Мектеп математикасындағы мәтіндік есептерді шешудің әдістемесі
жүктеу/скачать 113,23 Kb.
|
|
Айналым санын тапқаннан кейiн дөңгелектiң жүрген жолы да оңай табылады. ә) х арқылы жүрiлген жолды белгiлесек: х м – арбаның жүрген жолы.  – алдыңғы дөңгелектiң айналым саны.
– артқы дөңгелектiң айналым саны. Есептiң шарты бойынша алдыңғы дөңгелек артқыға қарағанда 15 рет артқы айналғанын ескере отырып, мынадай теңдеу құрылады:
Жүрiлген жол табылғаннан кейiн айналым саны да оңай табылады. Теңдеу құруға берiлген есептердi шығаруда процент кездескен жағдайда оқушылардың бiраз қате жiберетiнi белгiлi. Осыған мысал ретiнде төмендегi есептi қарастырайық. 10-есеп. “Автомобиль қала мен ауыл аралығын сағатына 60 км жылдамдықпен жүрiп өттi. Кейiн қайтқанда ол жолдың 75%-iн бұрыңғы жылдамдықпен, ал қалған жолды сағатына 40 км жылдамдықпен жүрдi, сондықтан да қайтудағы жолына қаладан ауылға барардағы жолына кетiрген уақытына қарағанда 10 мин артық уақыт жiбердi. Қаладан ауылға дейiнгi аралықты табыңдар”. Бұл есепте автомобильдiң жүрген жолы, уақыты және жылдамдығы туралы айтылып отыр. Сонымен қатар есепте процент кездескендiктен, процентке берiлетiн негiзгi есептердi қайталап, берiлген санның %-iн табуды оқушылар естерiне түсiру қажет. Мысалы, А санының р% -iн табу үшiн әуелi оның 1%-iн тауып 
х км – қаладан ауылға дейiнгi аралық  сағ - сол аралықты жүруге кеткен уақыт.
 - бұрынғы жылдамдықпен кейiн қайтқанда жүрiлген жол.
 сағ - осы жолды жүруге кеткен уақыт.
 км – қалған жол.
 сағ - қалған жолды жүруге кеткен уақыт.
Автомобиль кейiн қайтқанда (ауылдан қалаға қарай 10 мин = 
Бұл жерде оқушылардың көңiлiн мына нәрсеге аудару қажет: автомобильдiң жылдамдығы сағат есебiмен берiлсе, уақыттың айырмасы минут есебiмен берiлiп отыр. Мұндай жағдайда екеуiнiң де бiр өлшеуiшпен белгiленетiнiн олар жақсы бiлулерi керек. Әдетте, осындай жағдайда сол әр түрлi өлшеуiшпен берiлiп тұрғанын байқамай, оқушылардың қате жүктеу/скачать 113,23 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
, содан кейiн р%-iн табу керек. Егер берiлген санды А әрпiмен, проценттiң санын р әрпiмен, iзделiп отырған санды а әрпiмен белгiлесек, төмендегi формула шығатыны мәлiм:
сағ уақыт артық жiберiлгендiктен: