67
Мехатронды модульдерді жобалау кезінде құрылымдық артықты-
лықты азайтуға ұмтылу қажет. Бұл негізгі
және интерфейстік элемент-
тердің интеграциясына қол жеткізуге болады.
Құрылымдық байланыстылық – С
мехатрондық модульдің құрылым-
дық моделінің күрделілігіне функционалды және құрылымдық инте-
грация деңгейінің әсерін сипаттайтын шама. Мехатрон модулінің
құрылымдық моделі бағдарлы граф (орграф). Сондықтан оған графтар
теориясын қолдануға болады. Демек, мехатрондық
модульдің құрылым-
дық байланыстылығы тәуелділікті анықтайды:
(3.7)
мұнда
a
ij
– мехатрондық модульдің құрылымдық моделінің аралас
матрицасының А элементі;
n
– құрылымдық модель блоктарының саны.
Құрылымдық блоктардың
n
бар құрылымдық үлгінің аралас матрицасы-
бұл А = ||
a
ij
|| өлшемдік
n
х
n
атрицасы, онда
a
ij
= 1 элементі, егер алдыңғы
құрылымдық блоктан i кейінгі құрылымдық блогына
j
бағытталған бай-
ланыс (көрсеткі) болса, әйтпесе
a
ij
= 0.
Аралас матрицасы келесі негізгі қасиеттерге ие:
* матрицаның барлық элементтерінің қосындысы байланыстардың
санына тең;
*
i
– жол элементтерінің қосындысы
j
– блогына кіретін байланыстар
санына тең;
*
j
– элементтердің
сомасы бағанның
i
– блокка кіретін байланыс
санына тең.
Ең аз құрылымы бар мехатрондық модуль үшін құрылымдық
байланыстылығы
С
= 0, ең жоғары құрылымдық байланыстылығы
С
= 1
мехатрондық модульдер бар, оларда құрылымдық блоктардың кез
келген жұбы арасында әртүрлі бағыттағы байланыстар (өзара қарама-
қарсы бағыттамалардың буы) бар.
Механикалық модульдің құрылымдық моделінің Функционалды және
құрылымдық интеграция деңгейінің өсуімен құрылымдық байланысы
өзгереді. Құрылымдық байланыстылықтың
мәні бойынша мехатрондық
модульдің құрылымдық моделінің күрделілігі туралы жанама түрде
айтуға болады. Мехатрон модулін жобалау кезінде құрылымдық байла-
ныстылықтың мәнін арттыруға ұмтылу қажет.
Қозғалыс модулінің, механрондық қозғалыс модулінің және интел-
лектуалды мехатрондық модульдің
құрылымдық байланыстылығын
анықтаймыз.
68
Сурет 3.5 – Қозғалыс модулінің
құрылымдық моделі
Аралас матрицаны құрайық:
Құрылымдық байланысты есептейміз:
Сурет 3.6 – Механикалық қозғалыс
модулінің құрылымдық моделі
Аралас матрицаны құрайық:
Құрылымдық байланысты есептейміз:
Сурет 3.7 – Интеллектуалды мехатрондық
модулінің құрылымдық моделі
69
Аралас Матрица:
Құрылымдық байланыс:
Осылайша, мехатрондық модульдің құрылымдық байланыстылығы
функционалдық интеграция деңгейінің өсуімен өзгерді.Сонымен қатар,
Бұл модульде компьютерлік басқару құрылғысы және сандық-аналогты
түрлендіргіш бір конструктивті элемент –
контроллер, сонымен қатар
қозғалтқыш және механикалық түрлендіргіш – жоғары рентабельді
қозғалтқышқа біріктірілген интеграцияланған зияткерлік мехатронды
модульді қарастырайық. Бұл модульдің құрылымдық моделі суретте бей-
неленген 3.8.
Сурет 3.8
Аралас матрицаны құрайық: