Lie қазақстан және covid-19: медиа, МӘдениет, саясат қ а зақ ст ан ж

42
орнататын, бүкіл қоғамды қамтитын және бүкіл қоғамға қолжетімді болуға 
тиіс қоғамдық алаң (Habermas, 2010). Медианың қоғамдағы осы функциясы 
– билік өктемдігінің асыра пайдаланылмауы, халықтың ақпараттануы, 
азаматтық қоғамның дамуы үшін аса қажет. ҚР Конституциясында 
көрсетілген «демократиялы мемлекет» сипаттамасын шынайы өмірде 
жүзеге асыру барысында істелуге тиіс істердің бірі ретінде мемлекеттік 
медианың үкімет алаңынан қоғамдық алаңға трансформациялану кере-
гін атап өтеміз. Бұл үшін екі негізгі бағытта өзгеріс болуын ұсынар едік: 
1) контент және оның өндірісі: барынша бейтарап, қоғамдағы барлық 
топты қамтитын, түрлі ой-пікірдің тең дәрежеде айтылуына мүмкіндік 
беретін және баршаға қолжетімді болуға тиіс; 2) медиа корпорациялардың 
басшылығы: Қазақстан үкіметінен тәуелсіз, лауазымдық міндеттемені 
қоғамның тікелей сайлауы нәтижесінде иеленген болуға тиіс. Мысалы, 
Егемен Қазақстан газетінің директорлар кеңесіне мүше 6 адамның үшеуі 
– Ақпарат министрлігінің өкілдері (egemen.kz). Директорлар кеңесінің 
медиа-корпорацияның даму бағыты, ұстанымдарына байланысты 
маңызды шешімдер қабылдайтынын ескерер болсақ, мемлекеттік 
медианың не себептен үкіметтік медиаға айналғанын түсінуге болады.

43
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы, http://adilet.zan.kz/kaz/docs/
K950001000_ Соңғы қаралған күн: 14.11.2020
2. Welfare state https://www.britannica.com/topic/welfare-state Соңғы қаралған күн: 
14.11.2020
3. Hamlin, Alan. (2008). «The Idea of Welfare and the Welfare State». Public Finance 
and Management. 8. 108-140. 
4. Қазақстан Республикасы Конституциясының 1-бабының 1-тармағын ресми 
түсiндiру туралы, http://adilet.zan.kz/kaz/docs/S010000018_ Соңғы қаралған күн: 
14.11.2020
5. Maltseva, E. (2016). «Framing a welfare reform: the social benefits reform in Russia 
and Kazakhstan». Canadian Slavonic Papers, 58(3), 229-256.
6. Cook, L. J. (2007). «Negotiating welfare in postcommunist states». Comparative 
Politics, 40(1), 41-62.
7. Антикризисные меры Правительства: сколько средств будет направлено на 
поддержку граждан и экономики в условиях ЧП, https://primeminister.kz/ru/
news/reviews/antikrizisnye-mery-pravitelstva-skolko-sredstv-budet-napravleno-
na-podderzhku-grazhdan-i-ekonomiki-v-usloviyah-chp-1731059 Соңғы қаралған 
күн: 14.11.2020 
8. Антикризисные меры Правительства: возобновление роста экономики и 
поддержка МСБ, https://primeminister.kz/ru/news/reviews/antikrizisnye-mery-
pravitelstva-vozobnovlenie-rosta-ekonomiki-i-podderzhka-msb-862620 Соңғы 
қаралған күн: 14.11.2020
9. JESSOP, Bob, Kapitalist Devletin Geleceği, (Çev: Ahmet Özcan), Epos Yayınları, 
Ankara, 2009. Мына материалдың ішінде: Eser, D. B., Memişoğlu, A. G. D., & 
Özdamar, G. (2011). «Sosyal siyasetin üretilmesi sürecinde refah devletinden neo-
liberal devlete geçiş: Devletin kamu hizmeti sunma işlevinin değişimi». Süleyman 
Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 201-217.
10. Eser, D. B., Memişoğlu, A. G. D., & Özdamar, G. (2011). «Sosyal siyasetin üretilmesi 
sürecinde refah devletinden neo-liberal devlete geçiş: Devletin kamu hizmeti 
sunma işlevinin değişimi». Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler 
Fakültesi Dergisi, 16(2), 201-217.
11. Lichter, S. R. (2017). «Theories of media bias». The Oxford handbook of political 
communication, 403.
12. Herman, E. S., & Chomsky, N. (2008). Manufacturing Consent: The Political 
Economy of the Mass Media. Random House.
13. Тичер, С., Мейер, М., Водак, Р., & Веттер, Е. (2009). «Методы анализа текста и 
дискурса». Харьков: Гуманитарный центр, 5.
14. Wodak, R., & Meyer, M. (2009). Methods of Critical Discourse Analysis.
15. Golding, P., & Middleton, S. (1982). Images of welfare: Press and public attitudes to 
poverty. Oxford: Robertson.
16. Kudaibergenova, D. T. (2019). «Compartmentalized Ideology: Presidential Addresses 
and Legitimation in Kazakhstan». In Theorizing Central Asian Politics (pp. 145-166). 
Palgrave Macmillan, Cham.
17. Zhang, W. (2015). «Discourse of resistance: Articulations of national cultural identity 
in media discourse on the 2008 Wenchuan earthquake in China». Discourse & 
Communication, 9(3), 355-370.

44
18. Казахстан вновь вводит карантин: из-за пневмонии или COVID-19? https://
www.dw.com/ru/%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%
82%D0%B0%D0%BD-%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%8C-%D0%B
2%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82-%D0%BA%D0%B0%D1%80%-
D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD-%D0%B8%D0%B7-%D0%B7%D0%B0-
%D0%BF%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8-
%D0%B8%D0%BB%D0%B8-covid-19/a-54029300 Соңғы қаралған күн: 14.11.2020
19. Алексей Цой ҚР денсаулық сақтау министрі болып тағайындалды, https://
primeminister.kz/kz/news/aleksey-coy-kr-densaulyk-saktau-ministri-bolyp-
tagayyndaldy-2553837 Соңғы қаралған күн: 14.11.2020
20. International Guidelines for Certification and Classification (Coding) of COVID-19 
as Cause of Death, https://www.who.int/classifications/icd/Guidelines_Cause_of_
Death_COVID-19.pdf?ua=1 Соңғы қаралған күн: 08.12.2020
21. Van Dijk, Teun A. «18 Critical discourse analysis». The handbook of discourse 
analysis (2001): 349-371.
22. Корпоративтік басқару, https://rtrk.kz/kz/corporate-governance/ Соңғы қаралған 
күн: 10. 12.2020
23. Совет директоров, https://khabar.kz/ru/agency/korporativnoe-upravlenie/sovet-
direktorov Соңғы қаралған күн: 10. 12.2020
24. Годовой отчет акционерного общества «Республиканская газета 
Казахстанская правда», https://www.kazpravda.kz/uploads/redactors/
files/5fb737f8212be1605842936.PDF Соңғы қаралған күн: 10. 12.2020
25. Егемен Қазақстан, корпоративті басқару https://egemen.kz/page/korporativtik-
basqaru Соңғы қаралған күн: 10. 12.2020
26. Habermas, J. (2010). The public sphere: an encyclopedia article (1964). The idea of 
the public sphere: A reader, 114-120.
27. Жанұзақов, Т. (2008). Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. Алматы: Дайк-Пресс, 968. 

45

жүктеу/скачать 10,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: