Пәннің мақсаты және тапсырмасы

Болашақ мұғалімдерді оқушылардың тәрбие жұмысының теориясы, әдістемесі және технология саласынан кәсіби-педагогикалық білікті маман ретінде қалыптастыру.

Студенттерде оқушылармен тәрбие жұмысының теориясы, әдістемесі және техникасы саласында кәсіби-педагогтық білімдері және біліктіліктерді меңгеруді дамыту;

 студенттерге жалпы тәрбие теориясы бойынша білімдерін кеңейту және тереңдету;

 студенттерді оқушылардың тәрбие жұмысының теориясы, әдістемесі және технологиясы саласынан кәсіби-педагогтық білімдерді қалыптастыру;

 студенттерді оқушылардың тәрбие жұмысына қажетті жалпы педагогтық және арнайы біліктілікпен қаруландыру: диагностикалық, мақсатқоюшылық, жобалаушылық, ұйымдастырушылық, коммуникативтік, аналитикалық.

5 Білімге, икемділікке және машықтарға қойылатын талаптар

 оқу-тәрбие жұмысын педагогикалық процестің заңдылықтарына, принциптеріне, тәрбие механизмдеріне сәйкес жүзеге асыру;

- оқу-тәрбие міндеттерін қалыптастыру, тиісті іс-әрекет түрлерін, әдістері мен формаларын таңдай алу;

- педагогикалық техниканы меңгеру;

- ғылыми тұжырымдамаларға, құқықтық- нормативтік құжаттарға талдау жасау,

Пәнді игеруде студенттер істей білуге тиісті:

- баланың тұлғалық қалыптасуы және әлеуметтену процесін;

- тәрбие жұмысының теориясын және әдістемесін;

- тәрбие технологияларды оқу-тәрбие процесінде дұрыс пайдалану.

Қазіргі кезде Қазақстан Республикасында педагогикалық маңызды міндеттердің бірі өмірде, қарым-қатынаста, өзінің сана-сезімінің дамыта және жүзеге асыра білетін әлеуметтік-бағдарланған тұлғаның жан-жақты мәдениетін тәрбиелеу.

Тәрбие өнері және технологиясы. «Тәрбие технологиясы» ұғымы. Тәрбие технологиясының ерекшеліктері. Кешенді қатынас. Талаптар. Тәрбие факторлары. Тәрбиелік жұмыстар. Ерекшеліктері. Тәрбие жұмыстарының кезендері, әдістемелік ұсыныстар. Әлеуметтік-бағытталған тәрбиелік жұмыстар. Тұлғаның қоғамдық сапалары мазмұны. Этикалық тәрбиелік жұмыстар. Адамгершілік тәрбие мазмұны. Құрылымы, әдістемелік ұсыныстар. Эстетикалық және дене шынықтыру мәдениетіне байланысты тәрбиелік жұмыстар. Тәрбиелік жұмыстарды жүргізу құралдары. Тәрбиелік жұмыстардың міндеттері. Экологиялық және еңбекке байланысты тәрбиелік жұмыстар. Міндеттері. Формалары.

Ұжымдық тәрбиелік жұмыстарды ұйымдастыру моделі (белгілі қағида және талаптарды пайдаланып кез-келген іс-шараны дайындау және өткізу әдістемесі). Нақты модель талдауы: балаларды топта өз жұмысының мазмұның анықтай алу, оны жоспарлау, міндеттерді бөлу, дайындық жұмыстарын алып бару, жұмысты жүргізу және талдауға қалай үйретуге болатындығы жайлы.

Өзара ынтымақтастықта оқытудың арнайы тәсілдері: іскерлік анық мақсаттағы рөлдік ойындар, психотехникалық ойындар, ситуацияларды, этюдтарды таңдау. Олардың ұжымының тіршілік әрекетіне іштей ене алуы.

Мұғалім жұмысының стилі ( мұғалім – ойын, ситуация ұйымдастырушысы: ойнға ену және біртіндеп балаларды өзбетінше ойынға жеткізу шарттары, қорытынылау).

Тәрбиелеуші ұжым. Мектеп жымында, сыныптағы бірыңғай педагогикалық талаптар. Оқушылардың өзіне-өзі ұжымдық қызмет етуі. Оқушылар ұжымындағы жарыс. Оқушылардың өзін-өзі басқаруын дамыту. Педагогтың ұйымдастырушылық шеберлігі.

Сенім. Ақпараттың мәні және оқушылардың сендірудегі тиімділік шарты. Ізденушілік жұмыстарының мазмұны және оны ұйымдастыру.

Дисскусия- оқушыларды идеялық- адамгершілік сенімдерін қалыптастыру әдісі ретінде. Насихаттаушы шеберлігі.

5-тақырып. Педагогикалық ынталандыру әдістемесі.

Педагогикалық ынталандыру. Педагогикалық талаптар. Балалар ұжымымен жұмыс жүргізудің болашақтағы бағыттары жүйесі. Мадақтау және жазалау педагогикалық түзетудің әдісі ретінде. Оқушылар ұжымында қоғамдық пікірді дамыту. Педагогикалық ынталандыру шеберлігі.

Оқушыларға тән болған психологиялық-педагогикалық ерекшеліктер. Оқушыларға жеке (индивидуал) қатынас жасау ерекшеліктері. Оқушылардың жеке-дара ерекшеліктерін ескере отырып ұжымда әр балада жағымды белсенді позицияны қамтамасыз ету әдістемесі. Мұғалім жұмысының стилі.

Күні ұзартылған топтарда жұмыс режимі. Өзін-өзі дайындауды ұйымдастыру. Дем алуды ұйымдастыру. Бос уақыт күні ұзартылған топтардың, мұғалімдердің және сынып жетекшілерінің тәрбиелік өзара іс-әрекеті.

Мұғалім-мектеп пен жанұяның өзара ынтымақтастықта қызмет ету дәстүрінің негізгі салушы. Сыныптың ата-аналар комитеті іс-әрекетін ұйымдастыру және оған педагогикалық басшылық жасау әдістемесі. Балалар тәрбиесіндегі бірлестік – атан-аналармен жұмыс жүргізу қағидасы. Отбасыларына жеке баруға дайындау әдістемесі.

1. 
   Тәрбие технологиясы
   

– тәрбие технологиясының ұғымы, құрылымы;

– қазіргі мектепте пайдаланатын тәрбие технологиялар түрлері;

• 
  бір тәрбие технологияға сипаттама.
  

Талқылауға қойылған сұрақтар

– ұжымдық тәрбиелік жұмысына жалпы сипаттама;

– ұжымдық тәрбиелік жұмыста пайдаланатын жалпы әдістер;

• 
  ұжымдық іс жүргізу ерекшеліктері.
  

– Оқушылардың өзіне-өзі ұжымдық қызмет етуі.

– Оқушылар ұжымындағы жарыс.

– Педагогтың ұйымдастырушылық шеберлігі.

4. 
   Сендіру әдістемесі
   

– Сендіру әдістемесі;

– Нақты тәрбиелік ситуациядағы сендіру әдістемесін көрсетіңіз.

5. Педагогикалық ынталандыру әдістемесі

– Мадақтау педагогикалық түзетудің әдісі ретінде.

• 
  Жазалау педагогикалық түзетудің әдісі ретінде
  
• 
  Педагогикалық ынталандыру шеберлігін дамыту жолдары
  

– Оқушылардың жас ерекшеліктері;

– Оқушыларға жеке (индивидуал) қатынас жасау ерекшеліктері;

– Мұғалім жұмысының стилі.

7. Мектептегі күні ұзартылған топтарда тәрбиелік жұмыстарды жүргізу әдістемесі.

– Күні ұзартылған топтарда жұмыс режимі;

– күні ұзартылған топтағы тәрбие жұмыс жүйесі;

– Дем алуды ұйымдастыру жолдары.

8. Оқушылар ата-аналарының сыныптың тәрбиелік жұмыстарына ену әдістемесі.

– Сыныптың ата-аналар комитеті іс-әрекетін ұйымдастыру және оған педагогикалық басшылық жасау әдістемесі.

– Отбасыларына жеке баруға дайындау әдістемесі.
4.4 Студенттердің өзіндік жұмысының мазмұны
4.4.1 СӨЖ түрлерінің тізімі

№	Сөж түрлері	Есеп беру	Бақылау түрі	Сағат Көлемі к/б	Сағат Көлемі с/б
1	Дәрістерге дайындық	Конспект	Сабаққа қатысу	7,5	3
2	Практикалық сабақтарға дайындық және сабақтың үстінде белсенділігі	Дәптердегі жазулар	Сабаққа қатысу	7,5	3
3	Аудиториялық сабаққа кірмеген материалдарды зерттеу	Жазбаша есесп беру	баяндама	11	29
4	Бақылау шараларға дайындық		МБ 1, МБ2, (тест)	4	4
Всего:				30	39

Студенттердің өзіндік жұмысының тақырыптар тізімі

«Егер мен сынып жетекшісі болсам» деген тақырыпқа шағын шығарма жазу.

1. 
   Мына сұрақтарға жазбаша жауап бер:
   

• 
  Сынып жетекшісінің міндеттері;
  
• 
  Сынып жетекшісі жұмысының негізгі бағыттары;
  
• 
  Сынып жетекшісінің қызметіндегі диагностика мен болжамның ролі қандай?
  

2. 
   Сұраққа жазбаша жауап бер:
   

• 
  Сынып жетекшісі жұмысының мәні неде?
  
• 
  Сынып жетекшісі нені талдайды?
  
• 
  Сынып жетекшісі тәрбие жұмысын талдау үшін қандай әдебиеттерге және ақпарат көздеріне сүйену керек?
  

3. 
   Сынып жетекшісінің бірінші жұмыс істеу кезеңінде оқушыларды зертеп-білуіне жоспар құр.
   
4. 
   Схема құру: Тәрбие жұмысының түрінің классификациясын бейнелеу.
   
5. 
   Оқушылардың жас ерекшеліктеріне ескерое отырып және тәрбиенің түрін айқындап бір тоқсанға арнап тәрбиелік іс-шаралардың тақырыптарын құрастырып келу.
   
6. 
   Оқушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып өзіңіз өткізетін ойындарға әдістемелік нұсқау дайындаңыз.
   
7. 
   Әртүрлі формадағы тәрбиелік іс-шараларды ұйымдастыру.
   
8. 
   Бір сыныптағы немесе бір топтағы оқушылардың дамуын талдаңдар. Ұжымның балаларға әсер ететін жақсы және жаман жақтарына мысал келтіріңдер.
   
9. 
   Рефераттардың тақырыптары:
   
10. 
    Оқушыларды тәрбиелеудегіұжымның рөлі.
    
11. 
    Жеке тұлғаның өзіне-өзі қызмет етудегі ұжымның мүмкіндігі.
    
12. 
    А.С.Макаренконың ұжым туралы ілімі.
    
13. 
    Мектепке барып ондағы тәрбие жұмыстарына талдау жасаңыз және мынаны ескеріңіз: Ұжымдағы оқушылардың өзара қарым-қатынасы, ұжымшылдығы т.б. туралы.
    
14. 
    Тәрбиелік шаралар өткізуге сценарий құрастыр.
    
15. 
    Сынып жетекшісінің қиын балаларға арнап бір тоқсанға жасаған жоспарын дайында.
    
16. 
    Оқушылардың тәрбиелік деңгейін анықтау.
    
17. 
    Аранйы кәсіби әдебиеттен балаларды отбасында тәрбиелеудің әдісін таңдап ата.
    
18. 
    Ата-аналардың отбасында жағымды ахуал тудыратын кеңестер тауып құрастыр.
    
19. 
    Негізгі берілген әдебиеттерге жазбаша жауап бер:
    

• 
  Сынып жетекшісі жұмысының мазмұны.
  
• 
  Оқушыларды тәрбиелеудегі сынып жетекшісінің ролі.
  

20. 
    Отбасының мәнін және оның атқаратын қызметін білу.
    
21. 
    Отбасы тәрбиесін жетелідірудің жолдары.
    

Мектептегі тәрбие жұмысының әдістемесі және технологиясы

пәні бойынша 050114 Тарих мамандығы бойынша

Шартты белгілеулер: 1 ДҮТ – №1 дәрісті дайындау үшін берілетін үй тапсырмасы; Қ – оқу үрдісіне қатысу; ПҮТ 1 – №1 практикалық сабақтарға дайындалу үшін үй тапсырмасы; 1 зертхҮТ – №1 зертханалық сабаққа дайындалу үшін үй тапсырмасы; Д – рұқсат қағазы; Е – есеп; 1ЗҚ – №1 зертханалық жұмысты қорғау; КЖБ 1– курстық жұмыстың №1 бөлімі; Т – тексеру; ӨОҮТ1 – материалды өздігінен оқуға №1 үй тапсырмасы; К – коллоквиум; 1Т –№1 тест.

Оқытушы мен студенттердің академиялық этикасының саясаты университеттің ішкі тәртібінің ережелеріне сәйкес болуы тиіс. Оқу үдерісіне белсенді түрде қатысуы қажет. Оқу материалы бойынша сұрақтар қою, тиянақты жауаптар беру және өзіндік көзқарастарды таныту өте маңызды. Оқытушы мен курстастарды сыйлау керек. Оқытушы сөйлегенде, дауыстап әңгімелесуге болмайды, екінші ескертуден соң студент аудиториядан шығарылады. Сабақтарды орынды себепсіз босатуға тыйым салынады. Әрбір себеп анықтамамен расталуы қажет. Студент босатқан сабақтарының орнын оқытушының анықтаған уақытында толықтырылуы тиіс. 10 минуттан артық кешіккен студент сабаққа жіберілмейді. Сабаққа кешігудің немесе келмеудің себептерін алдын-ала ескерген жөн. Үй тапсырмасын және басқа жазба жұмыстарды дерт кезінде тапсыру қажет. Бақылау жұмысын, тестті емтиханды тапсыруда көшіруге жол берілмейді. Оқытушының консультациясына қатысуы міндетті. Сабақ барысында ұялы телефондар сөндірілген қалыпта болуы талап етіледі. Сағыс шайнауға, дөрекілік пен мәдениетсіздіктің белгісі ретінде қатаң тыйым салынады.

Оқу процесіне қатысу дегеніміз – сабаққа қатысу, пікірталаста және топ жұмысында белсенділік көрсету, топтастарының оқуына әсер ету.

Сабаққа 100 пайыз қатысып, берілген тапсырмаларды уақытымен және дұрыс орындаса – ең жоғарғы 100 балл қойылады. Курсты меңгеру барысында төмендегідей баллдары қойылады:

- дәріске қатысу – 1 балл, конспектің бар болуы – 1 балл

- тәжірибелік сабаққа қатысу – 1 балл, тәжірибелік жұмысты орындау – 5 балл (оның ішінде үй тапсырмасын орындау – 3 балл, сұраққа жауап беру, жаттығу жұмыстарын орындау, тақырып бойынша талдау жасау – 2 балл)

Айып балы білімді бағалаудың жүйесіне орай белгіленеді

Мәселен, дәрісті орынды себепсіз босату үшін 2 балл шегеріледі (-2); дәрістің шала конспектіленгені үшін жарты балл кемітіледі (-0,5); тәжірибелік сабақтарда белсенділік танытпай, немқұрайды қатынасу ең кем дегенде жарты баллды шегеруімен (-0,5) жазаланады.

мұндағы Р₁, Р₂, АҮ– бірінші, екінші рейтингтің, ағымды үлгерімнің балдары;

Толық дұрыс жауап 100 балмен бағаланады, оның ішінде:

100-90 балл – тиянақты, дәйекті, байланысты, толыққанды жауап; балдардың шегерілуі жауаптың мәнін және дұрыстығын бұзбайтын кемшіліктердің кездесуімен байланысты;

89-75 балл - материалды толық игергендігі, мәселе бойынша әдебиеттерді білетіндігі көрінетін және қосымша сұрақтардың қажеттігінсіз берілген жауапқа қойылады;

74-50 балл – студент тек негізгі материалды біледі, мәселе бойынша әдебиеттерді шатастырады, қойылған қосымша сұрақтарға жеткіліксіз жауаптар қайырады;

49-0 балл – студент толық және дұрыс жауап беруге қауқарсыз, қосымша сұрақтар оған көмектеспейді, мәселе бойынша әдебиеттер қарастырылмаған.

Егер студент емтиханда Ғ деген баға алса, оның қорытынды рейтингі анықталмайды. Ведомосқа «қанағаттанарлықсыз» деген баға қойылады.

1. 
   Қожахметова К.Ж. «Сынып жетекшісі». – А: Әлем 2000 ж.
   
2. 
   Қожахметова К.Ж. «Тәрбие ісі жөніндегі орынбасары». – А: Әлем 2000 ж.
   
3. 
   Қожахметова К.Ж. «Мектептің ұлттық тәрбие жүйесі: теориясы және практика». – А:Әлем 1998 ж.
   
4. 
   Гуткина Л.Д. «Организация воспитательной работе в школе». – М: 1998 г.
   
5. 
   Искакова К.Т., Атемова К.Т. «Студенттерді педагогиккалық практикасы».- А: 2000 ж.
   
6. 
   Болдырев М.Н. «Мектептегі тәрбие жұмысының методикасы». – А: 1987 ж.
   
7. 
   Методика воспитательной работы. Л.И. Рувинского. – М: 1989 г.
   
8. 
   Богданова О.С., Петрова В.М. «Бастауыш кластарындағы тәрбие жұмысының методикасы». –А: 1980 ж.
   
9. 
   «Методика воспитательной работы». /Под.ред. В.М.Коротова, уч.пособие М. 1990 г.
   
10. 
    Болдырева Н.М. Методика воспитательной работы в школе. Учебное пособие. М., 1981
    
11. 
    Атемова Қ.Т . Отбасында баланың іс-әрекетін ұйымдастыру жолдары. А., 2002ж, 59-бет
    
12. 
    Атемова Қ.Т. Мектеп пен отбасының бірлескен жұмысының бүгінгі күнгі ерекшеліктері. А.., Қайнар, 1996.
    
13. 
    Арғынбаев Х. Қазақ отбасы. А., Қайнар, 1996.
    
14. 
    Т.С.Сабиров Оқудың оқу белсенділігін дамыту жолдары. – А., 1998 ж.
    
15. 
    Г.Кертаева Оқудың кейбір әдістері. – А., 1998 ж.
    
16. 
    Архимед Ысқақов және оның мектебі // Қазақ мектебі - №9, 1998 ж.
    
17. 
    Б.Р. Айтмамбетова Жаңашыл педагогтар идеялары мен тәжірибелері. – А., 1991 ж.
    
18. 
    Педагогикалық ізденіс// Құрас. Ж.Баженова. – А., 1987 ж.
    
19. 
    Н. Көшекбаев Оқыту теориясы. – А., 1986 ж.
    
20. 
    Педагогика. Дәріс курсы/ Құраст. Хмель Н.Д., Жампейсова Қ.к.т.б. – Алматы: Нұралы әлем, 2003.
    
21. 
    Қоянбаев Ж№Б№, Қоянбаев Р.М. Педагогика. Астана, 1998 ж.
    
22. 
    Лихачев Б.Л. Педагогика. Курс лекций. Астана, 1998 ж.
    
23. 
    Харламов И.Ф. Педагогика. М., 2000 г.
    
24. 
    Подласый И.П. педагогика. М., 2000 г.
    
25. 
    Қалыбекова Ә.А.,Ысқақов Ж.Ы., Әлсатов Т.М. Мұғалімнің педагогикалық сөздігі. Алматы, 2003
    
26. 
    ҚР «Білім туралы» заңы. – Астана, 1999
    
27. 
    ҚР «Гуманитарлық білім беру» тұжырымдамасы. – А, 1996
    
28. 
    ҚР «Әтикалық мәдени білім беру» тұжырымдамасы. – А, 1994
    
29. 
    Сборник законодательных актов об образовании РК. – А, 2000
    
30. 
    Ұзақбаева С. Оқушыларға музыкалық- эстетикалық тәрбие беру. – алматы: Мектеп, 1988 ж.
    
31. 
    К.Ж.Қарақұлов Педагогика управления. – Ш., 200 ж.
    
32. 
    М.Құдайқұлов Қабілеттілік, дағды, шеберлік. – А., 1986 ж.
    
33. 
    Жанабердиева М.Ж. Қазақтың салт дәстүрлерін сабақтан тыс уақытта пайдаланудың кейбір жолдары. Ш., 2004
    
34. 
    Амонашвили Ш. Размышления о гуманной педагогике М., 1996.
    
35. 
    Алоева М., Бейсова В. Настольная книга классного руководителя. 5-8 классы.– Ростовн\Д 2004.
    
36. 
    Байдельдинова Г. Методика изучения семьи Алма-Ата, 1983
    
37. 
    Байсеркеев Л.А. Нравственно-правовое воспитание школьников. Алматы, 1997
    
38. 
    Воспитание детей в школе: новые подходы и технологии. М., 1998
    
39. 
    Голубев Н.К., Битинас Б.П. Введение в диагностику воспитания М., 1989
    
40. 
    Демакова И.Д. Воспитательная деятельность педагога в современных условиях. – СПб КАРО 2007
    
41. 
    Лутошкин А.Н. Как вести за собой. М., 1986
    
42. 
    Маленкова Л.И. Теория и методика воспитания. М., 2002
    
43. 
    Қожахметова К.Ж. Сынып жетекшісі. – А., Әлем, 2000
    

Қосымша әдібиеттер:

44. 
    Адилов Ж.,Қалабаева Т. Модель развития высшего образования в 21 веке //Высшая школа Казахстана. 2, 1999 г.. с. -94-96.
    
45. 
    Аймауытов Ж. Психология.//Қазақстан мектебі. – 2, 1993ж.
    
46. 
    Албытов Н.Жумағалиева Ә. Маман даярлау жүйесін жетілдіру.//Бастауыш мектеп. -6-7, 2000 ж.
    
47. 
    Ю.Әбілқасымова А.В. Студенттердің танымдық ізденімпаздықтарын қалыптастыру. – Алматы, 1994
    
48. 
    Бордовская Н.В. Реан А.А. Педагогика; Учебник для вузов-Спб, 2001
    
49. 
    Беспалько В.П. Слагаемые творческих технологий.-М., 1989
    
50. 
    Бекжанова С. Оқыту нәтижесін тексеру мен бағалауда тестің ролі; //Қазақстан жоғары мектебі. – 4, 1998, 142-147 б.
    
51. 
    Бекшин Р. Высшее образование: состояние и развития.//Высшая школа Казахстана. – 3, 2002 г., с. 18-24.
    
52. 
    Сазонов В.П. Организация воспитательной работы в классе. М.,2000
    
53. 
    Тажбаева С.Г. Подготовка будущего учителя к технологии воспитаельного процесса в школе. Алматы, 2003
    

57. 
    tt: //rbip.bookchamber.ru
    
58. 
    tt://www.hrm.re/db/b2
    
59. 
    tt://www.auditoriumru/books
    
60. 
    tt://www.libcsu.ru/news