үшін картада жергілікті затқа бағыт жүргізіледі. Бастапқы пунктің жақын жерінен жүргізілген сызықтың координаттық торы вертикаль сызықтарының бірімен қиылыстан нүктесін алады және оны транспортир ортасына, ал оның сызғышының шетін (0-180 градус сызығы) вертикаль сызықпен беттестіреді. Транспортир шкаласымен километрлік сызықтың солтүстік бағытына анықталатын бағытқа дейінгі бұрыш сағат нұсқауының жүрісімен есептеледі. 180 градустан асқан бұрыштар кезінде бұрыш тордың батыс бағытымен есептеледі және алынған 18 градус қосады(5).
Дирекциялық бұрыш бойынша бағытты картаға түсіру (нанесение на карту направления по дирекционному углу) – Бастапқы нүкте арқылы параллель тік тор сызығын жүргізу керек. Осы сызыққа ортасы бастапқы нүктемен беттесетіндей етіп транспортирді қояды. Ал шкаласы оңға бағытталғанда бұрыштар 18 градусқа дейін және солға 180 градустан көбірек болу тиіс. Транспортирдегі өлшемге қарсы, картада дирекциялық бұрышқа сәйкес белгі жасайды. Оны бастапқы нүктемен қосатын сызық бағыты білдіреді(5).
Қолданылған әдебиеттер:
1. Карта офицера. И. Д. Помбрик, Н. А. Шевченко. 1985г
2. Проведение занятий по начальной военной подготовке. И. Г. Назимка, Ф. С. Штыкало. 1990г
3. Бастапқы әскери дайындық.. А. Тасболатов. К Аманжолов. Алматы. «Алматы» 2007ж
4. Атлас офицера. Москва. Военное топографическое управление.
5. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Әскери іс. Алматы. «Мектеп» 2007ж
Лекция №12. Жергілікті жерде карта бойынша бағдар алу.
Сұрақтар:
Жұмыс картасын жүргізудің негізгі тәртіптері. Жергілікті жерді топографиялық карта бойынша зерттеу. Масштабты және масштабтан тыс шартты белгілер. Шартты түсіндірме белгілер. Елді мекен, өсімдік жабын, өндіріс және басқа нысандар. Жергілікті жерде карта бойынша бағдар алу. Жергілікті жерде карта бойынша қозғалу.
Достарыңызбен бөлісу: |
