4.7.3 Соңғы құрылым сызбасы
Бұл кезеңнің ерекшелігі оның қосындылығында: бір жағынан, соңғы
Құрастыру сызбасын (жалпы түрі немесе Құрастыру сызбасы) таза сызу-
мен бұрын жасалған ұзақ жұмыстың қорытындысы шығарылады; екінші
жағынан, бұл тек сызу ғана емес, бұл конструкциялау, ол басынан бастап
басталатын, ең бірінші сызықтан басталатын және егжей-тегжейлі кезең
қамтамасыз ететін сызба жасаумен аяқталатын.
Соңғы құрастырудың сызбасын таза сызуға кірісе отырып, конструк-
тор одан әрі іздестіруден, салыстырудан және нұсқаларды іріктеуден бас
тартуға шешіледі. Сонымен қатар сызбаны сызудың барлық әдістемесі
конструкторға жұмыстың барлық Барысы Бойы түрленудің барынша
еркіндігін қалдыруы тиіс. Құрылатын конструкцияның ағымдағы
өзгерістері қажеттілігі екі тәсілмен сызуды жүргізуге мәжбүр етеді:
жіңішке желілерде кейіннен оларды айналдыра отырып.
Бірінші бөлікте конструкциялаудың элементтері эскиздік компоновка-
ның сызбасын үлкен өзгерістерсіз параққа көшіруге болады, мехатрондық
модульдің болашақ конструкциясының сызбасының негізін-өзіндік
«сүйекті» аламыз. Сызба сүйектері бірнеше проекцияларда құрылады.
Егер эскиздік компоновканың сызбасы осындай құрылыс үшін жарамсыз
болса, онда бұл оның жұмыс істемеуінің дәлелі болып табылады. Сүйек
элементтерін түпкілікті құрастыру сызбасында жағу кезектілігі негізінен
95
нобайлық құрастыру сызбасында сол элементтерді салу кезектілігімен
сәйкес келеді. Соңғы Құрастыру сызбасы сүйегінің элементтерін сызудың
сәтсіз таңдауын кешірек білуге және жасауға болады қандай да бір
торапты нақты конструктивті іске асыру кезіндегі елеулі қиындықтар.
Күрделілік, көп салалы, массабартты параметрлерді минимизациялау
критерийлерінің әрекеті, сенімділік өлшемдері-барлық осы факторлар
соңғы құрастыру сызбасын таза сызудың қатаң реттілігін талап етеді.
Сызбаның сүйегін сызғаннан кейін конструктор күш-жігерді жекелеген
тораптар мен бөлшектерді нақты әзірлеуге шоғырландыру мүмкіндігін
алады. Тораптар мен бөлшектерді конструкторлық пысықтау кезінде
алдыңғы сатыларда қабылданған жорамалдардың дұрыстығы тексеріледі
ғана емес, бірақ кейбір дәрежеге дейін жинақтау қателері де түзетіледі.
Тораптар мен бөлшектердің детализациясын радиалды бағыттарда
«босаңсуды» немесе шамадан тыс қысуды болдырмау үшін орта бөліктен
шетке қарай жүргізу қажет. Олар енгізетін шектеулерді пайдалану үшін
нысаны мен орналасуы бойынша бір жақты анықталған элементтерді
параққа салу, сондай-ақ көршілерді тығыздау есебінен олардың
габариттерінің ұлғаюын дер кезінде жинақтап алу мүмкіндігі болу үшін
өлшемдері анықталмаған тораптар мен бөлшектерді пысықтауды соңғы
кезекте кейінге қалдырмау.
Мехатронды модульдегі бөлшектер санының азаюына буындардың
қозғалыс сипатының күрделенуі есебінен жиі қол жеткізіледі. Қарапайым
мысал планетарлық редуктор бола алады. Планетарлық дөңгелектің
қозғалыс сипатының күрделенуі бағасымен тісті жұптардың санын
азайтуға болады(әдеттегі тісті редуктормен салыстырғанда).
Бөлшектерді дайындау тәсілдеріне, бұйымды құрастыру ыңғайлығына,
реттеу мен юстировкаға, өзара алмасушылыққа, біріздендіруге, жабдық-
тар мен құралдарды пайдалануға, рұқсатнамаларды тағайындауға,
материалдарды, жабындарды таңдауға, термоөңдеуге, беттерді өңдеу
тазалығына, майлау және т.б. тәсілдеріне қатысты мәселелер түпкілікті
құрастыру сызбасында бөлшектер жиынтығын сызу процесінде ойлауды
және шешуді талап ететінін атап өткен жөн.
Шешімге келетін болсақ, толық Құрастыру сызбасын сызу кезеңіне
жататын сұрақтар санына мехатрондық модульдің технологиялығының
жалпы өлшемінің қосындысы ретінде құрастыру технологиялығын
қамтамасыз ету жатады.
Құрылғыларды құрастыруға және бөлшектеуге қатысты көптеген
ұсыныстардан жалпы сипаты бар бірін бөліп аламыз: мехатрон модулін
құрастыру және бөлшектеу кезінде әрбір келесі бөлшекті алдыңғы
бөлшекті жою кезінде босатылатын кеңістік арқылы алып тасталатындай
етіп бөлшектер жиынтығын мүмкіндігінше орындауға ұмтылу керек.
|