6. Темірдің туа біткен төмен деңгейі. Егер ана жүктілік кезінде темір тапшылығы болса, онда бұл патология жаңа туған нәрестеде де көрінеді. ДАМУ СЕБЕПТЕРІ: АНЕМИЯНЫҢ ЖІКТЕЛУІ: Шығу тегі бойынша:
Постгеморрагиялық кең қан жоғалту. - байланысты туындайды
Регулярлық немесе дизеритропоэтикалық – бұл эритропоэздің бұзылуынан немесе эритроциттердің түзілуінен дамыған анемиялар.
Гемолитикалық - қызыл қан жасушаларының немесе қызыл қан жасушаларының қатты бұзылуынан туындайтын жағдайлар. Тіршілік кезінде генетикалық немесе жүре пайда болған факторлардың әсерінен пайда болады.
Постгеморрагиялық анемия Олар жедел және созылмалы болып бөлінеді. Бірінші анемия айтарлықтай қан жоғалтумен, мысалы, операциядан, босанудан немесе жарақаттан кейін пайда болады. Нәтижесінде қан айналымының жалпы көлемінің үштен бір бөлігін жоғалтудан туындаған темір тапшылығы күрт дамиды.
Жедел постгеморрагиялық анемияда перифериялық қанда эритроциттердің спецификалық формалары – нормобластты жасушалар мен ретикулоциттер кездеседі. Олар регенерацияның физиологиялық механизмі ретінде, организмнің гемиялық гипоксияға реакциясы ретінде қалыптасады.
Созылмалы анемия аздаған, бірақ ұзаққа созылған қан жоғалтуымен дамиды. Мысалы, егер науқас асқазанның және он екі елі ішектің ойық жарасы, бүйрек және бауыр патологияларымен ауырса. Сәтсіз тіс жұлу салдарынан аздаған қан жоғалуы мүмкін.
Эритропоэздің нейрогуморальды реттелуінің бұзылуы. Оған бас жарақаты, әртүрлі невроздар немесе эндокриндік бұзылулар (қалқанша және бүйрек үсті безінің гормондарының жеткіліксіз өндірілуі немесе андрогендердің, эстрогендердің гиперсинтезі) себеп болуы мүмкін. Нейрогенді факторлардың ұзақ әсер етуі эритропоэтин белсенділігінің төмендеуін, ДНҚ репликациясының бұзылуын және эритрон қызметінің тежелуін тудырады, бұл эритропоэз белсенділігінің төмендеуіне әкеледі.
Қан түзу факторларының тапшылығы. Мысалы, В12 дәруменінің немесе фолий қышқылының өткір жетіспеушілігі, ауыр бүйрек ауруы эритропоэзиннің бұзылуын және анемияның пайда болуын тудыратын эритропоэтин затының өндірісін нашарлатады. Анемияның бұл түрінің дамуының жетекші факторы В12 витамині + фолий қышқылы кешенінің жетіспеушілігі болып табылады. Сондықтан, егер жетіспеушілік диагнозы қойылса, екі препаратты бірге қабылдаған дұрыс.
Гем синтезі процесінің бұзылуы. Механизмі темір мен протопорфириннің болуына, сонымен қатар гемсинтетаза ферментінің белсенділігіне байланысты. Синтездің бұзылуының негізгі себептерінің бірі - ауыр темір тапшылығы. Тағы бір себеп - жүре пайда болған немесе тұқым қуалайтын протопорфирин ақауы. Гемсинтетаза белсенділігінің төмендеуі В6 гиповитаминозында немесе қорғасын тапшылығында да болуы мүмкін интоксикация.
