Мазмұны Кіріспе. Халықаралық бірліктер жүйесі Бөлім Молекула кинетикалық теория және термодинамика негіздері



Pdf көрінісі
бет15/125
Дата18.10.2023
өлшемі3,62 Mb.
#186554
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   125
Байланысты:
2.Физика-на-казахском-языке-для-1-курса

жылу двигателдерi
деп аталады (1,2,3- суреттер).
Кез-келген дененiң (қыздырғыштың) iшкi энергиясын, қыздырғыштың жылуын басқа температурасы 
төменiрек денеге(тоңазтқышқа) бергенде ғана, яғни тек жылу алмасу процесi кезiнде ғана, iшiнара 
механикалық энергияға айналдыруға болады.


14 
Ең алғаш рет бұл мәселенi, идеалды жылу машинасын ойлап 
тапқан француз ғалымы С.Карно зерттедi. Ондай машинаны 
құрастыру үшiн жоғарғы температурадағы қыздырғыш, мейлiнше 
төмен температурадағы тоңазтқыш және жұмыс атқарушы дене 
болуы керек (2 - сурет). Барлық жылу машиналарындағы жұмыс 
атқаратын дене, өзi ұлғайған кезде жұмыс жасайтын, газ болып 
табылады. Тоңазтқыш ретiнде атмосфера, не болмаса конденсатор 
деп аталатын салқындатуға арналған арнайы қондырғылар 
алынады.
Карно циклi
. Жұмыс атқарушы дене қыздырғыштан 
Q
Қ
жылу 
мөлшерiн алады да, тоңазытқышқа 
Q
T
жылу мөлшерiн бередi, ал 
(Q
Қ
 - Q
T
)
айырымын 

жұмысқа айналдырады. Жұмыс атқарушы 
дене ұлғайған кезде өзiнiң барлық iшкi энергиясын жұмыс 
жасауға берiп жiбере алмайды. Жылудың едәуiр бөлiгi мiндеттi 
түрде жұмысын атқарған газбен бiрге тоңазытқышқа берiледi. 
Iшкi энергияның бұл бөлiгi қайтарылмай, бiржола жоғалады.
Карно машинасындағы жұмыс атқарушы дене, өз күйiнiң өзгеру 
циклiн периодты түрде қайталап тұратын, идеалды газ болып 
табылады. Бұл цикл 
Карно циклi
деген атақ алды, осыған ұқсас 
процесстер 
айналмалы
немесе 
циклдық
процесстер деп аталады.
Карно машинасында үйкелiске және қоршаған ортамен жылу алмасуға кеткен энергиялардың 
шығындары ескерiлмейдi, сондықтан бұл машинаны 
Карноның идеалды жылу машинасы
деп атайды 
(3 - сурет).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   125




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет