Лекция Тақырыбы: Тыныс алу. Тыныс алу заттарының субстрат. Негізгі тотығу жолдары. Гликолиз (тыныс алудың анаэробты сатысы.) Дитрикарбон қышқылдар циклы
жүктеу/скачать 13,08 Kb.
|
Лекция-1665218152669
- Бұл бет үшін навигация:
- Кілт сөздер
|
8шы лекция Тақырыбы: Тыныс алу. 1. Тыныс алу заттарының субстрат. Негізгі тотығу жолдары. Гликолиз (тыныс алудың анаэробты сатысы.) 2. Дитрикарбон қышқылдар циклы (лимон қышқылы немесе крепс циклы) Кілт сөздер: анаэробты, аэробты, дегидрогеназа, оксидоредуктаза, геолоплазма, фумар, ацетиль, кофермент. Көрнекті құралдар: кестелер мен слайдтар. Тыныс алу жер бетіндегі барлық организмдерге тән өте күрделі процесс. Организмдердің тыныс алуы тоқтаса тіршілігі де тоқтайды. Өсімдіктердің тыныс алуында фотосинтездің нәтижесінде пайда болатын өнімдер оттегінің әвсерінен тотығып ыдырап қарапайымдау аралық заттарға және ең соңында анорганикалық өнімдерге айналады. Органикалық күрделі қосындылар бірнітіндеп ыдырауына байланысты бөлінген энергия клетканың бөлінуіне өсу, даму және көбею судың және қоректік заттардың сіңіп таралуы осыларға байланысты алуан түрлі синтездік процестерге жұмсалады. Сонымен қатар пайда болған аралық қосындылар өсімдік организміндегі көптеген зат алмасу процестерінің бастамасы бола алады. Жалпы айтқанда тыныс алу 1) организм тіршілігі үшін қажет энергияның ішкі көзі. 2) негізгі зат алмасу процестерін өзара байланыстырушы орталық болып есептеледі. Өсімдіктердің тыныс алуына негізінен көмірқышқылдары пайдаланады. Бірақ өсімдіктердің түрлеріне, өсіп даму кезеңдеріне, сыртқы ортаға байланысты басқа да органикалық қосындылар (май, белок ) пайдалануы мүмкін. Анаэробты дегидрогеназалар 2 бөлікті коферментті НАД (никотинамидадениндинуклеотид) деген ферменттер. Субстрат тотыққанда НАД тотықсызданған НАДН түрге ауысады. Аэробты дегидрогеназалар 2 бөліктен тұратын фермент флавинді (флавопротеиндер) деп аталатын ферменттер. Өсімдік организмдері анаэробты – тыныс алудың бастапқы дайындық сатысы оны гликолиз деп атайды. Гликолиз процесінде бос оттегі тікелей қатыспағанымен ол аэробты жағдайда жүзеге аса береді. Гликолиз реакциялары клеткаларының 3 сатыға бөлуге болады. Гликолиз реакцияларының соңғы өнімі пирожүзім қышқылы аэробтық жағдайда митохондрияға ауысып толығынан көмірқышқыл газы мен сутегіне дейін ыдырайды. Ағылшын биохимигі Крепстің құрметіне Крепс циклы деп аталады.Пирожүзім қышқылы молекуласының толық тотығуынан судың 2, көмірқышқыл газының 3 молекуласы пайда болады. Түрліше реакциялар нәтижесінде бөлінген энергия көптеген АТФ синтезіне пайдаланылады. Пирожүзім қышқылының тотығуын 2 сатыға бөлеміз: 1) оның карбоксилсізденіп тотығуы нәтижесінде ацетил КОА пайда болады. 2) ацетил КОА қалдығының трикарбонды қышқылдар циклінде тотығуы. Трикарбонды қышқылдар циклы ацетил КОА қымыздық сірке қышқылымен әрекеттесіп трикарбонды лимон қышқылы пайда болады. Лимон қышқылы изолимон қышқылына айналады. Изолимон қышқылы тотыға карбоксилсізденіп кетоглуто қышқылы пайда болады. Одан сукцинил КОА янтарь қышқылы пайда болады. Янтарь қышқылы сутегінің 2 атомыбөлініпе фумар қышқылы пайда болады. Осы реакциялар мембрананың ішінде орналасады. Реакция барысында ФАД ФАДН2 – ге дейін тотықсызданады және АТФ 2 молекуласы түзіледі. Фумар қышқылы су молекуласын қосып алма қышқылына айналады. Циклдың ең соңғы сатысында алма қышқылы тотығып қымыздық сірке қышқылына айналады. Ол ацетил КОА мен реакцияға түседі цикл қайта басталат. жүктеу/скачать 13,08 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|