Мұқағали жырлары мәңгілік. Мақсаты
жүктеу/скачать 115,1 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Көрнекілігі
- 2-жүргізуші
- 1-жүргізуші : ____________
- Ән: Сәби болғым келеді. 1-жүргізуші
- Сөнбейді әже шырағың»
- 1-жүргізуші
- «Қойшы бала Әкітай», «Мектебім»
- 2-оқушы: «Арыз жазып кетейін» 1-жүргізуші
- «Сарыжайлау» 2-жүргізуші
- Үш бақытым», «Елім барда»
- «Майгүлге», «Шыбық»
- «Арулар, асыл жандар». жүргізуші
- «Мен таулықпын»
- «Көгершіндер маршалы». 2-жүргізуші
- «Көшеде», «Қайран жеңгем», «Шеше сен бақыттысың»
- «Аққулар ұйықтағанда»
- / «Фаризаға» өлеңі оқылады./ 1-жүргізуші
- Ән «Есіңе мені алғайсың» 1-жүргізуші
- Дайындаған: Әбілмажанова Шолпан
| Мұқағали жырлары мәңгілік.
Мақсаты: Ғасырлар тоғысында ғасыр ақыны атанған М.Мақатаевтың ақындық талантын шәкірт жүрегіне ұялату,сол арқылы олардың бойында поэзия әлеміне,жалпы сөз өнеріне сүйіспеншілікті берік қалыптастыру. Отанды туған жерді сүюге тәрбиелеу,ақын жырларынан үлгі алу. Көрнекілігі Ақынның портреті,слайдттар,кітап көрмесі,шығармалары,ақын туралы естеліктер,ақын туралы жазылған пікірлер,нақыл сөздер,техникалық құрал-жабдықтар . 1-жүргізуші: Қайырлы кеш,қадірлі ұстаздар мен қымбатты оқушылар! 2-жүргізуші: Армысыздар жыр сүйер,асыл жандар! Қазақтың қара өлеңін кие тұтқан,жүрегінің түбінен қайнап шыққан асыл жырларымен қалың жұртшылықтың махаббатына бөленген Мұқағали Мақатаевтың шығармашылығына арналған «Мұқағали жырлары мәңгілік» атты әдеби –сазды кешімізді бастауға рұқсат етіңіздер. 1-жүргізуші: Сырымда осы, Жырым да осы, Алдыңда.
Байқашы бір, Бықсыдым ба,жандым ба? Махаңдар жоқ, Махаңдардың сарқыты- Мұқағали Мақатаев бар мұнда,-деп бір күндік сәуледей ағып өткен қазақ жырының шоқ жұлдызы Мұқағали Мақатаевтың бүгін туған күні.
Бүгін менің туған күнім Ой,бәле-ай! Мына адамдар неғып жатыр тойламай Банкет жасап берер едім өзім-ақ Тәңірдің бір жарытпай-ақ қойған-ай Мына дүние неге жатыр үндемей, Алаулатып тойдың шоғын үрлемей, Құшақ-құшақ гүл шоқтарын лақтырып, Мынау-шапан,мынау атың,мін! демей Мынау жұртқа жақпады ма әлденем, Бекер өмір сүргенім бе әлде мен? Халқым, сенің қасиетіңді білем деп, Босқа өмірім өтті ме екен әуремен?! Айтамын деп қуанышын,мұңынды, Басқа арнаға бұрдым ба әлде жырымды?! Мен бәрібір өзіңменен бір болам, Өзегіңнен тепсең дағы ұлыңды. 2-жүргізуші: Қуат алып Абайдың тіл-күшінен, Жыр жазамын Абайдың үлгісімен. Абай болып табынсам бір кісіге, Абай болып түңілем бір кісіден,-деп жырлаған Мұқағали Мақатаев биыл 85 жасқа толып отыр.Жыл керуені алға жылжыған сайын М.Мақатаевтың артына қалдырған өшпес мұрасы жарық жұлдыздың қараңғы түн қойнауынан құпия сәулесін шашқандай жарқырай,өркендей өсіп,айшықтала түсуде.Абай үндес Мұқағалидай перзенті бар халық-шынымен бақытты халық.
Сәби болғым келеді жаңа туған, Мына өмірге кіршіксіз жаратылған.
Ән: «Сөнбейді әже шырағың» 2-жүргізуші: Сахнаға Мұқағали ағамен 10жыл бірге оқыған әрі досы. әрі туысы Әбдіке Асановты шақырамыз.(Әбдіке Асанов рөлінде оқушы) 1-жүргізуші: -Әбдіке ата, Мұқағали ағаға қатысты мектеп өмірінен қандай естелік айтар едіңіз? Мұқағали аға мектепте қалай оқыған? Әбдіке Асанов ролінде оқушы: Мұқағали өте зерек, алғыр болатын. Мектептің қабырға газетінде жаман оқитын балаларды «Тасбақаға», ал жақсы оқитын оқушыларды «Ұшаққа» мінгізіп, суреттерін салып, астына аттарын жазып қоятын. Біз сол «Ұшақтан» түспестен мақтау қағазымен бітіріп шықтық. 2-жүргізуші; Мұқағали ағаның бала кездегі мінез-құлқы, тәртібі қандай болды? Әбдіке Асанов рөлінде оқушы: Мұқағалиды тентек болған жоқ деп айта алмаймын, болды, бірақ ақылды тентек болды.. Ол әділетсіздікке жаны қас болып өсті. Үлкеннің алдын кеспейтін, өзінен кішілерге қамқорлығын аямайтын, тура мінезімен енжар, бұзық балаларды жөнге салып жүтерін. Тағы бір қасиеті - таза, ұқыпты жүретін. 1-жүргізуші: Мұқағали алғаш рет ақындық қабілетін танытқан өлеңі неше жаста еді? Әбдіке Асанов: Мұқағали әкесі Сүлеймен 1941жылы соғысқа аттанғанда Мұқағали небәрі 10-жаста еді. Ақынның алқашқы өлеңі сол соғысқа кеткен әкесіне деген сағыныштан туған екен. Рұқсат болса сол жырымды оқып берейін. Сол жерде Сырымбеттей тау барма екен, Жайдақтың шөбі шүйгін қаулар ма екен. Мінеки көп ай болды хабары жоқ, Әкем кеп көңілімізді аулар ма екен? Әкеміз бір әкеден жалғыз еді, Судағы жаңа біткен жалбыз еді. Мінеки көп ай болды хабары жоқ, Біз-дағы әкемізге зармыз енді.
Біз түсініп болған жоқпыз ұғып әлі,-демекші шын поэзия жасырынып тұрған дүние сұлулығының шымылдығын сыпырып тастайды» деген еді Шелли хан. Мұқағалидың поэзиясымен қалай сырласқанын тыңдап көрелік. «Поэзия» «Туған жер» «Қарасаз»
«Менің анкетам»өлеңі көрініс түрінде көрсетіледі. Дәрігер:№17 палатадағы Мұқағали жолдас, бері келіңіз, анкета толтырамыз.
Мынау жұртқа жақпады ма әлденем, Бекер өмір сүргенім бе әлде мен? Халқым,сенің қасиетіңді білем деп, Босқа өмірім өтті ме екен әуремен? Тойланбаса тойланбасын,не етейін? Қаламымды берші маған бәйбіше, Болашаққа арыз жазып кетейін. 2-оқушы: «Арыз жазып кетейін» 1-жүргізуші: - Мыңдаған талантты сазгерлер Мұқағалидың мұңды, сырлы, сан қырлы жырларын жаттап, әуен-ән іздеп шарқ ұрды, шабыт шықырды. Оның оттай ыстық өлеңдері өз-өзінен әнге, толғауға, термеге сұранып тұрды. Самалдай желпіп маңдайдан сипайтын, жанға ләззат құятын, көкірек көзіңді майдай ашатын ән-әуез - әрқашан да өмір-серік, жанға қуат, рухани азық. Ән: «Сарыжайлау» 2-жүргізуші: Пай,пай киелі неткен жер! Батырлар дүрілдеп өткен жер, Тұлпарлар дүбіреп төккен тер, Ғашықтар бір-бірін өпкен жер. Ақынның туған еліне деген махаббатында шек барма?! Бізде ақынмен туған жерді жырлайық. «Үш бақытым», «Елім барда» өлеңдері жатқа оқылады. 1-жүргізуші: - Өлеңдері қандай еді ақынның, Ештеңе жоқ әсем сенің күлкіңдей, Бақыттысың сен әрдайым бақытты. Бағалай біл күрсінбей. «Майгүлге», «Шыбық» өлеңдері жатқа айтылады. 2-жүргізуші: - Өлеңдері қандай еді ақынның, Себелетіп жүрегіңе нұр шашқан, Ал әндері қандай еді мөп-мөлдір, Тыңдай бергің келе беред тыңдасаң. Ән: «Арулар, асыл жандар».
жүргізуші: - Айналайын Атамекен, Ақ мекен, Қандай қазақ іздеп сені тапты екен! Туған өлке тәтті екен ғой, тәтті екен. «Мен таулықпын» өлеңдері жатқа айтылады. 2-жүргізуші: - Хас шебердің тұмшалайды даңқын кім? Кеш түсінді шын бағасын нарқыңның, Қара өлең деп қапа болып көңілің, Осы жолда сан сүріндің, сан тұрдың. «Поэзия» өлеңі мәнерлеп жатқа айтылады.
Ән. «Көгершіндер маршалы». 2-жүргізуші: Қандай ғана анадан туады адам, Сәбилердің ұйқысын қуалаған?! О, тыныштық! Тыныштық қандай рахат, Қандай рахат сәбилер жыламаған. «Көшеде», «Қайран жеңгем», «Шеше сен бақыттысың» өлеңдері жатқа айтылады 1-жүргізуші: - Шарасында шаттықтың мұңы басым, Нұр-сәуле боп жүректе жыры қалсын. Мұқағали – мұзарттың мұзбалағы, Шашып өткен әлемге шұғыласын,-демекші, ендігі кезекті ақынның поэмаларына кезек берейік. Жазушы Ғабит Мүсірепов осы поэманы оқып шыққаннан кейін, поэманы қатты ұнатып, жазушы Ғабит Мүсірепов өзінің алтын қаламсабын ақынға сыйға тартты. Ендігі кезекті ақынның өз поэмасына берейік. «Аққулар ұйықтағанда» поэмасынан үзінді жатқа айтылады. 2-жүргізуші: Ақын жүрегі нәзік, сезімтал. Кейде өмірден безініп, ол да өзіне сүйеніш, тірек болар адамды іздейді. Кез- келген адам ақын жанын түсіне бермейді. Сондай уақытта Мұқағали Фаризаны тапты. Ақын ағамыз қазақтың ақын қызына арнап өлең шығарды. Ақиық ақын Мұқағали жырға қосқан Фариза қызда қаңтардың қытымыр күндерінде өмірден өтті. Қош алып жүрек қос ақын! / «Фаризаға» өлеңі оқылады./ 1-жүргізуші:Көптеген өлеңдеріне әнде шығарылды.Дантеннің,Шекспирдің шығармаларын қазақ тіліне аударған ақиық ақынымыз Мұқағали Мақатаев 1976 жылы 27-наурызда өмірден өтті. 2-жүргізуші:Халық ақыны,қазақ жырының шоқ жұлдызы,сұлулық сарайының шебер тасқалаушысы тірі болғанда биыл 9-ақпанда 85 жасқа толар еді. (1 минут үнсіздік) 1-жүргізуші: - Мұқағали жыры күшті жыр. Сондықтан да, ол – ер ақын, ерен ақын, ерекше ақын. Ер ақын дейтініміз – ол шындықты бүкпесіз бетке айтады. Ерен ақын дейтініміз – сөзі шырайлы, тілі қарапайым, тың өлеңдер жазды. Ерекше ақын дейтініміз – ол ер ақын және ерен ақын болғандықтан ерекше. 2-жүргізуші: - Тірісінде сый көрмей кеткен ақын, Тек өлген соң атағын жайған ақын. Ежелден қазақтың бұл қасіреті, Бармағын тістеп кейін ойланатын. Күн сүйіп кереқарыс маңдайынан, Лағыл жандар төгілген маңдайынан, Барында бағаламай білдік кейін Қазақтың айырылғанын қандай ұлдан. 1-жүргізуші: -Алтынға мейлі толмай-ақ қойсын сандығым, Ырзамын саған, ырзамын саған тағдырым! Ақынның өз тағдырына деген ризашылығы болашаққа деген ұлы сенімінен туындаған болатын.
Құрысып қарсы алмағын. Ән салып бер, Әніңмен жан сал маған. Жаңғырып жасыл тау жөнелсін бір, Жатасың ұйып, жапанда дел-сал далам,- деп ақынның өзі жырлағанындай, әннің де құдіреттілігін ақын ерекше бағалаған. Ән «Есіңе мені алғайсың» 1-жүргізуші: Қарасаз қара шалғын, өлеңде өстім, Жыр жазсам, оған жұртым елеңдестің. Өлсе өлер Мұқағали Мақатаев, Өлтіре алмас алайда өлеңді ешкім. Иә, ақынның өлеңдері, тамаша туындылары біздің жүрегімізде мәңгі сақталып қала бермек.
Әр жүректе «қайран Мұқа», ойпырмай. Ақындардың жыр оқитын кешінде, Бір керемет өлең қалды оқылмай. Елемейтін, ескермейтін нәрсені, Тастайтұғын бетінен ап беттінің, Өлең етіп ызғарлы түн, от күнін, Жол қозғалыс ережесін елемей, Көшелерді кешіп келе жататын, Мұқағали Мақатаев жоқ бүгін. 2-жүргізуші: Осымен бүгінгі тәрбие сағатымыз аяқталды. «Сам мектеп -балабақша кешені»КММ-сі Мұқағали жырлары мәңгілік Ашық тәрбие сағат Дайындаған: Әбілмажанова Шолпан жүктеу/скачать 115,1 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|