Бұл жұмыста қолданылатын зертханалық қондырғы (Атвуд машинасы) ілгерілемелі қозғалыстың бірқалыпты және бірқалыпты айнымалы қозғалысын бақылап, зерттеуге арналған. Жұмыстың нақты мақсаты – ауадағы еркін түсу үдеу шамасын анықтау.
17.4 сурет
3 суретте еленбейтін аз кедергімен айнала алуы үшін подшипник арқылы бекітілген жеңіл блок арқылы екі ұшына массалары М бірдей жүктер ілінген жіп асыра тасталған. Сондықтан жүйе тепе – теңдік қалыпта тұрады. Егер жүктердің біреуіне m массасы аз қосымша жүкті қойсақ, онда жүктер әлдебір а үдеумен қозғалып жол жүреді. Қосымша жүк А сақинасында қалып қояды да, жүктер әрі қарай бірқалыпты қозғалып жол жүргеннен соң тоқтайды. Қосымша жүк қалып қойғаннан соң, оң жақтағы жүк негізіне жанасқан кезде, қондырғыға орнатылған секундомерге белгі беріліп, тұрақты жылдамдықпен жолды жүруге кеткен t уақыт жазып алынады. Жүктер мен қосымша жүктердің массаларын және , жолдарды, tуақытты біле отырып g еркін түсу үдеуін есептеуге болады. 4-суретте оң және сол жақтағы жүктерге олардың бірқалыпты үдемелі қозғалыстары кезінде әсер ететін күштер көрсетілген: және – ауырлық күштері; және -жіптің реакция күші. Егер жіпті созылмайтын деп есептесек, онда жүктердің үдеулері бірдей болады: . Блоктың және жіптің массаларын жүктің массасымен салыстырғанда елемей, тепе – теңдік және реакция күшін анықтай аламыз. Онда жүктердің динамикалық теңдеуі (Ньютонның 2-заңы бойынша) скаляр түрде мынадай болады