Мехатроника 1 Бөлім mechatronics



Pdf көрінісі
бет50/133
Дата01.06.2022
өлшемі11,25 Mb.
#145696
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   133
Байланысты:
Мехатроника 1 том Баймухамедов М.Ф., Джаманбалин Қ.Қ.,Ақгул м.К.

 
 

баса назар аударылды. Содан кейін Есептеу математикасы әдістерінің 
негізінде автоматтандырылған есептеу бағдарламаларын (параметрлік 
оңтайландыру, соңғы элементтер әдісі және т.б.) жасай бастады. 
Арнайы терминалдық құрылғыларды енгізумен ЭЕМ үшін есептеу, 
сондай-ақ кейбір рутиндік жобалық тапсырмаларды (сызбалар, специфи-
кациялар, мәтіндік құжаттар және т.б. дайындау) шешу үшін әмбебап 
бағдарламалар пайда болды. 
Соңғы жылдары механизмдер мен машиналарды жобалау кезінде 
есептеу-конструкторлық жұмыстарды автоматтандыруға үлкен көңіл 
бөлінеді, конструкцияның синтезі эвристикалық түрде жүргізіледі, ал 
негізгі параметрлер диалогтың интерактивті режимінде таңдалады және 
оңтайландырылады
Модельде объектінің конструкциясы деп мынадай белгілер жиын-
тығын түсінеді:
* пәндік саладағы объектінің ең маңызды қасиеттерін білдіретін 
ұғымдар сөздігі;
* түпкі бұйымның құрамы мен құрылымы;
* бағытталған ассоциативті байланыстар ұғымдарының сөздігі ар-
қылы өзара келісілген конструкторлық шешімдердің жекелеген 
бөліктеріне қойылатын функционалдық талаптар;
* кейбір жаһандық координаталар жүйесі шеңберінде конструкторлық 
шешімдердің бір бөлігін өзара жинақтау, типтік шешімдерден 
жиынтықтаудың жинақталған ережелерін ескеретін;
* компьютерлік формада да (объектінің үш өлшемді анимациясы 
(
ЗБ-анимация
) мүмкіндігін қоса алғанда), сызба-конструкторлық 
құжаттар нысанында да қабылданған шешімдер туралы ақпараттық-
мәнерлі түсінік алу мүмкіндігі;
* жеке тұлға арасындағы қатынасты бақылауды қамтамасыз ететін 
компьютерлік модельдеуді орындау мүмкіндігі барлық объектінің 
қасиеттері.
Әр түрлі бұйымдарды жобалау кезінде конструктор көптеген ақпарат 
көздерін ескеруге және уақыт пен қызметкерлер ұжымының ара-
сында жобалау процесін басқара білуге мәжбүр. Ол үшін жобалау мен 
автоматтандырудың бағдарламалық құралдарын таңдау қажет. Оларға 
әр түрлі нұсқаларды жатқызуға болады АutoСad, AutoCADMechanical, 
Mechanicaldesktop, КРЕДО, КОМПАС-5, T-FLEX және т.б. 
AutoCAD – әмбебап графикалық жүйе, оның құрылымының негізіне 
AutoCAD көптеген функцияларын нақты міндеттер мен талаптарға сәйкес 
бейімдеуге және дамытуға мүмкіндік беретін ашық сәулет принципі 
қойылған.


101
Конструкторлық құжаттаманы әзірлеу кезінде AutoCAD қолдану 
тиімділігі оның келесі мүмкіндіктерімен қамтамасыз етіледі:
* айналдыру құралдарының болуы: бұрылу, тасымалдау, симметрия-
лау, масштабтау, айналы бейнені құру және т.б.;
* сызбалардың дайын фрагменттерін пайдалану: конструктивтік және 
геометриялық элементтер, біріздендірілген құрылымдар, стандарт-
ты бұйымдар;
* жүргізу.
AutoCAD параметрлік екі өлшемді сызуды және параметрлік үш 
өлшемді қаңқалы (сым), полигоналды (беттік) және көлемді (қатты 
денелі) моделдеуді жүзеге асыруға, сондай-ақ параметрлік элементтерден 
параметрлік Құрастыру сызбаларын жасауға мүмкіндік береді. Парамет-
рлер мәндері деректер қорынан алынады.
AutoCAD Mechanical және Mechanical desktop машина жасау конструк-
циясына еңістікпен AutoCAD кеңейтеді. Пакеттер машина жасау сызбала-
рын дайындау кезінде өнімділігі мен сапасын қамтамасыз етеді және екі 
өлшемді (2D) құрастыру кезінде оңтайлы.
КРЕДО жүйесі-геометриялық нысандарды үш өлшемді модельдеу, 
конструкторлық құжаттаманы ресімдеу, басқарушы бағдарламаларды 
дайындау және конструкторлық-технологиялық құжаттама мұрағатын 
құру мүмкіндіктері бар Windows ОЖ басқарумен жұмыс істейтін алғашқы 
отандық интеграцияланған жүйе.
КОМПАС-5 – әртүрлі бұйымдарды жобалаудың жоғары тиімді ортасы
Жүйеде барлық элементтер параметрлік болып табылады. Бұл 
сызықтардың геометриялық арақатынасына (жанасу, симметрия және т.б.), 
қашықтықтарға, орналасуларына, мөлшеріне, көрінуіне және элемент-
тердің түсіне қатысты. Кез келген параметрге сандық немесе мәтіндік 
айнымалы тағайындалуы мүмкін. Айнымалылар өзара математикалық 
және логикалық өрнектермен байланысты болуы мүмкін. Параметрлердің 
мәндері деректер базасынан және электрондық кестелерден болуы 
мүмкін.
T-FLEX CAD 3D параметрлік элементтердің параметрлерін өзара байла-
ныстыра отырып, параметрлік құрастыру сызбаларын жасауға мүмкіндік 
беретінін атап өткен жөн. Құрастыру конструкциясы параметрлерінің 
өзгеруі құрастыруға кіретін барлық бөлшектердің автоматты өзгеруіне 
әкеледі. Құрастыру сызбасынан бөлшектің толық ресімделген сызбалары 
мен спецификацияны автоматты түрде алуға болады:
* құрылым элементтерінің кез келген түрлері: түзу, шеңбер, эллип-
стер, сплайндар, қисықтар, функциялармен берілген;


102
 
 

* сызықтардың барлық түрлері: негізгі, жұқа, штрихты, штрих-
пунктирді және т.б. сызықтардың әртүрлі қалыңдығы мен түсі бо-
луы мүмкін; сызықтардың өз типтерін құру мүмкіндігі бар:
* ассоциативті штриховкалар, құю, үлгі бойынша штриховкалар;
* өлшемдердің кез келген түрлері: сызықтық, шеңбер өлшемдері,
бұрыштық. 
ЕСКД және халықаралық стандарттарға толық сәйкестігі;
* шекті ауытқуларды автоматты есептеу; 
* рәсімдеу стандартын жылдам өзгерту мүмкіндігі;
* беттің пішіні мен орналасуының, кедір-бұдырлықтың, жазулардың, 
мәтіндердің шектеулері. 
T-FLEX CAD 3D, ACIS фирмасының геометриялық ядросында 
жасалған, ол модельдеудің жүзден астам шетелдік жүйелерінде пайда-
ланылады, үш өлшемді ақпаратты SAT – формат-ACIS ядросының жеке 
форматы арқылы жіберуге мүмкіндік береді. T-FLEX CAD 3D үшін 
түрлі мамандандырылған тапсырмаларды шешетін көптеген қосымшалар 
құрылды. Осындай қосымшалардың бірі «интеграцияланған интеллекту-
алдык жүйе (ИнИЖ)» болып табылады.
ИнИЖ-бұл:
* пайдаланушы қолданбалары үшін ашық жұмыс ортасы;
* ИнИЖ-да пайдаланушы интерфейсінің негізгі түсініктемелері 
терезе мен мәзір болып табылады;
* ашық графикалық қабық. Пайдаланушыдан мәтін жолдары түрінде 
пернетақта директиваларын енгізу талап етілмейді. Тек экранға 
мұқият қарап, ұсынылған мәзірден «тышқан»манипуляторының 
көмегімен қажетті операцияны таңдау қажет;
* ИнИЖ – біріктірілген бағдарлама. Оның басқаруымен олардың 
арасында ақпарат алмасуды қамтамасыз ете отырып, арнайы да, 
«әдеттегі» да бағдарламалар жұмыс істей алады.
ИнИЖ-нің принципті ерекшелігі жобалау кезінде объектілі-бағыт-
талған тәсілдерді қолдану болып табылады. ИнИЖ конструкторлық-
технологиялық есептердің шешімдерін топтық қолдаудың бағдарламалық 
қосымшаларын құруға арналған. Қазіргі заманғы өндірісте жобалық 
шешімдерді топтық қолдаудың рөлі күрт өседі, өйткені конструкторлық-
технологиялық информатика міндеттерін шешу барысында адам іс- 
әрекеттерінің негізінде ақпарат пен білім алмасуды жүзеге асыратын 
шешімдер қабылдайтын тұлғалар (сатып алушы – тапсырыс беруші – 
конструктор – технолог – өндіруші – сатушы – сатып алушы) арасындағы 
қатынас жатыр. Бұл жоба есептерін шешу барысында рөлдік функци-
яларды үлестіруді қолдануға және проблемалық жағдайларды бірлесіп 
шешу кезінде оңтайлы нұсқаларға қол жеткізуге мүмкіндік береді [13]. 


103
Интеграцияланған интеллектуалдык жүйенің мақсаты:
* жобаланатын объектілердің сапасы мен техникалық-экономикалық 
деңгейін арттыру;
* жобалаудың қуатты ақпараттық қолдауы есебінен (деректер ба-
засы, графикалық білім базасы, есептеу процедуралары және 
т.б.) объектілердің жұмыс сызбаларын шығару және құрастыру, 
жобалық есептеулердің еңбек сыйымдылығын қысқарту.);
* жобалық шешімдерді қабылдауды автоматтандыру (білімнің 
символдық базасы), конструкторлық мәтіндік және графикалық 
құжаттаманы редакциялау және шығару.
Бірыңғай ұғымдық, ақпараттық, бағдарламалық және техникалық 
негізде ИнИЖ пайдаланушы үшін мынадай функцияларды орындауды 
қамтамасыз етеді:
* жобаны басқару;
* бастапқы деректерді енгізу мен бақылауды диалогтық ұйымдастыру;
* жүйені басқару;
* жеке тәуелділіктер бойынша және есептеуіш модельдер түрінде 
есептеулерді орындау;
* нормативтік-анықтамалық ақпаратты таңдау;
* мәтіндік және графикалық құжаттарды қалыптастыру және редак-
циялау;
* жүйемен жұмыс істеу бойынша оқыту қызметін іске асыру;
* компьютерде бұйым жасау процесінің тұжырымдамалық моделін 
жүргізу;
* жалпы тапсырманы шешу кезінде пайдаланушы ұжымының 
әрекеттерін синхрондау.
Осылайша, Т-FLEX CAD 3D-мен ИнИЖ интеграциясы жоғары 
ғылыми-техникалық деңгейде жобалау-конструкторлық жұмыстарды 
жүзеге асыруға мүмкіндік береді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   133




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет