Синонимі: Коли инфекциясы, эшерихиоз, коли бактериоз. Екі түрге: энтеральді және прентеральді эшерихоздарды ажыратады.
Энтеральді - көбінесе ас қорыту жолдарын зақымдайтын
жұқпалы аурулар, оның қоздыргыштары E.Coli- дің диареегенді штамдары болады.
Парентеральді – кез келген мүшені зақымдаумен жүретін E.Coli- дің шартты патогенді штамдарымен тудырылады.
Ішектің таяқшаларын 1886 жылы Австия ғалымы Т. Эшерих ашып, E.Coli деп атады. Г.Н. Габричевский экспериментте ішек таяқшаларының токсин құратынын және ішек инфекциясын беретінін дәлелдеді. Ф.Кауфман E.Coli дің классификациясын жасады.
Сипаттамасы
Эшерихиоз шеттері домалақтанған,ұсақ, грамм теріс таяқшалар, жағындыда бейберекет орналасқан, спора түзбейді, кейбір штаммдары микрокапсулаға ие,көлемі 0,4 – 0,6 мкм. Антигенділігі – күрделі.Соматикалық О антиген, талшықтық Н антиген, соматикалық беткейлік К антигені бар. Практикада қай топқа жататынын оның номерлерімен көрсетеді: 01,025,0152 және басқалар. Қазіргі уақытта адамға патогендігі бар Эшерихиоздар 3 топқа бөлінеді: энтеропатогендік, энтероинвазиялық және энтеротоксикалық ішек таяқшалары.
Көбеюі
Дақылды өсіру кезінде ішек таяқшасы факультативті анаэроб, қоректік ортаға талғамсыз 37 градуста және рН 7,2- 7,4 болатын қарапайым қоректік орталарда жақсы өседі, сұйық ортада диффузды лайлану түрінде өседі және тығыз қоректік орталарда кәдімгі колониялар түзеді.
Ферменттік белсенділігі. E.Coli жоғары ферметтік белсенділікке ие. Ішек таяқшасы 24 сағат бойы лактозаны ыдырататын Enterobacteriaceae тұқымдасының өкілі.
