Мақсаты: Оқушыларды қазақ тілінде ауызекі тілде еркін сөйлеуге үйрету; қазақша байланыстырып сөйлеу дағдыларын қалыптастыру; сұрақтарға тез, дұрыс жауап беруді меңгерту; сөзжұмбақтарды шешу арқылы оқушылардың білімдерін шыңдап

• 
  Құрметті, балалар, бүгін сендер тек қана қазақша сөйлемейсіңдер, бір-бірлеріңмен жарысасыңдар, сайысқа түсесіңдер, топ болып жұмыс істейсіңдер, кім сұрақтарға дұрыс жауап берсе, сол жеңімпаз болады.
  

Әр топқа қызыл түсті кәртішкелер беріледі. Әр топта екі оқушыдан 4-ші сыныптан біреу және 1-ші сыныптан бір оқушы. Қай топ кәртішкесін бірінші көтерсе, сол бірінші болып жауап береді. Әрбір дұрыс жауапқа түрлі –түсті дөңгелекшелер беріледі.

• 
  Топ болғандықтан әр топтың аты болуы тиіс, сондықтан сендер мына беттерге өз топтарының атын ойлап, жазыңдар! Қай топтың аты ең қызықты болады екен?
  

1. 
   Республика астанасы қай қала?
   
2. 
   «Понедельник» сөзінің аудармасын айт!
   
3. 
   Бала оқытатын адам?
   
4. 
   Биенің сүті қалай аталады?
   
5. 
   Адамды кім емдейді?
   
6. 
   «Ученик» сөзінің аудармасы?
   
7. 
   «Красный» сөзінің аудармасы?
   
8. 
   Күз айларын ата.
   
9. 
   Күзде не піседі?
   
10. 
    Бір аптада қанша күн бар?
    

1. 
   Тұзда бар, суда жоқ.
   

2. 
   Гауһарда бар, Гүлнәрда жоқ.
   

3. 
   Үйде бар, шиде жоқ.
   

4. 
   Қазда бар, үйректе жоқ.
   

5. 
   Дәнде бар, елде жоқ.
   

6. 
   Бірде бар, үште жоқ.
   

7. 
   Қарғада бар, сауысқанда жоқ.
   

8. 
   Шөлде бар, далада жоқ.
   

9. 
   Аңда бар, әнде жоқ.
   

Көп тіл білетін адамды ғылым тілімен «полиглот» деп атайды.

Сендерге жұмбақ жасырамын, сендер жауабын қазақша тауып, оны орысшаға аударасыңдар!

1. 
   Тімір тілді, Күміс үнді. (қоңырау-звонок)
   
2. 
   Мамықтай ұлпа, қанттай ақ.
   

Жазда сайға қашады, немесе

Қыста келген,

Көктемде еріген. (қар –снег)

3. 
   Қаласы бар, үйі жоқ.
   

Орманы бар, бүрі жоқ.

Бақшасы бар, гүлі жоқ. (карта-карта)

4. 
   Қабат-қабат қаттама,
   

5. 
   Түк білмей барасың,
   

Есейіп кетсең де,

Қарыз боп қаласың. (мектеп-школа)

6. 
   Суға батпайды,
   

7. 
   Табаныма байладым,
   

8. 
   Оқушыға күнде еріп жүретін не? (сөмке-портфель)
   

Мына сөздердегі жоғалған әріптерді тауып, қоюларың керек!

Мына тақырыптардағы сызбаны кім жылдам әрі дұрыс толтырады?

2-топқа. Апта атаулары.

3-топқа. Ай аттары.
6-кезең. «Орнын тап»

Кішкентайларға арналған ойын. Қазақ тіліне тән дыбыстары бар сөздерді сәйкес ұяшықтарға салыңдар.

Сөздер жазылған кеспелерді қолдану.
7-кезең. «Ойлан ,тап». Сөзжұмбақ шешу.

Әр топқа сөзжұмбақ беріп, жарыстыру.

• 
  Сөздерді орысшадан қазақшаға аударыңдар.
  

1. 
   Старый
   
2. 
   Вчера
   
3. 
   Плохой
   
4. 
   Корабль
   
5. 
   Богатый
   

2.низкий

4.завтра

6.красивый

7.длинный

	ж	А	ң	а
к	е	С	т	е
	а	Т	а
	н	А	н
с	ы	Н	ы	п
	қ	А	н	т

1. 
   Новый
   
2. 
   Расписание
   
3. 
   Дедушка
   
4. 
   Хлеб
   
5. 
   Класс
   

• 
  Осымен біздің сайысымыз аяқталды, ал енді дөңгелекшелерді санайық.
  

Мақсаты: Қазақстан туралы білімдерін толықтыру, мемлекеттік тілде еркін де таза сөйлей білуге, оны құрметтей білуге тәрбиелеу. Білім деңгейін көтеру. Тіл мәдениетін дамыту, көркем сөйлеуге баулу. Елін, жерін, тілін, әдет-ғұрпын құрметтейтін жаны таза, адамгершілігі мол, өз Отанын сүйетін азаматты қалыптастыру. Патриоттық сезімге баулу.

Көрнекілігі: жетондар, фишкалар, кеспелер, сигналдар. Тақтадағы нақыл сөздер.

Мұғалым сөзі:

Эпиграф: Көп тіл білсең көкжиегін кең болар,

Құрметтейді кісі екен деп төрге озар.

Қай елде жүрсең де бұл, дұрысы –

Мемлекеттік тілді үйренген жөн болар.

• 
  Сәлеметсіздер ме, құрметті оқушылар, қонақтар! Бүгін сіздер «Мемлекеттік тіл –менің тілім» атты сайысқа келіп отырсыңдар. Біздің сайысымызға өз білімдерін сынағалы үш команда келіп отыр. Әр топ өздерін таныстырып өтсе.
  
• 
  Ойыншылар өз орындарына отырады. Әр ойыншыға бір-бір сигналдан беріледі. Оларға сұрақ қойғанда, осы сигналдарын көтеріп жауап береді. Кім тез және толық жауап берсе, соған фишкалар беріледі. Фишкалар түрлі-түсті болуы керек.
  

Ойыншыларға қойылатын сұрақтар:

1. 
   Қазақ тілі қай тілдер тобына жатады?
   
2. 
   Түркі тілдерінің тобынан тараған қандай тілдер? (қыпшақ, ұйғыр, татар, башқұрт, қарақалпақ)
   
3. 
   Қазақтың жеті ырысына нелер жатады? (адамның ақылы, ой-санасы, ақ жаулық, бала, көңіл, жер, ат)
   
4. 
   Тіл дегеніміз не? (адам қатынасының ең маңызды құралы)
   
5. 
   Қазақтың үш биін ата?
   
6. 
   Қазақстан Республикасы кімдердің Отаны? (Қазақстан елінде тұратын адамдардың)
   
7. 
   «Қазақ тілі – ҚР-ның мемлекеттік тілі» деп қайда жазылған? (ҚР-ның Конституциясында)
   
8. 
   ҚР-ның Тәуелсіздігі қашан жарияланды? (1991-ші жылдың желтоқсан айының 16-сы күні)
   
9. 
   Қазақ тілі қай жылы мемлекеттік мәртебе алды? (1989 жылы)
   
10. 
    Қай жылы Н.Ә.Назарбаев еліміздің тұңғыш Президенті болып сайланды? (1991-ші жылдың желтоқсан айының 1-ші күні)
    
11. 
    Тіт туралы алғашқы заң қашан қабылданды? (1989 жылы қыркүйек айының 22-сі күні)
    
12. 
    ҚР-ның «Тіл туралы» Заңы екінші рет қашан қабылданды? (1997жылы шілденің 11-нде)
    
13. 
    Тіл туралы 3 мақал-мәтел кім біледі?
    
14. 
    Тәуелсіз ҚР-ның рәміздері қашан қабылданды? (1992 жылы маусымның 4-і)
    
15. 
    Елбасымыздың Республика халқына арнаған «Қазақстан -2030» Жолдауы қашан жарияланды? (1997-ші жылы)
    
16. 
    Бұл бағдарламаның негізгі мақсаты мен міндеті қандай? (Қазақстан халқының тұрмысын өркендету, гүлдендіру және тыныштығын қорғау)
    
17. 
    ҚР-ның Мемлекеттік туының авторы кім? (Шәкен Оңласынұлы Ниязбеков)
    
18. 
    ҚР-ның Мемлекеттік Елтаңбасының авторлары кімдер? (Шота-Аман Уәлихан, Жандарбек Мәлібеков)
    
19. 
    ҚР-ның Мемлекеттік Жаңа Әнұраны қашан қабылданды? (2006-шы жылдың қаңтар айының 7-і күні)
    
20. 
    Жаңа Әнұранның сөзін жазған кімдер? (Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев)
    
21. 
    Жаңа Әнұранның әнін жазған кімдер? (Ш.Қалдаяқов)
    
22. 
    1998-ші жылға дейін Астана қаласы қалай аталды? (Ақмола)
    
23. 
    Заттың түсін білдіретін сөздерден басталатын қала атаулары? (Қызылжар, Қарағанды, Ақтау, Көкшетау, Ақтөбе)
    
24. 
    Тәуке ханның жасаған заң жобасы қалай аталады? (Жеті жарғы)
    
25. 
    Қазақстан халықтарының тілдер мерекесі қашан тойланады? (22.09)
    
26. 
    Қазақстан қандай мемлекеттермен шектеседі? (Ресей, Қытай, Өзбекстан, Түркия)
    
27. 
    Желтоқсан оқиғасы қашан болды? (1986 жылы желтоқсанның 16 күні)
    
28. 
    Қазақ халқының тұңғыш ғарышкері кім? (Т.Әубәкіров)
    
29. 
    Қазақ халқының қандай ұлттық ойындарын білесің. («Көкпар», «Тоғызқұмалақ», «Қыз қуу», «Асық», «Сақина салу», «Ақсүйек»)
    
30. 
    ҚР-сы қандай мемлекет? (тәуелсіз, егеменді, демократиялық)
    

2 тур. Мақалдарды аяқтаңдар.

1. 
   Туған жердей жер болмас,
   

2. 
   Отансыз адам – ормансыз бұлбұл.
   
3. 
   Өзге елде сұлтан болғанша,
   

4. 
   Отан оттан да ыстық.
   
5. 
   Өмір – үлкен мектеп.
   
6. 
   Мектеп-кеме, білім –теңіз.
   
7. 
   Күлме досыңа, келер басыңа.
   
8. 
   Күздің бір күні, қыстың бір айын асырайды.
   
9. 
   Ұстаздан шәкірт озар.
   
10. 
    Жаман жолдастан таяғым артық.
    
11. 
    Күш-білімде, білім- кітапта.
    
12. 
    Кітап-ғалым, тілсіз мұғалім.
    
13. 
    Тіл тас жарады, тас жармаса бас жарады.
    
14. 
    Жеті елдің тілін біл, жеті түрлі білім біл.
    
15. 
    Сөз қадірін білмеген, өз қадірін білмейді.
    
16. 
    Тіл – қылыштан өткір.
    
17. 
    Ақыл азбайды, білім тозбайды.
    
18. 
    Өнер алды- қызыл тіл.
    
19. 
    Ана сүті бой өсіреді,
    

20. 
    Ананың сүті тәтті,
    

3 тур. Өлеңді жалғастыр...

Қазақ тілім – өз тілім, ана тілім,

Абай, Мұхтар сөйлеген дана тілім.

.........................................................

(Қастерлейді ұл-қызың мәңгі сені,

Болашағым, бақытым, дара тілім.)

4-тур. Еркін сөйле.

Өздерің таңдаған салт-дәстүрлер жайлы айтып беріңдер!

1. 
   Тұсау кесу
   
2. 
   Шілдехана
   
3. 
   Беташар
   

Жаңылтпаштарты жатқа айтыңдар.

1. 
   Ас аспай
   

Ас асты

2. 
   Класта ақ бор бар
   

Көп бор бар.

3. 
   Тақпақ жатта,
   

Жаттамай жатпа.

Бір-бірлеріне дайындап әкелген сұрақтарды қойыңдар.

• 
  Осымен сайысымыз аяқталды. Енді алдарыңдағы фишкаларды санаңдар, қай топта көп болса сол жеңіске жетті! Жеңімпаздарымызды құттықтаймыз!
  

• 
  «Тіл – достық пен келісімнің тірегі!» дегендей өз тілдеріңді де ұмытпай, мемлекеттік тіл – қазақ тілін әрқашан қастерлеп, мақтан тұта біліңдер!