Лекция 1 Кіріспе «Инженерлік жүйелер, желілер және жабдықтар»
ЕЛДІ МЕКЕНДЕРДІ КӘРІЗ ЖӘНЕ САНИТАРЛЫҚ ТАЗАЛАУ
жүктеу/скачать 0,67 Mb.
|
Ëåêöèÿ 1 ʳð³ñïå «Èíæåíåðë³ê æ?éåëåð, æåë³ëåð æ?íå æàáäû?òàð»
| ЕЛДІ МЕКЕНДЕРДІ КӘРІЗ ЖӘНЕ САНИТАРЛЫҚ ТАЗАЛАУ
Сарқынды суларды және кәріз жүйелерін жіктеу Елді мекендерді ағынды сулардан тазартудың қажетті түрі кәріз болып табылады. Оның міндеті-қалалар мен кенттер тұрғындарының шаруашылық-тұрмыстық қызметі және өнеркәсіптік кәсіпорындардың жұмысы нәтижесінде пайда болатын суды, сұйық қалдықтарды жою. Қалалық және кенттік аумақтардағы жер үсті сулармен (суару, атмосфералық, жер асты) бірге сұйық қалдықтар ластанған сұйықтықты білдіреді және сарқынды сулар деп аталады. Оларда химиялық, биологиялық және органикалық құрамдастар бар. Оларды алып тастау, тазарту, дезинфекциялау және жақын маңдағы су қоймаларына жіберу қажет. Ол үшін кәріз жүйесі мен суағарлар қызмет етеді. Ағынды сулар келесі санаттарға бөлінеді:: * тұрмыстық немесе шаруашылық-тұрмыстық-үйлерден, өндірістік ғимараттардан, адамдардың тіршілік әрекеті нәтижесінде пайда болатын. Құрамында органикалық, минералды, бактериялық ластанулар бар; * өндірістік — технологиялық процестер нәтижесінде пайда болатын өнеркәсіп кәсіпорындарынан. Құрамында органикалық, минералды, улы ластанулар бар; * атмосфералық — қала аумағынан, үйлердің шатырларынан, жаңбырлы және еріген сулардан. Құрамында минералды, химиялық ластанулар бар. Су бұру жүйелері ағынды сулардың құрамына байланысты. Ластану дәрежесі көлем бірлігінде ластану санымен сипатталады. Ластанудың шоғырлануы елді мекендегі суды тұтыну нормасына, өндіріс сипатына, шөгінді суларды жинау орнына, олардың мөлшеріне байланысты. Сарқынды сулардың кәріз жүйесі пайдалы заттарды қабылдауды, тасымалдауды, тазартуды, зарарсыздандыруды, кәдеге жаратуды және су қоймасына бұруды қамтамасыз етеді. Канализацияның екі түрі бар: әкету және қорытпа. Шығару кәрізі сұйықтықтың жекелеген көлемін аэрация алаңына шығаруға негізделген. Қорытпа кәрізі жер асты құбырлары жүйесінен және ағынды суларды тазарту қару-жарағына тасымалдайтын құрылғылардан тұрады. Бұл жүйе үлкен елді мекендерде кеңінен таралған. Оны орнату үшін бір адамға тәулігіне 60 л кем емес тұтыну нормасы бар ішкі су құбыры болуы қажет. Қорытпа кәріз жүйесі ішкі құрылғылардан, сыртқы желілерден, айдау сорғы станцияларынан, тазарту құрылыстарынан және ағынды суларды шығару құрылғыларынан тұрады. Құйма кәріз сарқынды суларды бұру мәселесі қалай шешілгеніне байланысты нөсерлі, фекальды (шаруашылық-тұрмыстық), жалпы балқитын, бөлек (толық, толық емес), жартылай Ажырайтын және аралас болып бөлінеді. Жалпы қалқымалы кәріз нөсерлі ағынды сулардың бір жүйесімен бұруды жүзеге асырады, олар жаңбырдан кейін қала аумақтарынан жаңбыр қабылдайтын торлар арқылы және тұрғын үйлер мен өндірістік ғимараттардан келіп түсетін шаруашылық-фекалдық ағынды сулардың құбыржолдарын жіберуді жүзеге асырады. Жеке кәріз кезінде сарқынды суларды бұрудың екі тәуелсіз жүйесі қолданылады: нөсерлі кәріз (суағар) және шаруашылық-фекальды. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың ағынды сулары арнайы ластанудан тазарту үшін жеке жүйемен бөлінеді. Қазіргі уақытта бөлек канализация жүйесі барынша қолданылады. жүктеу/скачать 0,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|