«Қостанай облысының тарихы» курсының жұмыс бағдарламасы

«Қостанай облысының тарихы» курсының жұмыс бағдарламасы.

Курстың мақсаты мен міндеттері.Деректерге сипаттама.Қостанай облысының тарихының тарихнамасы. Пәнді зерттеу обьектісі.Пәннің әдістемелік негіздері. Ерекшеліктері және деректер.Тарихи және мәдени ескерткіштердің жүйелері. Қостанай облысының тарихының тарихнамасы. Қостанай ежелден қалыптасқан жер атауы.

1.ҮІ-ХІІ ғғ Тобыл аймағы. Түрік қағанатының құрылуы. Қостанай жерінің палеоантропологиялық материалдары.Дешты-қыпшақ жері.Торғай облысындағы обалар мен қорғандардың зерттелуі.

2.ХІІІ-ХҮІІ ғғ өлкенің саяси өмірі. Монғол шапқыншылығы. талдау.Тобыл аймағы ұлыстың солтүстүк-батыс жерінің құрамында.Тауке хан тұсындағы Тобыл аймағы - сауда орталығының бірі.ХҮІІ ғ өлкемізді орыс географтарының зерттеуі.

3.Көшпенділердің шаруашылығы және тұрмысы.Мал шаруашылығының дамуы.Металл өңдеу.

1.Өлкенің әкімшілік-территориялық өзгерісі. Қазақстанның Ресейге қосылу процесі. 1868 жылы 21 қазанда Орынбор және Батыс Сібір генерал-губернаторлығының дала облыстарын басқаратын «Уақытша ереже». Патшалық Ресейдің отарлық саясаты.

2.Қоныстандыру саясаты. Шаруаларды қоныстандыру себебі. Барысы.А.Кауфман, Щербинаның экспедициялары.Жерді жалға алушылар.Қостанай уезінің қоныстанушылардың шаруашылық, әлеуметтік және мәдени өмірі.Қоныстанушы учасклердің құрылымы.Болыстардың саны.Қоныстанушылардың түрі.
Тақырып № 6-7. Жергілікті халықтың рухани өмірі. (ХІХ ғ аяғы –ХХ ғбасы)

1.Облыстағы оқу –ағарту ісінің ұйымдастырылуы. 1799 жылғы Шекаралық Комиссия. Ыбырай Алтынсариннің қызметі. Облыстағы оқу –ағарту ісінің ұйымдастырылуы. Мектептер. Мұғалімдердің қызметі.

2.Рухани отарлау жолы-миссионерлік. Миссионерлік саясат және оның бағыттары. Шоқындыру саясаты.Миссионерлік қостар. ХІХ ғасырдағы қазақ даласындағы Ресей миссионерлерінің іс-әрекеті .

Тақырып № 8. ХХ ғ бас Қостанай уезіндегі қоғамдық-демократиялық қозғалыстар.

1.Қазақ интеллегенциясының қызметі. 1917 жылдың Алаш үкіметінің құрылуы. «Алаш» партиясының құрылуы. «Қазақ» газетінің, «Айқап» журналының шығуы, мақсаты және оның қызметі. Ахмет Байтұрсыновтың қызметі.

2.1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс. Себебі, барысы, тарихи маңызы.

3.Азамат соғысы жылдарындағы Қостанай. Себебі, барысы, тарихи маңызы
Тақырып № 9. Губерниялардың пайда болуы және оның географиялық жағдайы. (1920-30 жж.).

1.Қоғамдық-саяси өмірі. Жергілікті депутаттар кеңесі. КСРО-дағы социализмнің жеңісі.Әкімшілік-территориялық бөліністегі өзгерістер .ЖЭС кезіндегі губерния.Қостанай округінің құрылуы

2.Халықтық білім беру және мәдени дамуы. Сауатсыздықпен күрес. Мектепке дейінгі тәрбие жүйесі.Сауатсыздықпен күресуге арналған губерниялық комиссияның құрылуы.Ағарту ісінің губерниялық съездері. «Қосшы» қоғамдық ұйымның қызметі.Жұмысшы кадрларды дайындау.

Тақырып № 10-11 . Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы Қостанай облысы.

1.Майдандағы қостанайлықтар. Халықтың патриоттық сезімдері. Майдандағы қостанайлықтар.Кеңес Одағының батырлары. Қостанайлықтардан құрылған 151 -ші атқыштар бригадасы .Кеңес Армиясынан демобилизация.

2.Соғыс кезіндегі ауылшаруашылық.. Колхоз және совхоз техникаларын дамыту. Ауылшаруашылығын қалпына келтіру.Әскери-шаруашылық жоспардың қабылдануы.Геологиялық зерттеулер.Өнеркәсіптің дамуы.Аудандардағы ауылшаруашылығы мен малшаруашылығының дамуын көтеру.Халықтың тұрмыс жағдайын жақсарту.
Тақырып №12-13. 1950-80 жж Қостанай облысы.

Жоспар:

1.Саяси-экономикалық жағдайы. Жеңіс күнінің 30 жылдығы. КСРО-ның және Қазақ КСР-ның жаңа Конституциясының қабылдануы.

2.Өнеркәсіп және ауылшаруашылығының дамуы. Тың және тыңайған жерлерді игеру.

3.Халықтың тұрмыс жағдайы және медициналық қызмет. Кәсіптік-техникалық білім беру жүйесі.

1.Қайта құру және егемендік.

1.Саяси-әлеуметтік дамуы.

2.Экономикасы.

3. Білім, мәдениет және денсаулық сақтау.

Бақылау сұрақтары

1.Қайта құру және егемендік жағдайын сипаттау.

2.Саяси-әлеуметтік дамуында қандай өзгерістер болды?

3. Білім, мәдениет және денсаулық сақтау салалары қалай дамыды?

№1 . Тақырыбы: Өлкенің ежелгі тарихы.

1.Тас дәуірі.Археологиялық зерттеулер.

2.Қола дәуірі.

1. 
   Өлкемізге байланысты қандай археологиялық зерттеулерді білесіңдер.
   
2. 
   Қола дәуіріне сипаттама беру.
   

1.ҮІ-ХІІ ғғ Тобыл аймағы

2.ХІІІ-ХҮІІ ғғ өлкенің саяси өмірі.

3.Көшпенділердің шаруашылығы және тұрмысы

1.Тобыл аймағының саяси дамуын сипатта.

2. Көшпенділердің шаруашылығы және тұрмысын әдебиеттерді пайдалана отырып, талдау.

№ 3.Тақырыбы: ХІХ ғ-ХХғ өлкенің саяси-экономикалық дамуы.

1.Өлкенің әкімшілік-территориялық өзгерісі

2.Патшалық Ресейдің отарлық саясаты.

3.Қоныстандыру саясаты.

Бақылау сұрақтары

1.Өлкен қандай әкімшілік-территориялық өзгеріске ұшырады?

2. Патшаның отарлық саясаты өлкемізде қалай жүргізілді?

3. Қоныстандыру саясатының мәнін ашып көрсет.

№ 4. Тақырыбы: Жергілікті халықтың рухани өмірі. (ХІХ ғ аяғы –ХХ ғ.басы)

1.Облыстағы оқу –ағарту ісінің ұйымдастырылуы.

2.Рухани отарлау жолы-миссионерлік

Бақылау сұрақтары

1.Жергілікті халықтың рухани өмірін сипаттау.

2. Облыстағы оқу –ағарту ісі қалай ұйымдастырылды?

3.Миссионерлік саясат және оның бағыттары қандай болды?

№ 5.Тақырыбы: ХХ ғ бас Қостанай уезіндегі қоғамдық-демократиялық қозғалыстар.

1.Қазақ интеллегенциясының қызметі.

2.1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс

Бақылау сұрақтары

1.ХХ ғ бас Қостанай уезіндегі қоғамдық-демократиялық қозғалыстарды ата, олардың құрылу себептері.

2.1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыстың басталу себебі, барысын талдау.

3.Азамат соғысы жылдарындағы Қостанай.

№ 6.Тақырыбы: Губерниялардың пайда болуы және оның географиялық жағдайы. (1920-30 жж.).

1.Қоғамдық-саяси өмірі.

2.Халықтық білім беру және мәдени дамуы.

1.Губерниялардың пайда болуы және оның географиялық жағдайын сипаттау.

2.Халықтық білім беру және мәдени дамуы қандай жағдайда болды?

3.Сауатсыздықпен күрес қалай жүргізілді?

№ 7.Тақырыбы: Екінші дүнижүзілік соғыс жылдарындағы Қостанай облысы

1.Майдандағы қостанайлықтар.

2.Соғыс кезіндегі ауылшаруашылық..

Бақылау сұрақтары

1.Майдандағы қостанайлықтарды ата,олар туралы хабарлама дайындау.

2. Соғыс кезіндегі ауылшаруашылық жағдайы қандай деңгейде болды?

3.Халықтың тұрмыс жағдайын жақсарту үшін қандай шаралар жасалды?
№ 8-9. Тақырыбы: 1950-60жж Қостанай облысы.

1.Саяси-экономикалық жағдайы.

2.Өнеркәсіп және ауылшаруашылығынң дамуы.

3.Халықтың тұрмыс жағдайы және медициналық қызмет.

Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы Қостанай облысы. (2 сағ)

Бақылау сұрақтары

1.1950-60 жж Қостанай облысының саяси-экономикалық жағдайына сипаттама беру, ерекшеліктерін ата?

2. Тың және тыңайған жерлерді игеру қалай жүргізілді?

3. Халықтың тұрмыс жағдайын сипаттау.

1.Басқаруды дамыту жағдайындағы өнеркәсіп.

2.Ауылшаруашылықтан индустриялық негізге көшу.

3.Білім, мәдениет және денсаулық сақтау.

1.1970-80 жж Қостанай облысының саяси-экономикалық жағдайына сипаттама беру, ерекшеліктерін ата?

2. Ауылшаруашылықтан индустриялық негізге көшу қалай жүргізілді?

3. Білім, мәдениет және денсаулық сақтау ісі қалай дамыды?

1.Қайта құру және егемендік.

2.Шаруашылықтың дамуы

3.Тұрғындардың саяси белсенділігі.

4.Мәдени өмірі.

Бақылау сұрақтары

1.Қайта құру және егемендік жағдайын сипаттау.

2.Саяси-әлеуметтік дамуында қандай өзгерістер болды?

3. Білім, мәдениет және денсаулық сақтау салалары қалай дамыды?

№ 14-15. Тақырыбы: ХХғ аяғы мен ХХІ ғ облыстың саяси-әлеуметтік, экономикалық жағдайы.

1.Саяси-әлеуметтік дамуы.

2.Экономикасы.

3. Білім, мәдениет және денсаулық сақтау.

1.Саяси-әлеуметтік дамуы, экономикасы қалай дамыды?

2.Білім, мәдениет және денсаулық сақтау ісі қалай дамы

Ұсынылатын әдебиеттер

Негізгі:
1.Атлас Костанайской области.М.,1963-79 с.

2.Бектасова Б.К.Краткий топономический словарь Костанайской области.Костанай,1969-114 с.

3.Кузембайулы А,.Абиль Е. Казахская Сибирь ( Из истории Тоболо-Тургайского региона в ҮІ -во второй половине ХІХ в) Костанай,1997-51с.

4.Мехонцев Н.И.Костанайская область.Челябинск.1955-7 с.

5.Абултаев М,.Смагулов Н.Из истории культурного строительства Костанайской области:(1919-1967г.г.) Костанай,1968-79с.

6.Ахинжанов С.М.Кыпчаки в истории средневекового Казахстана.Алматы:Гылым,1995-296с.

7.Терновой И.К. (ред)Костанайская область: прошлое и настоящее. Костанай,2007.1-2 том.

8.Костанайская область .Энциклопедия.изд.Алматы,2006

9.Логвин В. Н.Каменный век Казахстанского Притоболья: (Мезолит-Энеолит)Алматы,1991-53с.

10.Черныш П.М.Очерки истории Костанайской области.Костанай,1995-276с.

2..Малехоньков В.Г.Социально-экономическое развитие Костанайского и Тургайских уездов во 2-ой половине 19 века.Костанай,1959-31

3.Малехоньков В.Г Костанайская молодежь в годы Великой Отечественной войны: (1941-45) Костанай,1958-39с.

4.Таскужина Т.Ж.Социальная структура переселенческой деревни Костанайской области: (1918-1937г.г.) //Материалы 10 научно-методической конференции преподавателей.Костанай,1972-с.89-5.Костанай:вчера,сегодня,завтра.Алматы:Казахстан,1979—248с.

6.Қалқаман Жақып. «Қазағымның бір қонысы Қостанай» //Жас Өркен.Қостанай.

7.А.Мауданов. «Күн сәулелі Қостанайым» 2006ж.

8.Қ.Оспанова. «Мұражай ғасырлар зердесі» //Қостанай таңы. 9 маусым.2006ж.

9.С.Сыздықов. «Туған жердің ту көтерген батырлары» // Қостанай таңы. 19 шілде. 2006ж.

10.Б.Қойшыбайұлы. «Ұжымдастырудың ащы сабағы.» //Қостанай таңы. 8 тамыз. 1999ж.

11.А.Шаяхметов. «Қостанай атауы туралы» //Қостанай таңы 15 қаңтар. 1992ж.

12.С.Сыздықов. «Туған өлке шежіресі» //Қостанай таңы 29 қаңтар. 1999ж.

13.Қ.Орманов. «Текті Торғай», // Қостанай 2005ж.

Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты

Тарих және өнер факультеті

Қазақстан тарихы кафедрасы

Қостанай облысының тарихы

(Syllabus)
Мамандығы: 050114, Тарих;

Қостанай , 2009

Байланыс телефоны: 55-72-70

семестр-7

мамандығы: Құқық және экономика негіздері.
Сабақтар бекітілген кесте бойынша өткізіледі.
Кеңес беру сағаттары оқытушының басқаруымен студенттердің өзіндік жұмыстарының кестесі бойынша өткізіледі.
Оқу жоспарынан көшірме:

Пән	Курс	Семестр	Кредит саны	Дәріс	Практикалық сабақ	ОЖСӨЖ	СӨЖ	Барлы-ғы	Бақылау формасы
Қостанай облысының тарихы	4	7	2	15	15	30	30	90	емтихан

Байланыс телефоны: 55-72-70

семестр-4

Мамандығы: тарих.
Сабақтар бекітілген кесте бойынша өткізіледі.
Кеңес беру сағаттары оқытушының басқаруымен студенттердің өзіндік жұмыстарының кестесі бойынша өткізіледі.
Оқу жоспарынан көшірме:

Пән	Курс	Семестр	Кредит саны	Дәріс	Практикалық сабақ	ОЖСӨЖ	СӨЖ	Барлы-ғы	Бақылау формасы
Қостанай облысының тарихы	2	4	2	15	15	30	30	90	емтихан

ХХІ ғасыр жаңарған, дамыған реформалар ғасыры болып тарих сахнасына енуде. Сондықтан оқу-ағарту, ғылым саласында жаңа реформалар жасалуда. Әр елдің ұлттық салт-дәстүрі терең зерттеліп, соны игеруге мол мүмкіндік туды.Қазақстан Республикасы соңғы 15 жыл ішінде әлем таныған ел болды. Қазіргі жастарға зор міндеттер жүктелді, білімді ұрпақ қажеттілігі туындадаы. Қазақ халқының көне тарихын, мол мұрасын оқып үйрену жаңа буын оқулықтарында көрсетілген. Соған қарамастан, қазіргі тарих оқулықтарында жергілікті өлкеміздің тарихы аз жазылған, толық зерттелмеген мәліметтер көп.Сондықтан студенттерге болашақта мектепте сабақтан тыс уақытта өлке тарихын оқуға мән берулері қажет.

Жалпы орта мектептердің алдына қойған мақсаттарының бірі мектеп ішіндегі өлкетану сабақтарын жүргізу болып табылады.Өлкетану дегеніміз бұл белгілі бір территорияны зерттеу.Зерттеу обьектісіне ауыл, қала, облыстардың әлеуметтік-экономикалық,саяси және мәдени дамуын жатқызамыз.Сондықтан мектептерде облысымыздың тарихын білу

-бұл білім берудің және тәрбиенің негізгі бір әдісі. Ол оқушыларды эстетикалық,жан-жақты дамуына әсерін тигізеді.Тарихты оқыту үрдісінде облысымыздың тарихын білудің маңызы зор.

Бұл пән оқушыларды жоғарғы оқу орындарына,өзіндік ізденіс талпындырады. Қостанай облысы тарихы сабақтары ізденіс сипатында жүргізілсе сонда нәтижелі болады.

Пәнің мақсаты мен міндеттері:

1. Студенттерді облыс тарихының теориялық негіздерімен таныстыру.

2. Адамның туған өлкесінің,оның тарихының маңызы, туған өлкенің Отанымыздың бір бөлшегі екенін ,ал Отан қасиетті ұғым екенін ашып көрсету.

3. Өлкетану материалдарын оқыту құрылымын, оның әдістерін анықтау.

4. Студенттердің алған білімдерін мектептердегі «тарихи өлкетану» сабақтарында пайдалана білуге бағыттау.

5. Студенттерді өз туған жерін, елін, ата-баба мұрасын құрметтеуге, сүюге тәрбиелеу.

Бұл курсты бастағанша студенттер тарихи өлкетану жөнінде орта, жалпы орта мектепте білім алуы тиіс.

1.Курстың мақсаты мен міндеттері.

2.Деректерге сипаттама.Қостанай облысының тарихының тарихнамасы.

Пәнді зерттеу обьектісі.Пәннің әдістемелік негіздері. Ерекшеліктері және деректер.Тарихи және мәдени ескерткіштердің жүйелері. Қостанай облысының тарихының тарихнамасы. Қостанай ежелден қалыптасқан жер атауы.

1.ҮІ-ХІІ ғғ Тобыл аймағы. Түрік қағанатының құрылуы. Қостанай жерінің палеоантропологиялық материалдары.Дешты-қыпшақ жері.Торғай облысындағы обалар мен қорғандардың зерттелуі.

2.ХІІІ-ХҮІІ ғғ өлкенің саяси өмірі. Монғол шапқыншылығы. Тобыл аймағы ұлыстың солтүстүк-батыс жерінің құрамында.Тауке хан тұсындағы Тобыл аймағы - сауда орталығының бірі.ХҮІІ ғ өлкемізді орыс географтарының зерттеуі.

3.Көшпенділердің шаруашылығы және тұрмысы.Мал шаруашылығының дамуы. Металл өңдеу.

1.Өлкенің әкімшілік-территориялық өзгерісі. Қазақстанның Ресейге қосылу процесі. 2.Патшалық Ресейдің отарлық саясаты. Патша үкіметінің аграрлық саясаты

3.Қоныстандыру саясаты . Шаруаларды қоныстандыру себебі. Барысы.А.Кауфман, Щербинаның экспедициялары.Жерді жалға алушылар. Болыстардың саны.Қоныстанушылардың түрі.

Әдебиет: Н-2,3,4

Қ-2,5.
№ 6-7. Тақырыбы: Жергілікті халықтың рухани өмірі. (ХІХ ғ аяғы –ХХ ғбасы)

1.Облыстағы оқу –ағарту ісінің ұйымдастырылуы. Ыбырай Алтынсариннің қызметі. Облыстағы оқу –ағарту ісінің ұйымдастырылуы. Мектептер. Мұғалімдердің қызметі.

2.Рухани отарлау жолы-миссионерлік. Миссионерлік саясат және оның бағыттары. Шоқындыру саясаты.Миссионерлік қостар. ХІХ ғасырдағы қазақ даласындағы Ресей миссионерлерінің іс-әрекеті .

Әдебиет: Н-7,8,10, Қ-5

№ 8. Тақырыбы: ХХ ғ бас Қостанай уезіндегі қоғамдық-демократиялық қозғалыстар.

Мақсаты: ХХ ғ бас Қостанай уезіндегі қоғамдық-демократиялық қозғалыстардың себебін ашып көрсету.

Жоспары:

1.Қазақ интеллегенциясының қызметі. 1917 жылдың Алаш үкіметінің құрылуы. Ахмет Байтұрсыновтың қызметі

2.1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс. Ұлт-азаттық қозғалыстың себептері мен салдары. Ұлт-азаттық көтерілістің күшеюінде қазақ зиялыларының рөлі.

3.Азамат соғысы жылдарындағы Қостанай.

Әдебиет: Н-7,10

Қ-4,5
№ 9. Тақырыбы: Губерниялардың пайда болуы және оның географиялық жағдайы. (1920-30 жж.).

1.Қоғамдық-саяси өмірі. Жергілікті депутаттар кеңесі. Қостанай губерниясының құрылуы

2.Халықтық білім беру және мәдени дамуы. Сауатсыздықпен күрес. Мектепке дейінгі тәрбие жүйесі«Қосшы» қоғамдық ұйымның қызметі.Жұмысшы кадрларды дайындау.

Әдебиет. Н-7,10, Қ-4,5
№ 10-11 . тақырыбы: Екінші дүнижүзілік соғыс жылдарындағы Қостанай облысы

Мақсаты: Екінші дүнижүзілік соғыс жылдарындағы Қостанай облысына сипаттама беру.

Кеңес Одағының батырларын атау, олардың ерліктерін көрсету.

Жоспар:

1.Майдандағы қостанайлықтар. Халықтың патриоттық сезімдері .Кеңес Одағының батырлары.

2.Соғыс кезіндегі ауылшаруашылық.. Колхоз және совхоз техникаларын дамыту. Өнеркәсіптің дамуы.

Әдебиет: Н-10

Қ-1,3,5,9