Маңғыстау ауданы қазақ тілі мен әдебиеті пәні

Даналық ойдан дән ізде

• Екі жаман кез болса - құтырған иттей таласар.
•                                                                                                            Дулат Жақсылардың ақылы - гәуһар шырақ шаммен тең,
• Жақсының керген жарығы - анық атқан таңмен тең.
•                                                                                                           Дулат  
• Кей жаманның тілі бар - ащылығы умен тең,
• Айтқан сөзі ақымақтың - адам ішпес сумен тең.
•                                                                                                          Дулат  
• Жамандар сөйлей білмейді, жөніне тыныш жүрмейді.
•                                                                                                            Дулат  

• Дастан дегеніміз не?

• Дастан – парсы тілінде әуелде айту, жырлау
• дейтін мағына беретін сөз. Кейін поэзия жанрының сюжетке құрылған оқиғалы саласының аты болып қалыптасты.
• Дастан- поэма, хисcа деген атаулармен аталып жүр.
• Поэма –грек тілінде болып туынды деген мағынаны беретін сөз.
• Хисcа- араб тілі, аңыз,әңгіме деген ұғымды білдіреді.

• Жоспар:
• 1. Ер Еспембет кешегі
• 2. Ит – тойған жеріне,
• Ер – туған жеріне.
• 3. Танылар тұлпар желіден,
• Ер танылар бесіктен.
• 4. Еспембет ер сұңқардай...
• 5. Еспембеттей ер туса...

• Ер Еспембет кешегі
• Ерекше ер деседі,
• Тіл біткеннің шешені,
• Топта бермес есені,
• Үлгі айтса – көшелі,
• Жауға шапса – көсемі.

• Ит –тойған жеріне,
• Ер – туған жеріне.

Жігерім болса жетем де,

• Жігерім болса жетем де,
• Еліме барып ұл болам.
• Жігерсіз болсам жетесіз,
• Қойын бағып құл болам.
• Жиен туралы мақал

Қосай батыр

• Еліңе де барарсың
• Тірі болсаң еліңнің
• Керегіне жарарсың.
• Дос та елден, жау да елден,
• Алды-артына қарарсың.
• Күндестік те еліңнен,
• Міндестік те еліңнен,
• Қамалау да еліңнен,
• Табалау да еліңнен.

• Ер Қосай

• Ер Қосай

• Ер Қосай

• Уақ руынан
• шыққан батыр

• Дастанда ерлік істері
• сөз болмайды

• Елі үшін өмірін
• сарп еткен

• Кеңпейіл, ірі мінезді

• Өте парасатты,ақыл иесі

• Тоқсанға келіп, тұғырынан
• түскен батыр

• Ер Қосай

• Танылар тұлпар желіден,
• Ер танылар бесіктен.

• Еспембет

• Топтастыру стратегиясы
• Кейіпкер бейнесін ашу

• Еспембет ер сұңқардай...

• Ақын тілінің шеберлігі

Сатылай кешенді талдау

• Сатылай кешенді талдау
• Автор:
• Тақырып:
• Жанры:
• Идеясы:
• Кейіпкерлер бейнесі:
• Әдеби-теориялық ұғымдар:
• Теңеу.Метафора.
• Ассонанс.Аллитерация.
• Қанатты сөздер.

Шығарманың композициялық құрылысы

• Басталуы:
• Байланысуы:
• Дамуы:
• Шиеленісуі:
• Шарықтау шегі:
• Шешімі:

• 1.Дастанда қандай жер-су аттары кездеседі?
• 2.Қандай ру, тұлғалардың есімі аталады?
• 3.Қандай салт-дәстүрлер кездеседі?
• 4.Тарихтан қандай оқиға орын алады?

• Алатау, Тарбағатай, Бақанас, Көксала
• Сыбан, Матай, Уақ
• Құлмамбет, Жанұғлы, Сасан,
• Ақтамберді,Қаракерей Қабанбай
• Ас беру,сауын айту,енші беру,
• үйлендіру,бата беру.
• Қазақ – қалмақ арасындағы соғыс

• Сөздікпен жұмыс

• Шығарманың тәрбиелік мәні, маңызы

• Шілтен- парсы тілінде қырық тән, қырық дене
• Кежеге-кейін тарту
• Ақтамберді ,Қаракерей Қабанбай – ХYІІІ ғ. өмір сүрген батырлар
• Ақбөрте – Еспембеттің тұлпары
• Ас беру-қайтыс болған кісіге берілетін ас

• Венн диаграммасы

• “Еспенбет”дастаны

• Батырлар жыры

• Ұқсастығы

Еспенбеттей ер қайда?

• Еспенбеттей ер қайда?
• Еспенбеттей ер туса,
• Ер күтетін ел қайда?

• Еспембеттей ер туса...

• шығармашылық жұмыс

• Бекіту сұрақтары

• 1. Дулаттың "Еспембет" дастанын жазудағы мақсаты не деп ойлайсыздар?

• 2.Еспембет батырдан кімді, нені көре алдық?

• 3. Нағашысы тәрбиелемесе Еспембет батыр болар ма еді?

• Үйге тапсырма

• 1. Еспембетке хат жазу

• 2. Буын санын, бунақтарын табу, ұйқас түрлерін ажырату.

• Сау болыңыздар!

жүктеу/скачать 14,27 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: