Радиобайланыс принципi. Амплитудалық модуляция және демодуляция. Детекторлы қабылдағыш Радиобайланыс жүйесi мына принципке негiзделген: радиотаратқыштағы жасақталған жоғарғы
жиiлiктегi электр тербелiсi антенна арқылы өзiн қоршаған кеңiстiкке электромагниттiк толқындар
түрiнде тарайды. Одан әрi бұл толқын радиоқабылдағыш антеннасына жетiп, қабылданып, онда
керiсiнше сол жиiлiктегi электр тербелiсiне айналдырылады. 1 сурет.
Осы тұрғыдан қарағанда радиобайланыс орнату аса күрделi мәселе емес тәрiздi көрiнуi мүмкiн. Ол үшiн
бар болғаны микрофондағы дыбыс толқындарын, сәйкес жиiлiктегi электромагниттiк толқындарға
айналдырып таратып, қабылдағышта қайтадан дыбыс толқындарына айналдыру жеткiлiктi сияқты.
Бiр қарағанда осылай оңай тәрiздi көрiнген бұл мәселе шындығында бiз ойлағаннан әлде қайда күрделi.
Себебi электромагниттiк толқын шығарудың қуаты жиiлiктiң төртiншi дәрежесiне пропорционал.
Осының салдарынан дыбыс жиiлiгiндей төменгi жиiлiктегi электромагниттiк толқындар мүлдем шығып
тарамайды десе де болады.
Сондықтан, жиiлiгi төмен толқындарды таратудың бiрден-бiр жолы оны тарату үшiн жиiлiгi жоғары
толқындарды пайдалану. Мұндай мүмкiндiк шындығында бар. Ол үшiн жоғарғы жиiлiктегi
тербелiстердiң қандай да бiр параметрлерiн төменгi дыбыс жиiлiгiне сәйкес өзгерте отырып
электромагниттiк толқындар тарату қажет. Жоғарғы жиiлiктегi толқындардың көмегiмен осылай
төменгi жиiлiктегi мағұлматтарды тарату әдiсiн
модуляциялау деп атайды. Модуляциялау кезiнде
жоғарғы жиiлiктегi толқындардың қандай параметрiнiң өзгергенiне байланысты
амплитудалық модуляция, жиiлiк және фазалық модуляциялары болуы мүмкiн. Ал осылай модуляцияланған
толқындар радиоқабылдағыштарға жетiп қабылданған соң, керiсiнше, жоғарғы жиiлiктегi
электромагниттiк толқындардан дыбыс жиiлiгiндегi сигналдарды ажыратып алу қажет. Бұл процесстi
демодуляциялау немесе
детекторлау деп атайды. Детектор ретiнде жоғарғы жиiлiктегi токты тек бiр
бағытта ғана өткiзетiн жартылый өткiзгiштi диодтар қолданылады.