5.Мәліметтер модельдері. Иерархиялық модельдер. Мәліметтер моделі (Модель данных; data model) — мәліметтер базасында — тұтастық шектеулер жиынтығы; мәліметтер құрылымын тудыратын ережелердің, олармен жүргізілетін операциялардың, сондай-ақ рұқсат етілетін байланыстар мен мәліметтердің мәнін, олардың өзгерістерінің тізбегін анықтайды; мәліметтер мен олардың арасындағы қатынастарды математикалық және программалық тәсілдермен ұсыну; ақпараттық құрылымдар мен олармен жүргізілетін операцияларды формалдық баяндау.
Иерархиялық модель деректерді тектік және еншілес сегменттердің иерархиясы бар ағаш түрінде ұйымдастырады.
-ирархиялық;
-желілік;
-реляциялық;
Модельдері пайда болды,олардан кейінен классикалық негізгі модельдерге айналды.
Соңғы уақытта осылардың негізінде
-пострециялық;
-көпөлшемдік;
-объектілі-бағытталған .
Жаңа модельдер пайда болды және барынша дами отырып, қолданысқа енгізе бастады.
6.Мәліметтер модельдері. Желілік модельдер. Мәліметтер моделі (Модель данных; data model) — мәліметтер базасында — тұтастық шектеулер жиынтығы; мәліметтер құрылымын тудыратын ережелердің, олармен жүргізілетін операциялардың, сондай-ақ рұқсат етілетін байланыстар мен мәліметтердің мәнін, олардың өзгерістерінің тізбегін анықтайды; мәліметтер мен олардың арасындағы қатынастарды математикалық және программалық тәсілдермен ұсыну; ақпараттық құрылымдар мен олармен жүргізілетін операцияларды формалдық баяндау.
Мәліметтердің желілік моделі (сетевая модель данных; network data model) — желілік құрылымның мәліметтерін ұсынуға және олармен амал-әрекет жасауға арналған мәліметтер моделі.
7.Мәліметтер модельдері. Реляциялық модельдер. Реляциялық мәліметтер қоры деп –өзінің құрамды бөліктернің өзара байланысқан және құрастырылған мәліметтер қорын айтады.Мәліметтер реляциялық негізінде қатынастар ( relation –ағылшын тілінде қатынас ) деген ұғымды білдіреді.Егер белгілі шарттарлды орындасақ, қатынасты екі өлшемді кесте түрінде берген ыңғайлы.
Реляциялық модельдің мәні- ол мәліметтерді реляциялық немесе қатынастар деп аталатын екі өлшемді кестелер түрінде беруді ұйымдастырады және ұсынады.Бір кесте бір нысанды сипаттайды.Кестенің бағандары мәліметтер қорының өрістеріне сәйкес келеді және атрибуттар деп аталады.Сол арқылы атрибут нысаның жеке қасиетін сипаттайды. Кестенің жолдары жазбаларға сәйкес келеді және кортеж деп аталады. Сонымен кортеж нысанның бір элементіне арналған атрибауттар мәндернің жиынтығы ,ал қатынас-кортеждердің жиының сипаттайды.
Мәліметтер қорының реляциялық моделі төменгідей қасиеттерге ие:
1.Кестенің әрбір элементі-мәліметтердің бір элементі;
2.Кестенің барлық бағандары бір тектес яғни бір типті;
3.Әрбір бағаның ерекше нақты аты бар;
4.Кестеде бірдей жолдар болмайды;
5.Кестеде жолдардың орналасу реті еркін және өрістер санымен,жазбалар санымен берілгендер типімен анықталуы мүмкін;
6.Бастапқы кілттің және оған сәйкес келетін сыртқы кілттің атрибуттарының атаулары бірдей болуы міндетті емес, бірақта бір типті болуы тиіс;
