А
денесінің
айналысында
(біздің жағдайымызда Күн)
одан кіші
В
(Юпитер)
денесі және оның орбитасында
салмағы әлдеқайда жеңіл дене айналып жүрсе (астероидтар), онда бұл жүйе орнықты болады, егер
астероидтар Лагранждың орнықтылық нүктелерінде, яғни теңқабырғалы үшбұрыштардың
төбелерінде орналасса. Күн, Юпитер және астероидтар
(біздің жағдайымызда "Гректер" мен
"Трояндықтар")
шын мәнінде теңқабырғалы үшбұрыштарды, демек, шексіз ұзақ өмір сүретін
орнықты жүйені құрайды. Сөйтіп, XX ғасырда математик Лагранждың теориялық болжамы
космос кеңістігінде де шындыққа айналды.
Кейбір астероидтардың жарықтылығының периодты өзгеруі бұрыс пішінді, беткі қабаттарының
тегіс емес екенін және өз остерінен айналатынын көрсетеді. Кейбір астероидтардың өз осінен
айналу периоды — бірнеше сағатқа созылса, ал кейбірінде ол тәулікке жетеді. Астероидтардың
беткі қабаттарының құрамындағы үлкен айырмашылық олардың жарықты шағылдыру қабілетімен
анықталады: кейбір астероидтардьщ бетінен жарықтың шағылу коэффициенті бар болғаны 3%, ал
кейбіреуінде ол 50%-ға жақындайды. Астероидтардың бетінде планеталар серіктерінің бетіндегі
тәрізді уақ денелер соққыларының іздері болуы керек. Астероидтарда атмосфера жоқ.
Қазіргі кезде астероидтар деп өлшемдері бір километрден кіші болмайтын барлық денелерді айту
қабылданған. Одан кіші денелер метеоридтер деп аталады. Астероидтардың жалпы саны 30—50
мың. Өлшемі 200 км-ден астам астероидтардың саны отызға жуық. Өлшемі 80 км-ден 200 км-ге
дейінгі астероидтар шамамен мыңға тарта. Кейбір астероидтар жөніндегі қызықты мәліметтер:
1.
астероидтардың ішіндегі ең ірісі
Церера
, оның радиусы 470 км;
2.
астероидтардың тығыздықтары, әдетте, 2—8 г/см
3
шамасында болады;
3.
ең қара астероидтар '
Достарыңызбен бөлісу: |
