М.Қанабекова
жүктеу/скачать 1,98 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тарихи стилистика
- Прагмастилистика
- Экспрессивтік стилистика
- Экспрессивтілік
| Мәтін стилистикасы
– мәтіннің құрылымдық-стильдік ерекшеліктерін, мәтіндік бірліктердің түзілуін, автор бейнесі мен тілдік тұлға т.б. мәселелерді қарастыратын стилистика саласы. Тарихи стилистика – функционалды стильдердің қалып- тасу, даму тарихын, әдеби тіл тарихындағы алатын орны мен маңызын қарастыратын диахронды аспектідегі зерттеу саласы. Прагмастилистика – стилистиканың жаңа бағыты, тілдік, қатысымдық бірлік ретіндегі дискурс пен мәтіннің стилис- тикалық сипаты мен мазмұнын прагматикалық тұрғыдан зерт- тейтін тың саласы. Дискурс – прагматиканың негізгі зерттеу саласы, күрделі коммуникативті-прагматикалық құбылыс. Тіл білімінде алға- шында «сөйлеу» не «ауызша сөз» мағынасында қолданылған. Бұл – сөйлеу әрекеті жағдайында пайда болатын тілдік құбылыс, қазіргі түсінік бойынша өзара байланысты мәтінге негізделген коммуникативтік іс-әрекеттің ауызша сөйлеу формасы ретінде танылады. Сондай-ақ дәстүрлі стиль ұғымын нақтылау үшін де жаңаша қалыптасқан термин сөз. Мәселен, ғылыми дискурс, педагогикалық дискурс, публицистикалық дискурс, көркем әдебиет дискурсы, әдеби сын дискурсы, ресми дискурс деп аталып жүр. Мәтін – күрделі коммуникативтік (қарым-қатынас) құ- ралы. Тілдік қарым-қатынастың толық жүзеге асқан өнімді нәтижесі ретінде танылады. Яғни мәтін – сөйлеу әрекетінің, шығармашылық өндірістің жазбаша формасы. Экспрессивтік стилистика – тілдегі экспрессивтік әдіс- тәсілдерді, яғни ойды көркемдеп жеткізудегі экспрессиялы құралдардың қызмет ету ерекшеліктерін қарастыратын стилис- тиканың жаңа бағыты. Экспрессия – эмоцияны, ерікті ойды білдіруге, мәнер- лілікті күшейтуге қызмет ететін стильдік категория. Яғни тілге эмоционалды бояу беріп тұратын сөздің көркемдік қасиеті. Экспрессивтілік – сөйлеушінің сезім-күй әрекеті арқылы ойды әсірелеп, бейнелеп жеткізуде қолданылатын сөз өрнектері. Тілде экспрессивтілікті білдірудің сан алуан тәсілдері бар. жүктеу/скачать 1,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|