1.Меңгеру 2.Меңгеріле байланысқан сөз тіркестері 3.Зерттелуі,зерттеуші ғалымдар. 4.Ортақ меңгеру және меңгеріле байланысқан етістікті сөз тіркестері. Қазіргі қазақ тілі: Сөз тіркесі мен жай сөйлем синтаксисі (өңделіп және толықтырылып, 3-басылуы). Окулық..— Алматы, “Санат”, 1997.—240 бет.
Меңгеру
.
Етістікті Етістікті Есімді Есімді Ортақ меңгеру-сөйлегенін мақұл көрді Ортақ меңгеру-сөйлегенін мақұл көрді Меңгеру іштей үшке бөлінеді:
Ғабидолла Қалиев “Тіл білімі терминдерінің түсіндірме сөздігі” еңбегінің авторы
А.Н.Кононов
Талғат Сайрамбаев
Сәрсен Аманжолов
Елизавета Убрятова
Меңгеріле байланысқан есімді сөз тіркестері
Зат Сын Заттың күйін білдіретін есімдер.Әйелдердің
Бір жауабы дұрыс тапсырмалар
1.Меңгеруді табыңыз
А) Сенің өмірің. Г)Мидай дала
В) Қалтасынан алды. С) Үлкен шкаф Е) Жылатып тастау.
2. Қиыса байланысқан тіркес қайсысы? «Дәмеш кемпір сол қолына ұстаған үлкен шортанды отырғандарға мақтана көрсетті.» А) сол қолына В) шортанды көрсетті
С) мақтана көрсетті
Д) отырғандарға көрсетті Е) Дәмеш кемпір көрсетті. 3. Матаса байланысқан тіркес қайсысы? «Қалау ағасының қатты бұзылған түрін таныса да, оған айылын жимай күліп жатыр.»
А) Қалау таныса да. В) Ағасының түрін. С) Қатты бұзылған. Д) Бұзылған түрін. Е) Айылын жимай күліп жатыр.
4. Байланысу түрлеріне қатысты талдаудың қайсысы дұрыс емес?
А) Тоғыз адам – қабысу. В) Оқуға лайық – меңгеру. С) Кең бөлме – жанасу. Д) Алатаудың Жамбылы – матасу. Е) Хат жазу – меңгеру.
.
5. Жанаса байланысып тұрған тіркесті табыңыз А) оған бару В) кілтпен ашты С) бес жыл Д) әдейі келу Е) әдепті студент
6. Қабысуды табыңыз А) Тамырын бас. В) Ұдайы болып тұрады. С) Туыстардың ортасы. Д) Қара торы қыз. Е) Айтқаныма сен.
7. Берілген ретіне қарай сөз тіркестерінің байланысу түрін анықтаңыз «ағаштың бұтағы.» «хат алу.» «қалың орман.»
8. Қиысу байланысты табыңыз А) әсем қала В) қатты күлді С)оқушы айтады Д)күнімен үйықтау Е)елмен бірге
Пайдаланылған әдебиеттер:
“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998
Современный казахский язык, Синтаксис|Балақаев М., А., 1959;
Қазақ тіліндегі сөз тіркесінің дамуы мен лексикалану процесі|Аблақов Ә., Исаев С., Ағманов Е.,
Қазақ тіліндегі сөз тіркесінің дамуы мен лексикалану процесі, А.,1997;
Жай сөйлем синтаксисі|Әмір Р.,
Әмірова Ж., Жай сөйлем синтаксисі, А., 1998
Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет.
