1) Демократияның екі түрі бар:
- либералды;
- консервативтік.
Либералды демократиялық режимде – тұлға, оның құқықтары мен бостандықтары жоғары тұрып, мемлекет оны қорғайды.
Консервативтік демократиялық режимде – мемлекет көбінесе салт – дәстүрге сүйенеді.
Демократиялық режимнің белгілері:
- халық тікелей және жанама демократия арқылы мемлекеттік билікті жүзеге асыруға қатысуы;
- адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтары жарияланып, олардың нақты қамтамасыз етілуі;
- орталық және жергілікті мемлекеттік органдары мен лауазымды тұлғаларды тікелей халық сайлауы;
- саяси әр алуандылық (плюрализм), көп партиялық;
- мемлекеттік биліктің тармақтарға бөлінуі (заң шығарушы, атқарушы, сот билігі);
- сендіру, келісу, өзара келісімге келу әдістерінің басымдылығы;
- азшылықтың мүддесін ескере отырып шешімді көпшілік болып қабылдау;
- қоғамның барлық саласында заңның үстемдігі;
- бұқаралық ақпарат құралдарының тәуелсіздігі;
- сөз бостандығы, цензураға тыйым салу;
- жариялылық.
2) Антидемократиялық режимнің бірнеше түрі болады: тирания, деспотизм, фашизм, тоталитарлық және авторитарлық режимдер. Антидемократиялық режимнің белгілері:
- мемлекет қоғамдық өмірдің барлық саласын бақылауы;
- барлық қоғамдық ұйымның мемлекеттендірілуі (жеке меншіктің болмауы);
- адамның құқықтары мен бостандықтарының заң жүзінде болуы;
- бір саяси партияның үстемдігі;
- саяси әр алуандылықтың жоқ болуы, бір ресми идеологияның болуы;
- қоғамда заңсыздықтың үстем болуы;
- азшылықтың мүддесін ескермеуі;
- жариялылықтың болмауы, цензураның болуы;
- қоғамның сословиелік, касталық және т.б. белгілер бойынша бөлінуі;
- халықтың төмен экономикалық деңгейі;
- мәжбүрлеу мен жазалау шаралаының үстемдігі;
- сыртқы саясаттағы агрессиялық сипаттағы әрекеттер және т.б.
Достарыңызбен бөлісу: |