Лекция. Педагогикалық
жүктеу/скачать 13,82 Mb. Pdf көрінісі
|
Æą„§„ā ęØļ ”ثج ”„ąć(1)
| 3
лекция . Педагогикалық менеджменттің функциялары Жоспар : 1. Педагогикалық менеджменттің функциялары туралы ұғым . 2. Объектіні бағдарлау және басқару жүйесі арасындағы қатынас . 3. Шешім қабылдау және жоспарлау функциясы . 1. Педагогикалық менеджменттің функциялары туралы ұғым . Басқару функциясы – басқару қызметінің нақты түрі , оны жүзеге асыру үшін арнайы амалдар мен әдістер , сондай - ақ тиісті ұйымдық жұмыстар қолданылады . Әрбір басқару функциясы үдеріс болып саналады , өйткені , бұлар да өзара байланысты әрекеттер сериясынан тұрады . Басқару функциясы барлық функцияның жалпы жиынтығы . Функция – көпмәнді термин . Философияда бұл екі объектінің ( топтың ) қарым - қатынасы , онда біреуінің өзгеруі екіншісінің өзгеруіне түрткі болады , әлеуметтануда – белгілі бір әлеуметтік институт немесе жеке әлеуметтік үдеріс жоғары деңгейдегі қоғамдық жүйенің қажетін орындайды . Басқарудың барлық функциясы бір - біріне тығыз байланысты , сонымен қоса , олар бір - бірімен сіңісіп кетеді . Жоғарыда атап көрсетілгендей , басқару функциясына деген көзқарас және олардың жіктелуі алуан түрлі . « Менеджмент негіздері » кітабының авторлары ( М . Х . Мескон , М . Альберт , Ф . Хедоури ) басқару қызметінің елеулі түрлерін шағын категорияларға бөледі . Мұның өзін қазіргі кезде барлық ұйымдарға қолдануға болады . Авторлардың пікірінше , басқару үдерісі олардың өзара байланысты функцияларынан : жоспарлаудан , ұйымдастырудан , мотивация және бақылаудан тұрады . Басқару функциясы Жоспарлау Ұйымдастыр у Мотивация Бақылау П . И . Третьяков « Нәтижелер бойынша мектеппен басқару » кітабында басқарудың келесі функцияларын бөлді : 1. ақпараттық - талдау ; 2. уәждеу – мақсаттық ; 3. жоспарлы – болжамдық ; 4. ұйымдастырушылық – атқарушы ; 5. бақылау – диагностикалық ; 6. реттеу - түзету . Звенолар арасындағы байланыс 2 түрлі болуы мүмкін : тігінен ( басшылар және бағынушылар ) және көлденеңінен ( теңқұқылық элементтер кооперациясы ). Тігінен байланыс бөлінеді : сызықтық ( басқарушылардың барлық сұраныстары бойынша міндетті бағыну ); функционалдық ( кейбір мәселелер ғана бойынша бағыну ). Басқарудың ұйымдастырушылық құрылымына қойылатын талаптарды қарастырайық . Басқарудың негізгі элементін , мақсатты , әдістерді , принциптерді , функциялард ы және шешімдерді қабылдағанда кезеңдерін айқындап білу мүмкіндіктің болуы . Құбылмалы басқару — әлеуметтік - экономикалық және ұйымдастыру шылық - техникалық шарттардың өзгеруін тез қабылдай білу . Иерархиял ық баспалдақт ың минимум болуы Мәселелер дің тез шешілуі , яғни минималды уақытта орындалуы . Ұйымдастыруш ылық құрылым бөлімшелер бойынша функцияларды тиімді бөлумен қамтамасыз ету керек . Яғни , басқару звеноларына және функцияларды жетілдірудің қажеттілігін және мүмкіндігін қарастыру керек . Басқару аппаратының әр бөлімшелерін е жүктемені бір қалыпты бірдей беру керек , әр звено бір - бірімен ортақ мақсат және мәселелерді шешу арқылы байланыста болу керек . 1 2 3 4 5 6 Басқару органдарының құрылымдық бөлімшелерін келесідей топтарға топтастыруға болады : - жетекшілік – бұл басқару органдарының барлық құрылым бөлімшелерінен басқаратын жұмысшылар болып табылады ( басшы , оның орынбасары , коллегия ); - салалық құрылымдық бөлімшелер – басқару объектісінің әр түрлі бөлімдерін басқарады ; - функционалдық құрылымдық бөлімшелер – басқарудыңқандай да бір функциясын асырады ; - қосымша құралдың бөлімдерін – басқару органдарының жұмысын қамтамасыз етеді . Жоспарлаудың міндеттері : - мемлекеттік органдардың өскелең ұрпақты тәрбиелеу және оқыту мәселелері жөніндегі шешімдерінің орындалуын қамтамасыз ету ; - педагогикалық ұжым қызметіндегі маңызды мәселелерді айқындау ; - нақты іс - шараларды , олардың орындаушылары мен мерзімдерін белгілеу ; - ұйым қызметіне ғылыми негізделген тәртіп енгізу арқылы оны реттеу ; - ұжым мүшелерін жауапкершілікке тәрбиелеу . 4 лекция . Педагогикалық менеджменттің ұстанымдары Жоспар : 1. Педагогикалық менеджменттің мазмұнындағы еңбекті ғылыми ұйымдастырудағы ұстаным . 2. Білім беру жүйесі әлеуметтік жүйенің түрі ретінде 3. Ізгілендіру Педагогикалық менеджменттің мазмұнындағы еңбекті ғылыми ұйымдастырудағы ұстаным . Педагогикалык менеджменттің мектеп негізінде болжау ұстанымдарын атуға болады . Адамды сыйлау және оған сенімділікпен қарау . Адамдарға тұлға ретінде қарау қағидасы Ынтымақтастық әрекеті немесе басқарудан қарым - катынасқа көшу . Үздіксіз кәсіптік білімін көтеру . Мұғалімге ықпал жасау кағидасы . Мұғалім жұмысын бағалау қағидасы , Олар мына төмендегілер: - адамның жеке басының беделін құрметтеу , адамның құқығы мен мүмкіндіктерін мойындау ; - адамға сену , оның өзін - өзі тануы және мүмкіндіктерін ашып көрсету үшін жағдай жасау ; - өзара құрмет негізінде сенім ауанын қалыптастыру ; - бастамашылдықты , шыгармашылық бейімділікті , ұжымда өз арнын таба білуді қалыптастыру ; - жетістікті , мектептің ісіне әркімнің қосқан жеке үлесін мадақтау . - Адамға құрмет және сенім - басқарудағы ізгілікгің ең жоғары көрінісі . - Адамдарға тұлға ретінде қарау кағидасында педагогикалық менеджментті немесе менеджерді , демек , педагогикалық ұжымның әр мүшесін жай ғана қызметкер , мұғалім деп емес , оны бүкіл кызмет кезеңіндегі кажеттіліктерімен , мақсаттарымен , бастан кешіретін қобалжуларымен бірге тұлға деп карастырған жөн . Мұғалім де баланы онын үлгірімі тұрғысынан ғана оқушы деп карамай , тұлға ретінде қарастыруы шарт . Тіпті , оны баланың бойындағы барлық нәрсе қызықтыруы тиіс : оның оқуы , дамуы , қызығуы , қоршаған ортасы , тұрмысы , т . б . — мұғалімге жауапкершілік артумен бірге оның мектепшілік басқару ісіне және мектептің қоғамдык , өміріне араласу қажеттілігін ұғыну жағдайын жасау ; Педагогикалық менеджменттің ынтымақтасу кағидасы , яғни , басқарудан қарым - қатынасқа көшуде мынандай қағидалар туындайды — мұғалімнің жеке қасиеттерін білу әрі ескеру және олардың оқушыларға деген ізгілікті қатынастарын , құзыреттіліктерін , бастамашылықтары мен жауапкершіліктерін бағалау ; — мектеп басшысы мен педагогикалық ұжымның бірлескен қызметінің негізгі қағидасы – адамгершілік , саналы тәртіп , бастамашылдық , педагогикалык мақсатқа лайық жүмыс болуы тиіс . Ең алдымен , мұқият назар аудару , талдау , сараптау , сонан соң шешім қабылдау . Ең бастысы , менеджердің қызметіндегі негізгі міндеттердің бірі – педагогтерді бірікгіре , жұмылдыра білу . Д . Карнегидің басқара білудің ( әлеуметтік - психологиялық болып табылатын ) 10 ережесін үнемі назарда үстау қажет . • 1. Сұхбаттасқан адамдардын ерекшелігін ықыласпен мойындаңыз және мақтаудан бастаңыз . • 2. Кемшілікті жанама түрде көрсетіңіз . Тура сынау пайда келтірмейді . • 3. Алдымен өз қатеңіз туралы айтудан бастаңыз , сонан соң сұхбаттасушыны сынаңыз . • 4. Әнгімелесушіге бұйрық беруден бұрын сұрақ койыңыз . • 5. Адамға өз жетістіктерін қорғауға мүмкіндік беріңіз • 6. Мақтауға сараң болмаңыз . • 7. Адамның үмітін ақтау және сақтау үшін мүмкіндік туғызыңыз . • 8. Мадақтаңыз . Кемшілікті оңай түзетуге болатындай , ол қиындык келтірмейтіндей үміт туғызыныз . • 9. Өз қалауынша , адам қызығушылыкпен орындайтын күйге қол жеткізіңіз . • 10. Адамның өз бейнесін сақтауға мұмкіндік беріңіз . Білім беру жүйесін мемлекеттік басқару сипаты мындай қағидалар принциптер жиынтығымен анықталады : - білім берудің ізгілік сипатта болуы ; - білім беру жүйесінің ұлттық мәдениеттерді және салт - дәстүрлерді мемлекеттік тараптардан қорғауы ; - білім берудің жалпыға бірдейлігі ; - білім берудің зиялылығы ; - білім берудегі еркіндік пен плюрализм ; - білім берудің демократиялық сипатта болуы ; 2. Білім беру жүйесі әлеуметтік жүйенің түрі ретінде Білім беру жүйесі – сабақтастығы бар білім беру бағдарламалары мен әр түрлі деңгей мен бағыттағы мемлекеттік білім беру стандарттары жүйесінің , оларды әртүрлі ұйымдастыру құқықтық формадағы , типтегі және түрдегі білім беру мекемелерінде іске асырушы тармақтардың , сонымен бірге білім беруді басқару органдары жүйесінің жиыны . 3. Ізгілендіру Білімді ізгілендіру ( лат . humanus - адами ) – адами құндылықтарды технократтық , өндірістік , экономикалық және т . б . құндылықтардан артық кою идеясы . Жалпы ізгілендіру дегеніміздің өзі – адамның жеке тұлға ретінде құндылығын танитын , оның ізгі қасиеттері мен даму еркіндігін қорғаумен сипатталатын , адамдар арасындағы қатынастардың теңдігі мен әділеттілігі ұстанымдарына сүйенетін көзқарастар жүйесі . Қорыта келгенде , жас ұрпақты өзгермелі әлемде кездескен қиындықтарды ар - ұжданмен , басқаға қиянат жасамай , адал жеңе алатын , бәсекелестікке қабілетті етіп тәрбиелеуде білім беру мазмұнының құндылықтық әлеуетін күшейтіп , оны ізгілендіру кезек күттірмейтін мәселелердің бірі екендігі даусыз . |