Лекция 4 Суды тазалау және зарарсыздандыру Судың сапасы физикалық, химиялық және бактериологиялық қасиеттермен сипатталады. Судың физикалық қасиеттері-температура, түсі, лайлылығы, дәмі, иісі. Судың химиялық қасиеттері-белсенді реакция (рН), қаттылық, тотығу, ерітілген тұздардың құрамы. Судың бактериологиялық қасиеттері сарқынды сулардан, шөгінділерден, жануарлардан және т.б. жататын бактериялармен ластану дәрежесімен анықталады. Патогенді бактериялармен ластануын ішек таяқшасының саны бойынша бағалайды. Ол үшін келесі көрсеткіштерді пайдаланады:
* коли-титр - бір ішек таяқшасы бар су көлемі (см3);
* коли-индекс - 1 л судың ішек таяқшаларының саны •
Ауыз судың сапасына орталықтандырылған сумен жабдықтаудың барлық шаруашылық-ауыз су жүйелері үшін және оларда тазарту құрылыстары болған жағдайда сумен жабдықтаудың басқа жүйелері үшін міндетті талаптар қойылады. Өндірістік судың сапасына өндіріс сипатына байланысты талаптар қойылады. Ауыз су сапасының негізгі көрсеткіштері Р51232—98 ГОСТ-та болады. Онда иістер мен привкус, белсенді реакциялар (сутегі иондарының концентрациясы), лайлылық (өлшенген бөлшектердің саны), оңтайлы температура, коли-индекс, коли-титр, түсті, қаттылық, темір, фтор, қорғасын, уран, хлор қоспалары бойынша бағалау критерийлері келтірілген. Судың сапасын талап етілетін нормативтерге келтіру үшін оны тазарту бойынша кешенді іс-шаралар жүргізу қажет. Тазалау тәсілдері көздегі судың құрамына және оның мақсатына байланысты таңдалады. Ең көп таралған-жарықтандыру және зарарсыздандыру әдістері.
Суды ағарту тұндырумен және сүзумен, сондай-ақ оны коагулирлеумен жүзеге асырылады, нәтижесінде өлшенген бөлшектер түбіне шөгеді.
Суды зарарсыздандыру оны хлорлау, озондау және бактерицидті сәулелендіру арқылы патогенді бактериялардан босатады.
Суды арнайы өңдеу қажетсіз қоспаларды, газды алып тастай отырып, оның химиялық құрамын өзгертеді. Қажет болған жағдайда оны жұмсарту, темірсіздендіру, тұрақтандыру, тұзсыздандыру және салқындату жүргізіледі.