Сурдопедагогтың кәсіби іс - әрекеті және тұлғасы

Сурдопедагогтың педагогикалық мәдениетінің спецификалық жағын құрайтын білімдерге: отандық педагогика мен сурдопедагогиканың әдіснамалық негіздері; дамудың зақымдалуының жалпы заңдылықтары мен ерекшеліктерін, дамудың әр кезеңіндегі жеке психологиялық ерекшеліктерін, есту қабілеті зақымдалған балалардағы осы бұзылуларды түзету және орнын толтыру жолдары; есту қабілеті зақымдалған тұлғаларға білім беру қағидалары, мақсаттары, міндеттері, формалары мен әдістері, түзете-дамытып оқыту және әлеуметтік оңалтудың ерекшеліктері.

Сурдопедагогтың алдына қойылатын шығармашылық міндеттерді шешу үшін ол белгілі бір біліктіліктердің кешенін игеру керек:

гностикалық біліктіліктер психологиялық­-педагогикалық және арнайы білімдерін көтеріп тұру үшін қажет;

зерттеушілікке арнайы әдебиеттерді талдау, оқушылармен оқу іс-әрекетін ұйымдастырғанда әдістемелік тәсілдердің тиімділігін анықтау, оқыту, тәрбиелеу, түзету-педагогикалық көмек көрсету тәжірибесін ғылыми-практикалық әдістермен зерттеу жатады;

болжамдыққа оқыту-тәрбиелеу үрдісінің түзете-дамыту әсерін күшейте отырып болжамдау жатады;

ұйымдастырушылыққа оқыту, тәрбиелеу және түзету-педагогикалық көмекті тиімді ұйымдастыра білуі жатады;

диагностикалыққа оқушыларды күнделікті мақсатқа бағытталған зерттеу жатады.

Сонымен қатар, сурдопедагог төмендегідей әдістерді білуі керек:

• 
  зақымдалу түрін анықтайтын диагностикалау;
  
• 
  баланың психикалық дамуының жас ерекшелік нормасына сай дамуын анықтау мақсатында психологиялық-педагогикалық тексеру жүргізу;
  
• 
  есту қабілеті зақымдалған балалар мен ересектерді, олардың ата-анасына кәсіби кеңес беру;
  
• 
  білім беру мекемесінде, отбасында жағымды психологиялық жағдай орнатуға бағытталған алдын алу жұмыстарын жүргізу;
  
• 
  арнайы білім беру мекемелерінде есту қабілеті зақымдалған балаларға оқу пәндерін оқыту;
  
• 
  есту қабілеті зақымдалған балаларды тәрбиелеу;
  
• 
  ғылыми зерттеу жұмысын ұйымдастыру және жүргізу.
  

Қазіргі заманда сурдопедагогтың қызметі кеңейіп отыр, сурдопедагог тек арнайы мекемелерде ғана емес, сонымен қатар, әлеуметтік орталарда – отбасында, кеңес беру пункттерінде, әртүрлі жастағы естімейтін жіне нашар еститін балалармен, жасөспірімдермен, ересектермен жұмыс істей білуі керек.