Магниттер және олардың қасиеттері
Магниттік өтімділік. Магнит ағыны
жүктеу/скачать 405,94 Kb.
|
дәріс 3
| Магниттік өтімділік. Магнит ағыны
Магнит өрісі өзін қоздыратын токқа ғана тәуелді болып қоймай, осы өpic пайда болатын ортаға да тәуелді болады. Тогы бар өткізгіш кернеулігі Н магнит өрісін тудырады, ток өзгермеген жағдайда кернеулік те өзгермейді. Егер де осы өткізгішті болат түтіктің ішіне орналастырсақ, онда өткізгіштен сол бұрынғы ток жүргеннің өзінде өткізгіштің магнит өрісі болаттын молекулярлық токтарының әсерінен, яғни ортаның жағдайының өзгеруінің нәтижесінде, бірнеше есе өсіп күшейеді. Магниттік индукция, магнит өрісінің кернеулігі сиякты, векторлық шама, сонымен қатар көпшілік жағдайларда магниттік индукция мен кернеуліктің векторларының бағыттары бірдей болады. Магниттік индукция мен кернеуліктің арасында тікелей пропорционалдық бар, яғни В = μа H (2.12) мұндағы μа —абсолют магниттік өтімділік. Абсолют магниттік өтімділік магниттік индукцияның магнит өрісі кернеулігінің қатысына тең бола тұрып, генри бөлінген метр [Гн/м= (В*с)/(А*м)] өлшемімен көрсетіледі және вакуум үшін 4π • 10-7Гн/м-ге тең. Бұл шама магниттік тұрақты μ0 деп аталады. Берілген ортаның абсолют магниттік өтімділігі μа магнит тұ-рақтысынан қанша есе үлкен екенін көрсететін сан, салыстырмалы магниттік өтімділік немесе қысқаша магниттік өтімділік деп аталады, яғни μ= μа/ μ0 (2.13) Ауа үшін және ферромагниттік денелерден басқа денелер үшін магниттік өтімділік бірге тең деп алынады. Ферромагниттік денелерге келетін болсақ, бұлардың магниттік өтімділігі бірден әлдеқайда артық және де қарастырылып отырған материал үшін тұрақты шама болып қалмайды, оның магниттік қалып-жағдайына, яғни магниттелген ферромагниттік дененің магниттік индукциясына тәуелді болады. Ферромагниттік материалдардың магниттік қасиеттерін сипаттау үшін В мен H-тың арасындағы графикалық жолмен қисық сызық түрінде көрсетілетін магниттелу қисығы деп аталатын тәуелділік пайдаланылады. Қандай да болмасын материалдың магниттелу қисығын табу үшін график тұрғызылады, оның горизонталь осі бойына өpic кернеулігі мәндері салынып, ал вертикаль осі бойына зерттеліп отырған материалдың магниттік индукциясы мәндері салынады. Магниттік индукцияның магнит өрісіндегі магниттік сызықтардың бағытына перпендикуляр орналаскан қандай да болмасын беттің ауданына көбейтіндісі осы бетті тесіп өтіп жатқан магниттік ағын деп аталады. Сонымен, магниттік ағын Ф=BS (2.14) мұндағы S — магниттік ағын тесіп өтіп жатқан беттің ауданы. Егер де магниттік индукция В тесламен, ал беттің ауданы — квадрат метрмен берілсе, онда магниттік ағын вебермен (Вб) өлшенеді, яғни 1 Вб = 1 Тл • 1 м2. Вебер дегеніміз осы ағынмен ілініскен контурда 1 секунд ішінде ағын нольге дейін азайғанда 1 вольтка тең электр қозғаушы күші (ЭҚК) иидукцияланатын магниттік ағын, яғни Вб = В*с. жүктеу/скачать 405,94 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|