Әдебиет: [1] [2] [8] [9] [10] [11] [12]
42 кредит саны
№ 32 дәріс
Тақырып: Ағаштың түрлері
Дәрістің мазмұны:
Ағаш түрлерінің ұқсастығы мен айырмашылығы
Мақсаты: Ағаш түрлерін бір-бірінен айыра білу.
Қазақстан өлкесінде көптеген ағаштардың түрлеріөсіп-өнеді, оларды құрылыста, ауыл шаруашылығында қолданумен қатар, жиһаз фабрикаларында және қолөнер кәсіпшілігінде кеңінен пайдаланады. Суретшілер, халық шеберлері олардан неше түрлі ұлттық нақыштағы бұйымдар жасады. Ағаштар қылқан жапырақты және жапырақты болып екі түрге бөлінеді. Қылқан жапырақты ағаштарға қарағай, самырсын жатады. Бұлардың жылдық сақиналары жақсы көрінеді. Ормандарда көптеп кездеседі.
Қарағай - өте әдемі, биік, зәулім ағаш. Діңі жуан, бұтақтары басында орналасқан, жеңңіл, жұмсақ, ақшыл түсті ағаш. Дңі көбінесе түзу болып келеді. Жастай кесілген күніндегі діңінің түрі қызғылт тартады. Кепкен кезде қоңырайланады. Жақсы кесілетін қасиетін пайдаланып, шеберлер әртүрлі тұрмысқа қажетті бұйымдар жасайды. Құрылыста есік, терезе жасауға, еден салуға, үйдің төбесін жабуға келгенде оған тең келетін бірде-бір ағаш жоқ. Өзі басқа ағаштың түрлеріне қарағанда оңай қиылып алынады, арзан өндіріледі.
Шырша – сымбатты, қысы-жазы жап-жасыл ьолып тұратын қылқан жапырақты ағаш. Шырша да қарағай секілді жұмсақ, жеңіл, ақшыл ағаш. Бұл қарағайға қарағанда жеңіл, ақ, сақиналары жіңішке. Шырша ағашын құрылыста, үй мүліктерін жасауға қолданады.
Балқарағай – көп өмір сүретін ағаштардың қатарына жатады. Қарағай мен шыршаға қарағанда биік, қатты, діңі қызыл қоңырқай түсті, жылдық сақиналары айқын, анық көрінеді. Бұл ағашта жоғарыда айтылған тұрмыстықжағдайлардың бәрінде қолданады. Сонымен қатар, токарьлық жұмыстарында кеңінен пайдаланылады.
Майқарағай – сыртқы түр-пішіні, жеңілдік, жұмыстық қасиеті шыршаға ұқсайды. Діңінің қиығында жылдық сақиналары біркелкі екені аңғарылады. Беріктігі нашар, тез жарылып, кепкен кезде майысып кетеді. Сондықтан тұрмыста аз қолданады.
Достарыңызбен бөлісу: |