Мәні, Ол нені білдіреді оқу, теория
жүктеу/скачать 16,12 Kb.
|
аксиология
- Бұл бет үшін навигация:
- Аксиологиялық көзқарас
|
Аксиология - моральдық құндылықтарға ерекше назар аудара отырып, осы құндылықтарды зерттеуге жауапты философиялық теория. Этимологиялық тұрғыдан, аксиология сөзі грек терминдерінен қалыптасқан «құндылық теориясы» дегенді білдіреді Аксиология (грек тіл. axia – құндылық және logos – ілім) — философиялық ілім құндылықтар туралы, олардың шығу тегі мен мәні. Ол нені білдіреді мәні, Ол нені білдіреді оқу, теория. Бұл тұрғыда құндылық немесе адамдар бағалайтын нәрсе - бұл жеке тұлға, субъективті шешім және жеке тұлғаның мәдениетінің жемісі. Неміс философы Макс Шелердің айтуы бойынша, моральдық құндылықтар иерархияға сүйенеді, жақсы жағымдылық, содан кейін жақсылық, содан кейін асыл, содан кейін әдемі және т.б. Педагогикалық құндылықтар, кез келген басқа рухани құндылықтар сияқты, педагогиканың дамуына көбіне ықпал ететін қоғамдағы әлеуметтік, саяси, экономикалық қатынастарға байланысты. Аксиологиялық көзқарасбілім беру, тәрбиелеу және тұлғаның өзін-өзі дамытудағы басым құндылықтар жиынтығын анықтауға мүмкіндік береді. аксиологиялық көзқарас ( В.А. Караковский, А.В.Кирякова, И.Б. Котова, Г.И. Чижакова, Е.Н. Шиянов, Н.Е.Щуркова, Е.А. Ямбург.) Педагогиканың аксиологиялық негіздері философияның құндылықтар туралы бағыты – «аксиологиядан» туындайды. Сарапшылар шындықтың «құндылық көзқарасы» ғылымда жеткілікті түрде мұқият және кең таралғанын атап өтеді. Этика мен эстетика адам қалыптастырған құндылықтармен ішкі байланыста болады. Этика - адамның жеке басындағы және әлеуметтік мінез-құлқындағы моральдық принциптерді (жақсы / жаман, дұрыс / бұрыс және т.б.) зерттейтін философия бөлімі. Эстетика заттардың әсемдігі мен үйлесіміне байланысты ұғымдарды зерттейді. Проблемаларды шешу жеке және ұжымдық мүмкіндіктерді жүзеге асыруды көздейді, ал педагогикалық мәселелерді шешу процесі мұғалімнің кәсіби-педагогикалық мәдениетінің өмір сүру және қызмет ету режимін сипаттайтын педагогикалық іс-әрекет технологиясы болып табылады. «Технология» ұғымын талдау, егер ол алғашында негізінен адам қызметінің өндірістік сферасымен байланысты болса, соңғы кездері ол көптеген психологиялық-педагогикалық зерттеулердің пәніне айналғанын көрсетеді. Педагогикалық технологияға қызығушылықтың артуы келесі себептермен түсіндіріледі: Эврестика- іздестіремін, ашамын) – жаңалықтарды ашу мен оқытуда қолданылатын шығармашылық қызметті, тәсілдерді зерттейтін ғылым Мұғалімнің тұлғалық мәдениеті педагогикалық оқу орнына түскен кезде ғана басталады деп ойлауға болмайды, ол отбасылық мәдениеттен, яғни балалық кезден бастау алып, өмір бойы жалғасатын үздіксіз процесс болып табылады. Мұғалім тек оқу орнында ғана емес, барлық қоғамдық ортада, тұрмыста өзін мәдениетті ұстай алуы керек. Оның мәдениеті жасанды болмауы қажет. Әсіресе, оның сөзі мен ісі әрқашан үйлесімділік тауып жатуы керек. Мұғалім үлгі-өнеге көрсететін тұлға болғандықтан оған қойылатын талаптар да жоғары. Ал принциптер – белгілі бір адамгершілік нормалардың мазмұнын ашады, моральдық санаға сәйкес талаптарды білдіреді. Олар адам іс-әрекетіне бағыт-бағдар береді және мінез-құлқының негізі болып табылады. Принциптер мораль құрылымының маңызды бөлігі, ол моральдың мәнін анықтайды. Педагогикалық этиканың негізгі принциптері: • Ізгілік принципі; • Педагогикалық оптимизм; • Педагогикалық ынтымақтастық және ұжымшылдық; • Азаматтылық, патриотизм; • Тұлғаға талап қоя алу және оны құрметтеу; • Профессионализм, шығармашылық; • Сөз бен істің бірлігі Кәсіби мораль – бұл мұғалімнің кәсіби парызы, оның адамгершілік міндеттері. Мұғалімнің педагогикалық еңбекке қатынасының өлшемедері төмендегілер негізінде анықталады: а) өмірдің басты мазмұны ретінде; б) өзінің қажеттіліктері мен қабілеттерін іске асыру құралы ретінде; в) іс-әрекет ретінде Кәсіби моральдық принциптер педагогикалық процестің дұрыс ұйымдастырлуына және жағымды қарым-қатынастың орнауына негіз болатын бастау ережелер болып табылады. Ол мұғалім еңбегін тиімді ұйымдастыруға жағдай жасайды. 4.Педагогикалық этика мұғалімге педагогикалық ұжымдағы конфликтерді шешуге көмектеседі, моральдық конфликтерді шешу тәсілдерін үйретеді, олардың алдын-алу жолдарымен қаруландырады Педагогикикалық этиканың категориялары: • Кәсіби парыз; • Педагогикалық әділеттілік; • Кәсіби ар-ождан; • Педагогикалық ар-намыс; • Педагогикалық такт; • Жауапкершілік; • Абырой; • Бедел Парыз - әлеуметтік стаус талап ететін адамның адамгершілік міндеттерін білдіретін этикалық категория. Бедел – біреудің, не қоғамдық ұйымның жұртшылықтың, қалың бұқараның қабылдауын көрсететін этикалық түсінік. Қоғамды, ұйымдарды, не адамдарды беделсіз ұйымдастыру қиынға соғады. Кәсіби парыз – қоғамның тұлғаға немесе белгілі бір мамандыққа қоятын талап, моральдық ережелер жиынтығы. Әділеттілік – моральдық сана ұғымы. Кәсіби ар-ождан – тұлғаның жеке басы және кәсіби намысы туралы ұғым. Ар-намыс – қоршаған ортаның адамның құқықтарын мойындауы, оның еркіндігін, әрекеттерінің моральдық құндылығын түсінуі, құрметтеуі. Жауапкершілік – тұлғаның негізгі сапаларының бірі, адамның басты адамгершілік сапаларымен байланысты және оларды бақылайды. Абырой – адамының өзінің немесе басқалардың жетістіктерін жоғары бағалауын, жоғары моральдық құндылықтарға өзінің сәйкестілігін түсінуін білдіреді. Бедел – тұлғаның немесе адамдар тобының айырмашылық ерекшеліктері, соның арқасында сенім және басқа адамдарға ықпал жасауы жүзеге асады. жүктеу/скачать 16,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|