Мемлекет және қҰҚЫҚ теориясы

Діни нормалар адамдардың құдай туралы, оның өмір мен адамзат қоғамның негізгі бастауларының негізін салуы туралы пайымдауларынан туындайды. Діни нормалар деп әртүрлі діндермен орнықтырылған және осы дінге сенуші тұлғаларға міндетті болып табылатын ережелерді атайды. Олар әртүрлі діни кітаптарда көрініс тапқан: Құранда, Інжілде, Тәуратта, буддисттердің діни кітаптарында және т.б. бұл нормалар діни бірлестіктердің ұйымдастырылуының және қызмет етуінің тәртібін анықтайды, діни рәсімдерді орындау, шіркеулік қызмет тәртіптерін реттейді.

Тарихқа көз жүгіртетін болсақ, бірқатар дәуірлерде діни нормалар заңды сипат иеленіп, кейбір мемлекеттік, саяси, азаматтық-құқықтық, отбасы некелілік және тағы басқа қатынастарды реттеген. Қазіргі кездегі бір қатар ислам мемлекеттерінде Құран мен Сүннет мұсылмандардың өмірінінің барлық салаларын реттейтін діни рәсімдерді орындау құқықтық және моральдық нормалардың негізі болып табылады.

Діни ұйымдар орнықтырған нормалар бірқатар қатынастарда қолданыстағы құқық пен тығыз байланысқа түседі. Мысалы, Конституция әрбір адамға арождан бостандығын кез келген дінге еркін түрде сену құқығын кепілдей отырып, діни ұйымдардың қызметінің құқықтық негізін бекітеді, діни бірлестіктерге заңды тұлға мәртебесі берілуі мүмкін, олар шіркеулерге, оқу орындарына иелік етуге құқылы.

Мұсылмандық елдерде құқық діни нормаларда, адаттарда, шариаттарда орын алады, онда бұзушылық үшін қатаң жазалар қарастырылған.

Сенушілердің міндетті жүріс-тұрыс ережелері сияқты діни нормалар жалпыға мәлім тарихи ескерткіштерден Библиядан, Құраннан, Талмуддан, Суннадан буддизмнің киелі кітабынан орын алады. Қазақстан Республикасының конституциясына сәйкес ҚР зайырлы мемлекет болып табылады делінген Яғни ешқендай дін мемлекеттік немесе міндетті ретінде бекітілмейді. Діни бірлестіктер мемлекеттен бөлінген және заңның алдында олардың барлығы тең болып табылады. Соңғы кезде дінге сенушілік бостандығы адам құқықтарына, ізгілікке, адамгершілікке және жалпы танылған құндылықтармен қайшы кледі. Еліміздегі көптеген діни бірлестіктер қоғамға пайдалы қызметтерді атқармайды, яғни алдарына қойған мақсатқа сай қызмет етпейді.

Сонымен құқық пен дін бірге жүрмейді, олар бөлінген.