Лекцияның оқыту нәтижелері : Компьютерлік жүйелердің түрлерін және олардың ерекшеліктерін біледі



бет16/17
Дата02.10.2023
өлшемі4,43 Mb.
#183402
түріЛекция
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17
Байланысты:
Лекция 2

Он алтылық
Он алтылық (base16) – сіз жұмыс істейтін санау жүйесі. Қазіргі ондық жүйеде 0-9 араб цифрларының жиынтығы ондық эквиваленттерді көрсету үшін қосымша мәндермен толықтырылуы керек – 10, 11, 12, 13, 14 және 15. Осы сандарды бейнелеу үшін жаңа таңбаларды ойлап табудың орнына A-F әріптері қолданылады, он алтылық жүйе 0-F сандар жиынтығымен ұсынылады. Бұл курста біз A-F бас әрпін қолданамыз. Он алтылық формат, әдетте, санды білдіретін санға 16 индексін қосу арқылы көрінбейді. Оның орнына он алтылық сандарды бейнелеу үшін екі түрлі формат қолданылады: басында 0x немесе соңында h. біз он алтылық сандарды көрсету үшін 0x қолданамыз.

2.6 – кесте. Санның сандық позициясының экспоненциалды және ондық көрінісі



Позиция

4

3

2

1

Позицияның экспоненциалды мәні

164

163

162

161

Позицияның ондық мәні

65,536

4096

256

16

Позиция

4

3

2

1

О н алтылық санды ондық санға түрлендірудің екі әдісі бар. Тікелей түрлендіру кезінде келесі формула қолданылады.


Мұндағы dp - сандағы ең жоғары позициясындағы сан, ал dp-1 – сандағы келесі позиция және т б. және т.б. b - база және p – ең жоғары позицияның мәні.
Түрлендіру келесідей:

Бұл әдіс әсіресе үлкен он алтылық сандар үшін пайдалы. Алайда, бір немесе екі цифрдан тұратын шағын сандар үшін он алтылық санды ондық санға айналдырмас бұрын оны екілік санға айналдыру тезірек болады. Он алтылық формат екілікпен байланысты қолдайды, өйткені ол base2 жүйесінің туындысы. Әрбір он алтылық Сан төрт екілік санды білдіреді.
2.7-кестеде 0x0-0xF үшін екілік, он алтылық және ондық форматтар арасындағы байланыс көрсетілген.



0x3B-ді екілік арқылы ондық түрге түрлендірейік. Бірінші қадам-жеке он алтылық санның екілік екенін анықтау. Он алтылық санды екілік санмен ауыстырыңыз. Сонымен, 0x3B 00111011 болады. Екілік санның алдыңғы бөлімінен есте сақтағаныңыздай, санды екілік саннан ондық санға түрлендіру басқа жүйелерге қарағанда әлдеқайда оңай, өйткені екілік сандарды 0 және 1 - ге көбейту қарапайым операция.



Деректер байты (сегіз бит) екі он алтылық сан түрінде жазылуы мүмкін. Мысалы, ASCII кеңейтілген кодындағы "N" таңбасында 01001110 екілік көрінісі бар. Егер біз оны әрқайсысы төрт биттен тұратын екі топ ретінде жазсақ, біз 0100.1110 аламыз. 5-кестені (жоғарыда) қолдана отырып, 0100 0x4 екенін және 1110 - 0xE екенін табамыз. Сондықтан 0100.1110 үшін сәйкес он алтылық 0x4E болып табылады.
Компьютерлік жүйені орнату немесе қолдау арқылы сіз кейде он алтылық сандарды жад адрестерінің, желілік адрестердің немесе аппараттық құралға қатысты басқа шамалардың көрінісі ретінде кездестіресіз. Сіз оларды амалдық жүйенің контекстінде апаттар пайда болған кезде және қате туралы хабарламалар пайда болған кезде кездестіруіңіз мүмкін.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет