Лекция 7 Ас қорыту физиологиясы
Сілекей бөлінуінің реттелуі
жүктеу/скачать 40,68 Kb.
|
7 лекция нутриент ад
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.3 Қарындағы ас қорыту
- Ұйқы безі сөлінің (панкреатит) құрамы мен қасиеті.
- Панкреатиттік сөлдің реттелінуі
| Сілекей бөлінуінің реттелуі: Жүйкелік- сопақша ми ВЖЖ екі бөлімімен реттелінеді. Парасимпатикалық жүйке жүйе – сілекей бөлуді арттырады, ал симпатикалық жүйке жүйе - төмендетеді.Гуморальдық- гормондармен реттеледі.
1.3 Қарындағы ас қорыту Көп бөлімді қарынның тек бір ғана бөлімінде ферменттер бар. Қарын сөлі бөлінеді, оны нағыз қарын деп атайды. Қарын қабырғасы сірлі, етті және кілегейлі қабықтардан құралған. Етті қабық 3-қабаттан – бойлама, сақинаша және қиғаш еттерден түзілген. Жалғыз бөлімді қарынның кілегейлі қабығында қарын аймақтары мен шұңқырлары болады. Қарында ас қорытуда маңызы зор HCI пепсиногенді – пепсинге айналдырып, бактерицидтік қасиет көрсетеді де, белокты амин қышқылына дейін ыдыратады. Ұйқы безі сөлінің (панкреатит) құрамы мен қасиеті. Ұйқы безі сөлі – түссіз, мөлдір, сілтілі сұйықтық. рН 7,8-8,4. Сілтілі бикарбонатты буферлі жүйемен байланысты. Ферменттерге өте бай. Белоктарды ыдырататын ферменттер – трипсин, химотрипсин. Майларды – липаза. Көмірсу – мальтаза, лактаза. Панкреатиттік сөлдің реттелінуі: 1) кезеген жүйке – сөлдің бөлінуін жоғарылатады. 2 Ауыз қуысындағы, жұтқыншақтағы 3) гуморальді реттелуі – секретин, холецистокинин арттырса, ал глюкагон, вазопрессин, АКТГ, энкефалин, кальцитонин тежейді. Ұйқы безі сөлінің кезеңдері:бөліну ұзақтығы 6-14 сағат. 1. Милық кезең – шартты және шартсыз тітіркендіргіштерге негізделген. 2. Асқазандық кезең – асқазанның механо- және хеморецепторлармен тітіркенуі және гастрин көмегімен іске асырылады. 3. Ішектік кезең – асқазаннан тағам он екі елі ішекке өткенде басталады. Өттің бөлінуі мен оның шығарылуы: Өт бауырда түзіледі. Оның қызметтері: А) Өт ұйқы және ішек бездерінен бөлінетін ферменттерді белсендіреді. Ә) Майды ыдыратып, сіңіреді. Б) Ішек қозғалғыштығын қамтамасыз етеді. Өттің бауыр жасушаларында түзілуі үздіксіз түрде жүреді. Тағам асқазан және ішекке келіп түскенде ғана жалпы өт жолынан өт ішекке келіп түседі. Асқорыту жүрмегенде бауыр жасушаларында түзілген өт – өт қабына жинақталады. Өт жолындағы өт – ашық сары түсті, қою, кілегей салдарынан тығыз заттары өте көп. Өтте органикалық заттар: өт қышқылы мен пигменті болады. Одан басқа лецитин, холестерин, май, сабын, муцин, неорганикалық тұздар бар, ферменттер болмайды. Өттің реакциясы әлсіз сілтілі. Тәулігіне 500-1000мл өт түзіледі. Өттік пигменттер – билирубин, биливердин. Билирубин гемоглобиннен түзіледі. Өттің түзілуі – халерез деп аталады. Өттің он екі елі ішекке өтуі – холекинез деп аталады. Сондықтан да, өттің 2 түрі бар: а) Бауырлық (өт жолы арқылы ішекке), ә) Қалталық (өт қабында жиналады). Өт бөлінуінің реттелуі: 1) жүйкелік – парасимпатикалық жүйке арттырады, симпатикалық жүйке төмендетеді.2)гуморальдық–өт,глюкагон,гастрин. Өттің шығарылуының факторлары: 1) он екі елі ішек пен өт шығару аппараты бөліміндегі қысым айырмасына; 2) бауырдан тыс өт жолдары сфинктерінің жағдайына. жүктеу/скачать 40,68 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|