ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.ӘУЕЗОВ атындағы ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
«Салық және салық салу» кафедрасы
Құлбайтегі Бауыржан Сусарұлы
050509 «Қаржы» мамандығы студенттерінің барлық оқу бөлімдері
үшін «Мемлекеттік бюджет» пәні бойынша семинар сабағын өткізуге арналған
әдістемелік нұсқау
Шымкент 2008 ж.
ӘОЖ 330.322.1(083.13)
ББК 65.9(2)262;65.88
Құрастырған:
Құлбайтегі Б.С. – аға оқытушы «Салық және салық салу» кафедрасы
“Мемлекеттік бюджет” пәнінен семинар сабағын өткізуге арналған әдістемелік нұсқау. Шымкент:М.Әуезов атындағы ОҚМУ; 2008 ж. 24б.
Әдістемелік нұскау оқу жоспарына және «Мемлекеттік бюджет пән бағдарламасына сәйкес құрастырылған.
Рецензент: к.э.н. Бигельдиева З.А.
Кафедра мәжілісінде хаттама №2 «26» қыркүйек 2008ж.
және Институттың әдістемелік бюросында хаттама №2
«28» қазан 2008 ж. қаралып және талқыланып ұсынылды.
М.О.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің әдістемелік кеңесінде қаралды және баспаға ұсынылды.
Хаттама №3 «26» қараша 2009ж.
© М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті, 2008
Мазмұны
Алғы сөз...............................................................................................................4
Кіріспе..................................................................................................................5
«Мемлекеттік бюджет» курсы бойынша семинар сабақтарын өткізудің үлгілі жоспары................................................................................................5 Мемлекеттік бюджеттің экономикалық мазмұны...........................................5
Мемлекеттік бюджет - экономиканы басқару құралы ретінде.......................6
Бюджет жүйесі.....................................................................................................7
Жекелеген бюджет түрлерінің сипаттамасы мен экономикалық мазмүны...7
Бюджеттік жіктелу..............................................................................................8
Бюджетаралық қатынастарды реттеу механизмі..............................................9
Бюджет түсімдерінің экономикалық мазмұны...............................................10
Бюджетке түсетін кіріс түсімдерін жоспарлау негіздері...............................11
Салықтық түсімдерді болжау...........................................................................11
Бюджетке түсетін салықтық емес түсімдерді болжау...................................12
Капиталмен жасалынатын операциядан түсетін табыс, ресми трансферттер, бюджеттен берілген несиелерді жабу..............................................................12
Мемлекеттік бюджеттің шығыстар жүйесі ....................................................13
Жалпы мемлекеттік сипаттағы қызметтерге жұмсалатын бюджет шығыстарын жоспарлау мен қаржыландыру................................................13
Қорғаныс, қоғамдық тәртіппен қаупсіздік соттар мен прокуратураларға арналған шығындарды қалыптастыру.............................................................14
Білім беруге арналған бюджет шығыстары....................................................15
Денсаулық сақтауға арналған бюджетшығыстары........................................16
Әлеуметтік қамтамасыз ету және әлеуметтік көмекке арналған бюджет шығыстары.........................................................................................................16
Бюджеттің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығына арналған шығыстары.........................................................................................................17
Мәдениет және спорт, ақпараткеңістігіне арналған бюджет шығыстары ....
Өнеркәсіп, құрылыс және жер қойнауын пайдалануға арналған бюджет шығыстары.........................................................................................................18
Көлік және байланысты қаржыландырудағы бюджеттің рөлі......................19
Табиғатты қорғау іс-шаралары және ауыл, орман, су, балық шаруашылықтарын қаржыландыру.................................................................19
Бюджеттің теңестірілуі. Бюджет тапшылығы. Профицит............................20
Бюджет тапшылығын қаржыландыру үшін қарыз алу механизмі...............21
Бюджет процесін үйымдастырудың негізі Бюджетті құру, қарау, бекіту және атқару........................................................................................................22
Бюджеттің атқарылуындағы қазынашылықтың рөлі.....................................22
Бюджеттік бақылауды ұйымдастыру..............................................................23
Ұсынылған әдебиеттер тiзiмi...........................................................................24
Алғы сөз
"Мемлекеттік бюджет" курсы мемлекеттік бюджетті экономикалық категория ретінде экономиканы басқару үшін мемлекет қолданылатын және мемлекеттің негізгі қаржылық жоспары ретінде қарастырады.
Мемлекеттегі каржылық-экономикалық реттеу әдістері мен нысандарының өзгеруі мемлекеттік және аумақтық қаржылар мәселесін егжей-тегжейлі және жан-жақты зерттеуді қажет етеді.
Бұл курста әрі қарай ҚР-ның бюджет жүйесі, бюджеттердің жеке түрлерінің мазмұны мен мақсаттары, бюджет жүйесін басқару бойынша қаржы органдарының жұмысы қарастырылады.
"Мемлекеттік бюджет" деген курсын оқудың ең маңызды жағы бюджет жіктелуін оқу болып табылады. (функционалдық топ, функция, ішкі функция, мекеме, бағдарлама, ішкі бағдарлама, санат, сынып, ішкі сынып және ерекшелік).
Курстағы ерекше орынды жоспарлау әдістемесі негізгі функционалдық топтар бойынша мемлекеттік бюджет шығындарының әдістемесі алады. (білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қамсыздандыру және т.с.с).
Бұл жағдайда бюджет акшаларын қайта бөлу арқылы қарастырылады, яғни Қазақстанның әртүрлі аймақтарындағы халықты бюджеттік қамтамасыз етуінің бірқалыпсыз болуы, бюджеттік теңестірудің, бюджет ақшаларын үнемдеу режимін енгізудің ғылыми негізделген әдістемесін қажетсінеді.
Мемлекеттік бюджет" пәнін өткізудің мақсаты мен міндеті — бюджет жүйесін құру теориясы сияқты, сол бюджеттің өзін қальптастыру жөне атқарылу процесін де қамтитын барлық мәселелерді қарау және талқылау.
Бюджет жүйесінің мынадай мәселелері ашылған: құру принциптері, бюджет құрылысы мен процессі, барлық деңгейдегі бюджеттердің кірістері мен шығыстары, бюджеттің кассалық орындалуы.
Кіріспе
ҚР бюджеттік процесі жиырамадан аса нормактивтік актілерді реттейді. Көптеген ережелер Қазақстан экономикасындағы нақты қарама-қайшылық процестерді сипаттайды. Ал қазіргі жағдай әр түрлі деңгейлердегі бюджеттерді қалыптастыру мен атқарылу процесіндегі киындықтарды аныктайды.
Әр түрлі деңгейлердегі бюджетті қалыптастыру мен қолдануға байланысты проблемаларды шешу елдегі әлеуметтік ауытпашылықты төмендетуді қамтамасыз етеді. Сондықтан да атқарушы биліктің өкілдері, депутаттар, кәсіпорындар мен ұйыамдардың басшылары бюджеттер қалай қалыптасып және қалай атқарылады, салықтық механизм қалай қызмет атқарады деген сияқты мәселелерді шешуде ат салысуы қажет. «Мемлекеттік бюджет» понін өткізудің мақсаты мен міндеті — бюджет жүйесін құру теориясы сияқты, сол бюджеттің өзін қальпттастыру жөне атқарылу процесін де қамтитың барлық мәселелерді қарау және талқылау.
«Мемлекеттік бюджет» курсы бойынша семинар сабақтарын өткізудің үлгілі жоспары
Сабақ 1 (0,5 сағат).
1-тақырып: Мемлекеттік бюджеттің экономикалық мазмұны
Сабақты өткізу түрі – дәстүрлі түрде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Мемлекеттік бюджеттің экономикалық мәні.
2. Бюджетттің сипаттама белгілері қоғамдық тұрғыдан ерекше категория ретінде.
3. Бюджеттің қызмет етуінің экономикалық және ұйымдастырушылық формалары.
4. Бюджет - мемлекеттің қаржы жоспары ретінде.
5. Мемлекеттік бюджеттің функциялары және олардың ерекшеліктері
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Осы тақырыпты оқуда келесідей түсініктемелерге толық тоқталу қажет: мемлекеттік бюджеттің экономикалық мәні. Мемлекеттің қолында бюджеттік ақшаларды орталықтандыру қажеттілігі. Ерекше бюджеттің арналымы. Бюджетттің сипаттама белгілері қоғамдық тұрғыдан ерекше категория ретінде. Бюджеттік қор. Бюджеттің қызмет етуінің экономикалық және ұйымдастырушылық формалары. Бюджет - мемлекеттің қаржы жоспары ретінде. Мемлекеттік бюджеттің функциялары, олардың әрекет ету шекарасы, ерекшеліктері.
Бақылау сұрақтары:
Осы тақырыпты оқып, төмендегі сұрақтарға жауап бер:
Мемлекеттік бюджеттің экономикалық мәні.
Бюджеттің қызмет етуінің экономикалық және ұйымдастырушылық формалары.
3. Мемлекеттік бюджеттің негізгі қызметтері
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 1 (0,5 сағат)
2-тақырып. Мемлекеттік бюджет - экономиканы басқару құралы ретінде
Сабақты өткізу түрі – дәстүрлі түрде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Мемлекеттік бюджеттің атқаратын рөлі экономиканы басқару құралы ретінде.
2. Бюджет - негізгі қаржы жоспары ретінде, оның орны мен мәні,
3. Мемлекеттік бюджет - жалпымемлекеттік басқару құралы ретінде.
4. Бюджеттік бақылаудың мәні мен рөлі.
5. Бюджеттік бакылаудың жіктелуі. Оны жүргізудің формалары мен әдістері.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс:
Осы тақырыпты оқуда келесідей түсініктемелерге толық тоқталу қажет: бюджет - негізгі қаржы жоспары ретінде,оның орны мен мәні, экономиканы реттейтін басқа да қаржылық құралдар арасында бюджеттің басты рөлін анықтайтын факторлары. Мемлекеттік бюджет - жалпымемлекеттік басқару құралы ретінде. Бюджеттік бақылаудың мәні мен рөлі. Бюджеттік бакылаудың жіктелуі. Оны жүргізудің формалары мен әдістері. Қаржылық ресурстарды бөлудің сандық және сапалық сипаттары.
Бақылау сұрақтары:
Осы тақырыпты оқып, төмендегі сұрақтарға жауап бер:
1. Бюджет - негізгі қаржы жоспары ретінде,оның орны мен мәні.
2. Мемлекеттік бюджет - жалпымемлекеттік басқару құралы ретінде.
Бюджеттік бакылаудың жіктелуі. Оны жүргізудің формалары мен әдістері.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 2 (0,5 сағат)
3-тақырып. Бюджет жүйесі
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1.Бюджет жүйесінің экономикалық мазмұны және оның қалыптасуы.
2.Бюджеттік қатынастар және бюджет аралық байланыстары.
3. Бюджет жүйесінің қызмет ету принциптері.
4.Унитарлы және федералды мемлекеттердегі бюджет жүйесінің ерекшеліктері.
5. Бюджетаралық қатынастар және бюджеттік трансферттер.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Осы тақырыпты оқуда келесідей түсініктемелерге толық тоқталу қажет: бюджет жүйесінің экономикалық мазмұны және оның қалыптасуы. Бюджеттік қатынастар және бюджет аралық байланыстары. Бюджет жүйесінің қызмет ету принциптері. Унитарлы және федералды мемлекеттердегі бюджет жүйесінің ерекшеліктері. Бюджет құрылысы. Бюджетаралық қатынастар және бюджеттік трансферттер. Бюджеттің құрылымы. Бюджеттік құқықтар. Бюджеттік қатынастарды реттеудегі мемлекеттік билік органдары мен жергілікті өкілетті және атқарушы органдарының құзіреті. "Бюджет жүйесі туралы", "2007 жылға арналған республикалық бюджет туралы", "2008 жылға арналған республикалық бюджет туралы", "Жергілікті өкілетті және атқарушы органдар туралы" Қазақстан Республикасының заңдары.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Бақылау сұрақтары:
Осы тақырыпты оқып, төмендегі сұрақтарға жауап бер:
1. Бюджет жүйесінің экономикалық мазмұны және оның қалыптасуы.
2. Бюджет жүйесінің қызмет ету принциптері.
3. Унитарлы және федералды мемлекеттердегі бюджет жүйесінің ерекшеліктері. Бюджет құрылысы.
Сабақ 2 (0,5 сағат)
4-тақырып. Жекелеген бюджет түрлерінің сипаттамасы мен экономикалық мазмүны
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
Республиканың бюджетінің мазмұны мен мәні, бюджет кірістері мен шығыстарының құрылымы.
Нарықтық экономика жағдайындағы республикалық бюджеттің атқаратын рөлі.
3. Жергілікті бюджеттің кірістері мен шығыстарының құрылымының ерекшеліктері.
4. Әртүрлі дсңгейдегі бюджеттердің арасындағы кірістер мен шығыстардың бөлінуі.
5. Қазақстан Республикасының аймақтық саясатының тұжырымдамасы.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Республиканың бюджетінің мазмұны мен мәні, бюджет кірістері мен шығыстарының құрылымы. Нарықтық экотюмика жагдайындағы республикалық бюджеттің атқаратын ролі.
Жергілікті бюджеттің кірістері мен шығыстарының құрылымының ерекшеліктері.
Әртүрлі деңгейдегі бюджеттердің арасындағы кірістер мен шығыстардың бөлінуі. Қазақстан Республикасының аймақтық саясатының тұжырымдамасы.
Аймақтық бюджетаралық теңестірудің механизмі. Жсргілікті бюджеттердің кірістері (бекітілген және реттеуші). Шығындардың күрыльтмы мсн аймақтық қаржыландырудың ерекшеліктері. Аймақтық мақсатты бағдарламаларын қаржыладыру.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 3 (0,5 сағат)
5-тақырып. Бюджеттік жіктелу
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Бюджеттік жіктелудің рөлі мен мәні, оның құрылымы.
2. Бюджеттік жіктелудің жалпы принциптері.
3. Бюджеттік жіктелудің өзгертулері, жаңа бюджеттік жіктелудің құру принциптері.
4. Бюджет кірістерінің жіктелуі.
5. Бюджет шығыстарының экономикалық жіктелуі.
6. Бюджеттердегі тапшылықты қаржыландыру кездерінің жіктелуі.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс:
Осы тақырыпты оқуда келесідей түсініктемелерге толық тоқталу қажет: Бюджеттік жіктелудің ролі мен мөні, оның құрылымы. Бюджеттік жіктелудің жалпы принциптері.
Бюджеттік жіктелудің өзгертулері, жаңа бюджеттік жіктелудің құру принциптері.
Бюджет кірістерінің жіктелуі.
Бюджет шығыстарының функдионалдық жіктслуі.Бюджет шығыстарыньң экономикалық жіктелуі. Бюджеттік жіктелу шығыстарының ерекшеліктерінің экономикалық мазмұны мен мәні. Бюджет шығыстарын жіктеудегі экономикалық жіктелу құрылымының ерекшеліктері. Бюджеттердегі тапшылықты қаржыландыру кездерінің жіктелуі.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 3 (0,5 сағат)
6-тақырып. Бюджетаралық қатынастарды реттеу механизмі
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
Билік органдарының заң шығару негізі мен құзыры.
Бюджетаралық катынастардың жүйесі.
3. Реттеушілік кірістер. Бекітілген кірістер.
4. Аударымдар нормативтерін анықтау әдісі. Квоттау әдісі. Ставкаларды біріктіру әдісі. Трансферттер механизмі. Трансферттер сомасын есептсу әдісі.
5. Жергілікті бюджеттер бойынша жан басына шаққандағы табыстардың көлденең тсндестірілуі.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс:
Билік органдарының заң шығару негізі мен құзыры. Бюджетаралық катынастардың жүйесі.
Реттеушілік кірістер. Бекітілген кірістер.
Аударымдар нормативтерін анықтау әдісі. Квоттау әдісі. Ставкаларды біріктіру әдісі. Трансферттер механизмі. Трансферттер сомасын есептеу әдісі.
Жергілікті бюджеттер бойынша жан басына шаққандағы табыстардың көлденең теңестірілуі. Жергілікті бюджеттерді бюджеттік реттеу формалары.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 4 (0,5 сағат)
8-тақырып. Бюджет түсімдерінің экономикалық мазмұны
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Бюджеттің кірістері және олардың қайнар көздері.
2. Бюджеттің салықтық және салықтық емес түсімдерінің сипаттамасы..
3. Қазақстан Республикасының салық жүйесі. Қазақстан Республикасының салықтар, алымдар және түсімдер сипаттамасы.
4. Ресми трансферттер.
5. Бұрын берілген несиелерді өтеу — бюджет қаражаттарына түсім көздерінің бірі ретінде.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс:
Бюджеттің кірістері және олардың қайнар көздері.
Бюджеттің салықтық және салықтық емес түсімдерінің сипаттамасы. Олардың республикалық және жергілікті бюджет кірістерінің құрамындағы алатын ролі мен мәні.
Қазакстан Республикасының салық жүйесі. Қазақстан Рсспубликасының салықтар, алымдар және түсімдер сипаттамасы.
Ресми трансферттер.
Бұрын берілген несиелерді өтеу — бюджет қаражаттарына түсім көздерінің бірі ретінде.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 4 (0,5 сағат)
9-тақырып. Бюджетке түсетін кіріс түсімдерін жоспарлау негіздері
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Бюджеттің кірістерін басқару. Бюджеттің кірістерін басқару элементтері мен шарттары.
2. Бюджет кірістерін қалыптастырудың негізгі кезендері.
3. Бюджет жүйесінің деңгейлері арасындағы кірістерді бөлудің негізгі принциптері.
4. Бюджеттің кірістерін болжау әдістері, болжау кезендері, кірістерді болжау кезінде қолданылатын кұжаттар.
5. Салықтық түсімдер контингентінің есептеу әдістерінің сипаттамасы.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс:
Бюджеттің кірістерін басқару. Бюджеттің кірістерін басқару элемснттері мен шарттары. Бюджет кірістерін қалыптастырудың негізгі кезеңдері.
Бюджет жүйесінің деңгейлері арасындағы кірістерді бөлудің негізгі принциптері.
Бюджеттің кірістерін болжау әдістері, болжау кезеңдері, кірістерді болжау кезінде қолданылатын құжаттар. Салықтық түсімдер контингентінің есептеу әдістерінің сипаттамасы.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 5 (0,5 сағат)
10-тақырып. Салықтық түсімдерді болжау
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Табыс салығын болжамдау әдісі мен тәсілдері.
2. Меншік салығы, оның салық салу базасын анықтау.
3. Тауарларға, қызметтерге мен жұмыстарға ішкі салық бойынша түсімдерді болжауды қалыптастыру: ҚҚС, акциздер.
4. Халықаралық сауда мен сырткы операцияларға салынатын салық, оны есептеудің ерекшелігі мен тәртібі.
5. Салық реформысы және жергілікті бюджеттің кіріс базасын нығайту проблемалары.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Табыс салығын болжамдау әдісі мен тәсілдері. Меншік салығы, оның салық салу базасын анықтау.
Тауарларға, қызметтерге және жұмыстарға ішкі салық бойынша түсімдерді болжауды қалыптастыру: ҚҚС, акциздер. Экономиканың жекелеген секторлары бойынша ҚҚС-н төлеу ерекшеліктері. Табиғи ресурстар үшін төлемдердің түсімі. Әлеуметтік салық шектеулімін есептеу әдісі.
Халықаралық сауда мен сыртқы операцияларға салынатын салық, оны есептеудің ерекшелігі мен тәртібі.
Салық реформасы және жергілікті бюджеттің кіріс базасын нығайту проблемалары.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 5 (0,5 сағат)
11 - тақырып. Бюджетке түсетін салықтық емес түсімдерді болжау
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Мемлекеттік баж, ставка мөлшерін анықтау әдісі, төлеу механизмі.
2. Әкімшілік алымдар мен төлдер, коммерциялық емес және ілеспе сауда табыстарымен және басқа да салықтық емес түсімдерді есептеу ерекшеліктері.
3. Айыппұл мен санкциялар бойынша түсімдер.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Мемлекеттік баж, ставка мөлшерін анықтау әдісі, толеу механизмі. Кәсіпкерлік қызметтен түсетін табыс. Кәсіпкерлік қызметтен түсетін табыс жоспарын құру.
Әкімшілік алымдар мен төлемдер, коммерциялық емес және ілеспе сауда табыстарымен және басқа да салықтық емес түсімдсрді есептеу ерекшеліктері. Айыппұл мен санкциялар бойынша түсімдер
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 6 (1 сағат)
12-тақырып. Капиталмен жасалынатын операциядан түсетін табыс, ресми трансферттер, бюджеттен берілген несиелерді жабу
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Капиталмен жасалған операциядан бюджетке түсетін түсімдерді жоспарлау ерекшелігі.
2. Ресми трансферттер. Субвенциялар, бюджеттік алулар.
3. Ерте берілген несиелерді жабу.
4. Мемлекеттік кепілі бар, қарыздар бойынша және үкіметтің кепілінде төленген талаптарды қайтару.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Капиталмен жасалған операциядан бюджетке түсетін түсімдерді жоспарлау ерекшелігі. Ресми трансферттер. Субвенциялар, бюджеттік алулар.
Ерте берілген несиелерді жабу. Мемлекеттік кепілі бар, қарыздар бойынша және үкіметтің кепілінде төленген талаптарды қайтару.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 7 (1 сағат)
13-тақырып. Мемлекеттік бюджеттің шығыстар жүйесі
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Мемлекеттік бюджет шығыстарының экономикалық мазмұны.
2. Бюджет шығыстарының жүйесі мен жіктелуі.
3. Бюджет түрлері бойынша шығыстардың қалыптастыру ерекшеліктері.
4. Республикалық және жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер шығыстарының сметасын құру тәртібі мен бекітілуі және оларға енгізілетін өзгертулер.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Мемлекеттік бюджет шығыстарының экономикалық мазмүны. Бюджет шығыстарының жүйесі мен жіктелуі.
Бюджет түрлері бойынша шығыстардың қалыптастыру ерекшеліктері. Шығыстарды қаржыландырудағы сметалық тәртіп. Республикалық және жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мскемелер шығыстарының сметасын құру тәртібі мсн бекітілуі және оларға енгізілетін өзгертулер. Бюджет бағдарламасының әкімшілігі. Екінші деңгейдегі жиынтық смета.
Шоттар жоспарының біріккен стандарты, олардың мазмұны мен қолданылуы. Бюджет шығыстарының кайта құрылуының негізгі бағыттары.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 8 (0,5 сағат)
14-тақырып. Жалпы мемлекеттік сипаттағы қызметтерге жұмсалатын бюджет шығыстарын жоспарлау мен қаржыландыру
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Қаржылық және фискалдық кызметтегі заңды органдарды ұстауға байланысты шығыстарды жоспарлау.
2. Бюджеттің сыртқы экономикалық қызметтері мен жалпы сипаттағы қызметтер шығыны.
3. Ғылыми зертгеулерге арналған бюджет бағдарламасы.
4. Берілген функционалдық топтар бойынша мекемелерді қаржыландыру, осы мақсаттарға бюджеттен бөлінген қаражаттардың жұмсалуын бақылау.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Қаржылық және фискалдық кызметтегі заңды органдарды ұстауға байланысты шығыстарды жоспарлау. Бюджеттің сыртқы экономикалық қызметтері мен жаллы сипаттағы қызметтер шығысы. Ғылыми зертгеулерге арналған бюджет шығысы.
Берілген функционалдық топтар бойынша мекемелерді қаржыландыру, осы мақсаттарға бюджеттен бөлінген қаражаттардың жұмсалуын бақылау.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 8 (0,5 сағат)
15-тақырып. Қорғаныс, қоғамдық тәртіппен қаупсіздік соттар мен прокуратураларға арналған шығындарды қалыптастыру
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
«Қорғаныс» функционалдық тобы бойынша шығындар құрылымы мен кұрамы.
2. Қорғаныс шығыстарын жоспарлау. Осы мақсатқа бюджеттен бөлінген қаржының жұмсалуын бақылау.
3. « Қоғамдық тәртіп және қауіпсізд і к» функционалдық тобы бойынша бюджет шығыстарының құрылымы мен құрамы.
4. Мемлекеттің құқык қорғау, құқықтық, соттық қызметтерін қаржыландыру.
5. Бюджеттің табыстылығы мен құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуге арналған шығыстары.
6. Мемлекеттік қарулы күштер кұрылымы мен сот жүйесін қайта құрудың негізгі бағыттары.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
«Қорғаныс» функционалдық тобы бойынша шығындар құрылымы мен құрамы. Төтенше жағдайларды ұиымдастыру жұмыстары бойынша және әскери қажеттіліктер үшін бюджет шығыстары.
Қорғаныс шығыстарын жоспарлау. Осы мақсатқа бюджеттен бөлінген қаржының жұмсалуын бақылау.
«Қоғамдық тәртіп және қауіпсіздік» функционалдық тобы бойынша бюджет шығыстарының құрылымы мен құрамы. Мемлекеттің құқык қорғау, құқықтық, соттық қызметтерін қаржыландыру. Бюджеттің табыстылығы мен құқықтық тэртіпті қамтамасыз етуге арналған шығыстары. Мемлекеттік қарулы күштер құрылымы мен сот жүйесін қайта құрудың негізгі бағыттары. Әскери реформаның негізгі бағыттары.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 9 (0,5 сағат)
16-тақырып. Білім беруге арналған бюджет шығыстары
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Білім беру шығынының құрамы мен құрылымы.
2. Білім беру мекемелерінің типтері мен түрлері: бастапқы және орта білім беру; кәсіби техникалық білім беру; орташа арнайы білім беру; жоғары білім беру. Оларды қаржыландыру көздері.
3. Кадрларды кәсіби дайындау. Жоғары білім беруді қаржыландырудың жаңа қадамы.
4. Білім беру мекемелерін ұстауға байланысты бюджет ақшасының есептік көрсеткіштері мен жоспарлау тәртібі.
5. Бюджеттен білім беруге бөлінген қаржының жұмсалуын бақылау.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Білім беру шығынының құрамы мен құрылымы. «Қазақстан Республикасының білім беру туралы» заңы. Білім беру мекемелерінің типтері мен түрлері: бастапқы және орта білім беру; кәсіби техникалық білім беру; орташа арнайы білім беру; жоғары білім беру. Оларды қаржыландыру көздері.
Кадрларды кәсіби дайындау. Жоғары білім беруді қаржыландырудың жаңа қадамы. Білім беру мекемелерін ұстауға байланысты бюджет ақшасының есептік көрсеткіштері мен жоспарлау тәртібі.
Бюджеттен білім беруге бөлінгсн қаржының жұмсалуын бақылау.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 9 (0,5 сағат)
17-тақырып. Денсаулық сақтауға арналған бюджетшығыстары
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Денсаулык сақтау арналған шығыстардың құрамы мен құрылымы.
2. Денсаулық сақтауға арналған шығыстарды қаржыландыру кездері..
3. Кең профильді ауруханалар мен емханаларды қаржыландыру, халыктың денсаулығын сақтауға байланысты шығыстар.
4. Мамандандырылған медициналық жәрдем корсетуге арналған шығындарды қаржыландыру ерекшеліктері.
5. Бюджеттен денсаулық сақтауға бөлінген қаржының жұмсалуън бақылау.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Денсаулық сақтауға арналған шығыстардың құрамы мен құрылымы. Медициналық мекемелердің кызметін қаржыландыру және жоспарлау. Денсаулық сақтауға арналған шығыстарды қаржыландыру көздері..
Кең профильді ауруханалар мен емханаларды қаржыландыру, халыктың денсаулығын сақтауға байланысты шығыстар. Емдеу мекемелерінде құралдарды пайдалану мен құрудың жаңа әдістері. Мамандандырылған медициналық жәрдем көрсетуге арналған шығындарды қаржыландыру ерекшеліктері.
Бюджеттен денсаулық сақтауға болінген қаржының жүмсалуын бақылау.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 10 (0,5 сағат)
18-тақырып. Әлеуметтік қамтамасыз ету және әлеуметтік көмекке арналған бюджет шығыстары
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
Зейнетақы төлеу аумағындағы мемлекеттік саясат.
Зейнетақымен қамтамасыз етудегі бюджет шығыстарның құрамы мен құрылымы.
Қазақстан Республикасының азаматтарын әлеуметтік қорғау. «Қазақстан Республикасынын Зейнетақымен қамтамасыз ету туралы» заңы.
4. Қазақстан Республикасының мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылары (мүгедектікке байланысты, жасы бойынша және асыраушысынан айырылғанда).
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Зейнетақы төлеу аумағындағы мемлекеттік саясат. Осы шығындарды қаржыландырудағы бюджеттің рөлі. Зейнетақымен қамтамасыз етудегі бюджет шығыстарының құрамы мен құрылымът.
Қазақстан Республикасының азаматтарын әлеуметтік қорғау. «Қазақстан Республикасынын Зейнетақымен қамтамасыз ету туралы» заңы.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылары (мүгедектікке байланысты, жасы бойынша және асыраушысынан айырылғанда). Мемлекеттік арнайы жәрдемақы. Арнайы мемлекеттік жәрдемақы.
Мемлекеттік зейнетақы төлеу орталығының түсімдерін қамтамасыз ету. Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры. Әлеуметтік камтамасыз ету мекемелерінің шығыстары.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 10 (0,5 сағат)
19- тақырып. Бюджеттің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығына арналған шығыстары.
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Бюджет шығыстарының тұрғын үй шаруашылығына, коммуналдык шаруашылығына, сумен қамтамасыз етуге, санитарлық қызметтер жүргізуге, қала көшелерін жарықтандыруға, қалалар мен тұрғындарға құрылыс салалардың орташа құрамы мен құрылымы.
2. Мемлекеттің жаңа тұрғын үй саясаты, тұрғын үй заң нормасы.
3. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығына жергілікті бюджеттен жұмсалатын шығыстардың құрылуының ерекшеліктері.
4. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылыққа байланысты жүргізілетін реформалары, негізгі бағыттары мен принциптері.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Бюджет шығыстарының тұрғын үй шаруашылығына, коммуналдык шаруашылығына, сумен қамтамасыз етуге, санитарлық қызметтер жүргізуге, қала көшелерін жарықтандыруға, қалалар мен тұрғындарға құрылыс салалардың орташа құрамы мен құрылымы.
Мемлекеттің жаңа тұрғын үй саясаты, тұрғын үй заң нормасы. Тұрғын үй құрылысы. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығына жергілікті бюджеттен жүмсалатын шығыстардың құрылуының ерекшеліктері. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылыққа байланысты жүргізілетін реформалары, негізгі бағыттары мен принциптері.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 11 (0,5 сағат)
20-тақырып. Мәдениет және спорт, ақпараткеңістігіне арналған бюджет шығыстары
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Ақпарат кеңістігі, туризм, спорт, мәдениет саласындағы қызметтерін ұйымдастырудағы шығыстарының құрамы мен құрылымы.
2. Осы шараларды қаржыландырудағы бюджеттің рөлі.
3. Елдегі мәдени үрдіс құру ерекшелігі.
4. "Қазақстан Рсспубликасының мәдениет туралы" заңы.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Ақпарат кеңістігі, туризм, спорт, мәдениет саласындағы қызметтерін ұйымдастырудағы шығыстарының құрамы мен құрылымы. Осы шараларды қаржыландырудағы бюджеттің ролі.
Елдегі мәдени үрдіс құру ерекшелігі. "Қазақстан Республикасының мәдениет туралы" заңы.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 11 (0,5 сағат)
21-тақырып.Өнеркәсіп, құрылыс және жер қойнауын пайдалануға арналған бюджет шығыстары
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Өнеркәсіп, құрылыс және жер қойнауын пайдалану шығыстарын қаржыландырудағы бюджеттің рөлі.
2. Қорғаныс өнеркәсібін залалсыздандыру.
3. Құрылыс пен өнеркәсіпті дамытуға арналған шығыстардың құрамы мен құрылымы.
4. Инвестициялық жобалар, осы аймакқа сырттан тартылған қаржының орналастырылуы, оларды бюджет арқылы қаржыландыру механизмі.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Өнеркәсіп, құрылыс және жер қойнауын пайдалану шығыстарын қаржыландырудағы бюджеттің рөлі. Осы мақсаттарға арналған бюджет шығыстарының құрамы мен құрылымы. Қорғаныс өнеркәсібін залалсыздандыру. Құрылыс пен өнеркәсіпті дамытуға арналған шығыстардың құрамы мен құрылымы. Инвестициялық жобалар, осы аймакқа сырттан тартылған қаржының орналастырылуы, оларды бюджет арқыны қаржыландыру механизмі.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 12 (0,5 сағат)
22-тақырып. Көлік және байланысты қаржыландырудағы
бюджеттің рөлі
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Көлік және байланысты қаржыландырудағы бюджеттің рөлі. Осы мақсаттарға арналған бюджет шығыстарының құрылымы мен құрамы.
2. Жол жүйесіне темір жол, су және автокөлік, байланыс жүйесіне арналған шығындарын есептеу ерекшелігі.
3. Әуе көліктсрі және оларды қаржыландыру срекшеліктері.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Көлік және байланысты қаржыландырудағы бюджеттің ролі. Осы мақсаттарға арналған бюджет шығыстарының құрылымы мен құрамы.
Жол жүйесіне темір жол, су және автокөлік, байланыс жүйесіне арналған шығындарын есептеу ерекшелігі. Әуе көліктері және оларды қаржыландыру ерекшеліктері. Қарыздарды жабу тәртібі туралы.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 12 (0,5 сағат)
23-тақырып. Табиғатты қорғау іс-шаралары және ауыл, орман, су, балық шаруашылықтарын қаржыландыру
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Ауыл шаруашылығын қаржыландырудағы бюджеттің ролі. Осы мақсаттарға арналған бюджет шығыстарынын, құрамы мсн құрылымы.
2. Ветеринарлық қызмет көрсетуді қаржыландыруга байланысты, өсімдікті қорғау шараларына арналған, ауыл-шаруашылық саласындағы зерттеу тәжірибелер жасауға арналған, бюджет шығыстары.
3. "Қазақстанның орманы" атты бағдарламаны қаржыландыру.
4. Су және балық шаруашылықтары.
5. Қоршаған ортаны қорғауға арналған бюджет шығыстарының құрамы мен құрылымы.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Ауыл шаруашылығын қаржыландырудағы бюджеттің ролі. Осы мақсаттарға арналған бюджет шығыстарының құрамы мсн құрылымы. Ветеринарлық қызмет көрсетуді қаржыландыруға байланысты, өсімдікті қорғау шараларына арналған, ауыл-шаруашылығы саласындағы зерттеу тәжірибелер жасауға арналған, бюджет шығыстары. "Қазақстанның орманы" атты бағдарламаны қаржыландыру. Су және балық шаруашылықтары. Қоршаған ортаны қорғауға арналған бюджет шығыстарының құрамы мен құрылымы. Ауыл шаруашылығы салаларына сырттан қарыз тартуға байланысты инвестициялық жобалар.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 13 (0,5 сағат)
24-тақырып. Бюджеттің теңестірілуі. Бюджет тапшылығы. Профицит
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Бюджет тапшылығының экономикалық мазмұны.
2. Бюджет тапшылығын қаржыландыру көздері.
3. Қарыздану формалары. Ішкі және сыртқы қаржыландыру көздері.
4. Мемелекеттік бағалы қағаздар нарығындағы мемлекеттің саясаты.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Бюджет тапшылығының экономикалық мазмұны. Бюджет тапшылығын қаржыландыру көздері. Қарыздану формалары. Ішкі және сыртқы қаржыландыру көздері. Үкіметтің қарыз алуы. Жергілікті атқарушы органдардың қарыз алуы, Қарыздану формалары. Мемелекеттік бағалы қағаздар нарығындағы мемлекеттің саясаты. Қазынашылық міндеттемелер, жерілікті атқару органдарының облигациялары.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 13 (0,5 сағат)
25-тақырып. Бюджет тапшылығын қаржыландыру үшін қарыз алу механизмі
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Қарыз алу саясаты. Ішкі және сыртқы қарыз алу механизмі.
2. Үкіметтің қарызы мен жергілікті атқарушы органдардың қарыздарына сипаттама.
3. Сыртқы қарыз алу көздерінің дивсрсификациясы, сыртқы және ішкі қарыздардың кірісінің ара-қатынасы, қаржы тартудың шарттары мен мерзімі.
4. Қазақстан Республикасының атынан несиелік ұйымдармен, шет мемлекеттермен және халықаралық қаржы ұйымдармен несиелік келісім мен келісім шарттар.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Қарыз алу саясаты. Ішкі және сыртқы қарыз алу механизмі. Үкіметтің қарызы мен жергілікті атқарушы органдардың қарыздарына сипаттама.
Үкіметтің қарызын өтеуге арналған шығыстар. Жергілікті атқарушы органдардың қарызын өтеуге байланысты шығын.
Сыртқы қарыз алу көздерінің диверсификациясы, сыртқы және ішкі қарыздардың кірісінің ара-қатынасы, қаржы тартудың шарттары мен мерзімі.
Қазақстан Республикасының атынан несиелік ұйымдармен, шет мемелекеттермен және халықаралық қаржы ұйымдармен несиелік келісім мен келісім шарттар, Қазақстан Республикасының тапсырысы бойынша үшінші түлғаның міндетінің орындалуының келісімі.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 14 (1 сағат)
26-тақырып. Бюджет процесін үйымдастырудың негізі Бюджетті құру, қарау, бекіту және атқару
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Республикалық бюджетті құру, қарау және бекіту.
2. Жергілікті бюджетті құру, қарау және бекіту.
3. Бюджет процесін үйымдастырудың негізі.
4. Бюджетті болжау мен жоспарлаудың міндеттері мен рөлі. Брутто-бюджет және нетто-бюджет.
5. Бюджет процесінің кезендері. Бюджет шығыстары мен кірістерінің тепе-теңдігі.
6. Бюджеттің атқарылуы туралы есепті құру және бекіту. Бюджет көрсеткіштеріне экономикалық талдау.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Республикалық бюджетті құру, қарау және бекіту. Жергілікті бюджетті құру, қарау және бекіту.
Бюджет процесін ұйымдастырудың негізі.
Бюджетті болжау мен жоспарлаудың міндеттері мен рөлі. Брутто-бюджет және нетто-бюджет.
Бюджет процесінің кезеңдері. Бюджет шығыстары мен кірістерінің тепе-теңдігі.
Бюджет жүйесінің деңгейлері бойынша бюджеттің атқарылу тәртібін ұйымдастыру.
Бюджеттің атқарылуы туралы есепті құру және бекіту. Бюджет көрсеткіштеріне экономикалық талдау.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 15 (0,5 сағат)
27-тақырып. Бюджеттің атқарылуындағы қазынашылықтың рөлі
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
1. Бюджеттің атқарылуындағы қазынашылықтың рөлі, функциясы мен міндеттері.
2. Қазынашылық бюджет атқарылуының негізгі принциптері.
3. Бюджет шығыстары және кірістерінің жазбаларының түсінігі, кепілді қаржылык мінтеттемелердің лимиті.
4. Қазынашылық бюджет атқарылуының негізгі процедурасы мен технологиясы.
5. Қазынашылык бюджеттің атқарылуындағы каржылық және банктік құрылымдардың өзара әерекеті.
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Бюджеттің атқарылуындағы қазынашылықтың рөлі. Қазынашылықтың функциясы мен міндеттері. Қазынашылық бюджет атқарылуының негізгі принциптері. "Касса бірлігі" принципінің мазмұны. Бюджет шығыстары және кірістерінің жазбаларының түсінігі, кепілді қаржылык міндеттемелердің лимиті.Қазынашылық бюджет атқарылуының негізгі процедурасы мен технологиясы. Қазынашылык бюджеттің атқарылуындағы қаржылық және банктік құрылымдардың өзара әрекеті. Республикалық бюджеттің кассалық атқарылуы. Мемлекеттік бюджет арқылы қаржыландырылатын мекемелердің есеп-кассалық қызмет етуі.
Касса қалдықтарының бекітілген лимиті және қолма-қол ақша қаражаттарының қозғалысын бақылау. Қазынашылық рүқсаттың берілу тәртібі. Кірістерді бір қазынашылық шотқа апару тәртібі.
Қазынашылық бюджеттің атқарылуындағы телекоммуникациялық компьютерлік жүйе.
Қазынашылықты модернизациялау және оның негізгі элементері.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Сабақ 15 (0,5 сағат)
28-тақырып. Бюджеттік бақылауды ұйымдастыру
Сабақты өткізу түрі – дискуссия түрінде
Семинар сабағында қарастырылатын сұрақтар:
Бюджеттік бақылаудың мазмұны, мәні мен міндеттері.
Бюджетті бақылаудың жіктелуі. Оның жүргізудің формалары мен әдістері.
Ревизия — бюджеттік бақылаудың басты формасы ретінде.
Бюджеттік бақылау органдары
Тақырып бойынша әдістемелік ұсыныс
Бюджеттік бақылаудың мазмұны, мәні мен міндеттері. Бюджетті бақылаудың жіктелуі. Оның жүргізудің формалары мен әдістері. Ревизия — бюджеттік бақылаудың басты формасы ретінде. Бюджеттік бақылау органдары.
Әдебиеттер:
1. ҚР Бюджет кодексі
2. ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
3. Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
4. Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Ұсынылған әдебиеттер тiзiмi:
ҚР Бюджет кодексі
ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы.
Қаржы. Оқулық. Ильясов Қ.Қ., Құлпыбаев Б.С. Алматы: 2006 ж.
Мемлекеттік бюджет. Оқулық. Өтебаев Б.С. Алматы 2006 ж.
Қаржы және экономика бойынша заңнамалық нормативтік кесімдер
Қазакстан Республикасының зандары
Қазақстан Республикасы Парламенті сессиясы мәліметтері мен қаулысы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы мен жарлықтары
Қаржы министрлігі, Улттык банк, Министрліктер мен ведмстволарының нусқаулық мәліметтер.
Бюджетная система Российской Федерации. Учебник /М.В.Романовский. Государственный кредит: прошлое и пастоящее. М.:Фшансы и статистика, 1992і.
Государственные и территориальные финансы. Учебник.Под общей редакцией профессора Л.И.Сереева, Янтарный сказ, Калинишрад, 2000 г.
ІІ.Бюджетный процесс в Россиской Федерадии: Учебное пособие / Л.Г. Баранова, О.В.Врублевская и др.-М:
Перспектива, ИНФРА-М,1998.-222 с. 12. Зейнельгабдин Л.Б. Финансовая система : экономическое содержание и механизм использования.-Алматы, Каржы-каражат, 1995.
Мельников В.Д- Государственное финансовое регулироваиие экономики Казахстан.-Алматы, Каржы-Каражат, 1995
Статистический ежегодник Агентства по статистике РК
Ильясов К.К., Саткалиева В.А. другие. Государственный бюджет. - Алматы, РИК,1994.
Мельников В.Д. Ильясов К.К. Финансы, Каржы и каражат 2001 год.
Прикладной бюджетный анализ/ Колектив авторов год редакции Белова А.А. Москва, 2003
Достарыңызбен бөлісу: |