Лекциялар жинағы Физика 1 бөлімі бойынша 050704 мамандығының қазақ бөлімінде сырттай оқитын студенттерге арналған

циклын сурет) пайдалану керек.

A

m

RT ln

V2

Q

12

M

1

V1

1 ,

A

m

C

V

T

T

,

M

23

2

1

A

m

RT ln

V4

Q

,

34

M

2

V3

2

A

m

CTTA

41

M

V

1

2

23

TV 1		T V 1		,	TV 1		T V 1		,
1	2	2	3		1	1	2	4

Сонда ПӘК былайша табылады:

m

RT ln

V2

m

RT ln

V3

Q1 Q2

M

1

V1

M

2

V4

T1 T2

V2

T

Q

m

RT1 ln

1

1

M

V1

1. 
   Суытқыш пен қыздырғыштың берілген температурасында жұмыс істейтін жылулық машинаның ПӘК-і суытқышпен қыздырғыштың сол температурасындағы қайтымды Карно циклы бойынша жұмыс істейтін машинаның ПӘК-нен жоғары бола алмайды.
   

Карно циклының ПӘК-і жұмыстық дененің тегіне тәуелсіз.

10. 
    лекция
    

1. 
   Молекулалардың меншікті көлемін ескеру
   

Бір моль идеал газ үшін жазылған pV_M RT Менделеев-Клапейрон теңдеуіндегі – V_M қозғалыстағы молекулаға берілген ыдыс көлемі. Нақты газ үшін осы көлемнің кейбір b бөлігін молекулалардың өздері алады. Сондықтан нақты газ молекулаларына шын мәнінде берілген көлем V_M –дан кем және V_M b –ға тең. Сонда

2. 
   4 N_A
   

2. 
   Молекулалардың өзара тартылуын ескеру
   

Менделеев-Клапейрон теңдеуіндегі ыдыс қабырғаларының газға келтірілген p қысымы сыртқы қысым болып табылады. Нақты газ молекулаларының өзара тартылу күштерінің әсері газдың қосымша сығылуына әкеледі, яғни қосымша p ішкі қысымды туғызады. Сондықтан реал газдың шын мәніндегі қысымы p –дан жоғары және p p –ға тең. Сонда

V_M²
Олай болса бір моль газ үшін Ван-дер-Ваальс теңдеуі:

		a
p			V b RT	.
	2
			M
	VM

Газдың кез келген m массасы үшін Ван-дер-Ваальс теңдеуі:

	m	2		a			m			m
p	M	2	V		2	VM	M	b		M	RT .
				M

Теңдеудегі a және b - әр газ үшін тұрақты шамалар. Оларды тәжірибе жүзінде анықтауға болады.

Ван-дер-Ваальс изотермалары.

Ван-дер-Ваальс теңдеуін V_M –ға қатысты жазайықта оның pV -координатадағы графиктерін әр түрлі температура үшін тұрғызайық. (сурет)

pV_М³ pb RT V_M² aV_M ab 0