Мазмұны Алғы сөз І тарау. Сурдопедагогиканың теориялық негіздері және даму тарихы

Педагогтар оқыту мен тәрбиелеудің бастапқы кезеңінде балалардың жеңіл адамгершілік әдеттерін қалыптастырып дамытады. Оған гигиеналық дағдылар жатады (денені күнделікті күту; жаттығу жасау; кеңістікте гигиеналық жағдайды сақтау; гигиеналық көмек көрсететін заттарды пайдалану; киім, аяқ киімді күту); өзін қоршаған адамдарменен өзара қарым-қатынас жасау (басқа балалардың сезімін, ойын, сезімін, құрметтеу, қайырымды болу т.б.); еңбек етуге дағдыландыру (өз жұмысын орнын күту, оқу бөлмесін тазалау, сол сияқты мектеп ауласын тазалау, ересектер еңбегіне көмектесу).

Адамгершілік сананы тәрбиелеу баланың сөйлеу тілін дамыту мен оның ойларымен тығыз байланысты. Бала сөйлеу тілін меңгеру деңгейі бойынша адамгершілік түсініктерімен танысады. Түсініктер қатары әдеби шығармалар мазмұнын оқу процесінде, түрлі әрекет жолында қалыптастырады.

Оқушылардың адамгершілік санасын қалыптастырудың бірнеше кезеңін бөліп көрсетуге болады:

• 
  мінез-құлық нормасы мен тәжірибиелік меңгеру (талапты орындау, еліктеу негізінде);
  
• 
  адамгершілік түсініктерін зерттеу;
  
• 
  әрекет жасауда білімді қолдану.
  

Табиғатқа қатынас – адам құндылықтарының көрсеткіші, сондықтан экологиялық тәрбие адамгершілікке тәрбиелеудің бөлінбес бөлігі болып табылады. Мектептің алдына оқушының экологиялық білімін, экологиялық мәдениетін қалыптастыру міндеті қойылады

Балалар сабақта, сабақтан тыс уақытта табиғатпен танысады. Табиғат туралы білімді меңгерту әдісі бақылау, табиғи материалмен жұмыс, кітаппен жұмыс болып табылады.

Алдымен табиғат туралы білімді жинақтауға тура келеді. Жоғарғы сыныптарда түрлі оқу пәндерінде «адам-қоғам-табиғат» қатынас жүйесінің аспектілері ашылады, басты экологиялық мәселелерді шешу, меңгерген білімдерін қолдануға тырысады.