Лексикология туралы түсінік



бет1/4
Дата08.02.2022
өлшемі73,69 Kb.
#121206
  1   2   3   4
Байланысты:
Лексилогия.КЯиЛ-21.Құрмашұлы А

Лексикология туралы түсінік

Орындаған:Құрмашұлы А

Қабылдаған:Нурмаухамбетов К.Т

Жоспар

  • 1. Кіріспе.
  • 2. Негізгі бөлім:
  • а). Лексикология және оның түрлері мен салалары
  • б). Лексикологияның тіл білімінен өзге салаларымен
  • байланысы.
  • 3. Ќорытынды бөлім.
  • Пайдаланған әдебиеттер тізімі:

Лексика-көне гректіктің Lexiros (сөздік) деген сөзі. Лексика деген сөз жер жүзіндегі халыќтар тілінің көпшілігінде термин болып ќалыптасып кеткен. Біздің тілімізге ол орыс тілі арќылы келіп орныќты. Бұл термин - бір тілдегі барлыќ сөздердің жинағы деген ұғымды білдіреді. Осы лексика деген терминнің ұғымына тілдің жергілікті ерекшелігі де, сол бір тілдің говорлары да, диалектілері де енеді. Лексикалыќ ќұрамына енген сөздерді тексеретін-лексикология, мағыналарын тексеретін-этимология., сөздік жасау, сөздерді жүйелі түрде жинау ісін тексеретін-лексикография кіреді. Бұған фразеология да іргелесіп отырады. Тіл ғылымының этимология, лексикология, семасиология, лексикография деген тараулары лексиканы тексереді. Сонымен ќатар лексика грамматиканың негізгі базасы болып табылады. Грамматикалыќ категорияларды сөздің грамматикалыќ өзгерістерін, түрленуін, бір сөз бен екінші сөздің байланысын-оның негізгі обьектісі болатын-сөзден бөліп ќарауға болмайды. Сөздердің мағынасын, оның жалпы лексикалыќ системадағы алатын орнын, шығу төркіне ќолдану ќабілеттігін күнделікті ќарым-ќатынастағы көрінісін, стильдік мәні мен сипатын тексеретін лексикология.

  • Лексика-көне гректіктің Lexiros (сөздік) деген сөзі. Лексика деген сөз жер жүзіндегі халыќтар тілінің көпшілігінде термин болып ќалыптасып кеткен. Біздің тілімізге ол орыс тілі арќылы келіп орныќты. Бұл термин - бір тілдегі барлыќ сөздердің жинағы деген ұғымды білдіреді. Осы лексика деген терминнің ұғымына тілдің жергілікті ерекшелігі де, сол бір тілдің говорлары да, диалектілері де енеді. Лексикалыќ ќұрамына енген сөздерді тексеретін-лексикология, мағыналарын тексеретін-этимология., сөздік жасау, сөздерді жүйелі түрде жинау ісін тексеретін-лексикография кіреді. Бұған фразеология да іргелесіп отырады. Тіл ғылымының этимология, лексикология, семасиология, лексикография деген тараулары лексиканы тексереді. Сонымен ќатар лексика грамматиканың негізгі базасы болып табылады. Грамматикалыќ категорияларды сөздің грамматикалыќ өзгерістерін, түрленуін, бір сөз бен екінші сөздің байланысын-оның негізгі обьектісі болатын-сөзден бөліп ќарауға болмайды. Сөздердің мағынасын, оның жалпы лексикалыќ системадағы алатын орнын, шығу төркіне ќолдану ќабілеттігін күнделікті ќарым-ќатынастағы көрінісін, стильдік мәні мен сипатын тексеретін лексикология.
  • Лексикология - сөзді және сөздердің жиынтығы-тілдің сөздік ќұрамын (лексикасын) зерттейді. Сөз лексикологияда лексикалыќ единица ретінде ќарастырылады. Лексикалыќ единицалардың (сөздердің) жиынтығынан тілдің сөздік ќұрамы (лексикасы) ќұралады. Әрбір тілдің сөздік ќұрамындағы сөздер ќаншама көп және алуан түрлі болғанымен олар бір-бірімен байланысты, өзара шарттас элементтердің жүйесі ретінде ќұралады да сөз тілдің лексикалыќ жүйесінің элементі ретінде ќаралады. Жалпы ќатынас ќұралы ретіндегі тіл атаулының лексикалыќ жағына тән ќұбылыстар мен жалпылама заңдылыќтар мен ұғымдар жалпы лексикологияда ќарастырылса, лексикалыќ ќұбылыстар мен жалпы заңдылыќтардың жеке, наќтылы тілдердің лексикасына икемделіп көрініс табуы және әрбір тілдің сөздік ќұрамы мен дамуы, өзіндік ерекшеліктері жалќы лексикологияда (жеке наќтылы тілдің лексикологиясында) ќарастырылады. Әрбір тілдің лексикологиясы (жеке лексикология) жалпы лексикологияның жалпы теориялыќ ќағидаларына негізделеді де, наќты бір тілдің лексикасын зерттейді.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет