Microsoft Word Отчёт по результатам исследования среди пожилых 2020 каз фин (1) (2). docx



Pdf көрінісі
бет89/95
Дата03.11.2023
өлшемі6,51 Mb.
#189121
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   95
Байланысты:
қарттар

Қарттарға арналған мекемелер
Қазақстанда қарттарға көмек көрсету үшін «Қарттар мен мүгедектерге арналған 
медициналық-әлеуметтік мекемелер» (бұдан әрі МӘМ) бар - бұл қарттар мен мүгедектерді 
күту бойынша бірқатар қызметтер көрсететін мемлекеттік мекемелер. МӘМ зейнеткерлік 
жасқа толған адамдарға, I және II топтағы мүгедектерге, жалғызілікті және үнемі сырттан 
күтімді қажет ететін адамдарға арналған. Мекеме жұмысы тұрғындардың қажеттіліктерін 
қанағаттандыруға, арнайы әлеуметтік қызметтер көрсету сапасын жақсартуға және қызмет 


103 
алушылардың әлеуметтік бейімделу тиімд
10
ілігіне бағытталған.
Жергілікті өзін-өзі басқару 
органдары қарттар мен мүгедектерге, өзіне-өзі қызмет ету және қозғалу қабілетін толықтай 
немесе ішінара жоғалтқан, сондай-ақ өмірлік қиын жағдайға тап болған адамдарға тұрақты 
немесе уақытша тұруға арналған. Жергілікті өзін-өзі басқару стационар жағдайында арнайы 
әлеуметтік қызметтер көрсетеді, күндізгі емдеу бөлімдері ауруханада жұмыс істейді. МӘМ 
мақсаты егде жастағы азаматтар мен мүгедектердің стационарлық әлеуметтік қызметтерге 
мемлекет кепілдік берген құқығын жүзеге асыру.
Жұмыспен қамту, еңбек және халықты 
әлеуметтік қорғау бөліміне жүгіну және мемлекеттік стандартта бекітілген нысан бойынша 
медициналық-әлеуметтік мекемеге қабылдау туралы өтінішті толтыру арқылы жергілікті 
өзін-өзі басқару органдарына жүгінуге болады. 
Осы ұйымдар қызметінің негізгі оң аспектілері ретінде сұхбаттасқан мамандар 
жалғызбасты қарттар мен қарт ерлі-зайыптыларға арналған мекемелер оларға әлеуметтік 
оқшаулану мен жалғыздықтан зардап шекпеуге мүмкіндік беретіндігін атап көрсетті.
МӘМ 
сонымен қатар әртүрлі себептермен жиі ауыр сырқаттармен ауыратын қарт адамдарға 
қамқорлық жасай алмайтын отбасыларға көмектеседі. Бірақ бұл әлеуметтік қызметтерді 
қарттарға ұсынуда белгілі бір қиындықтар бар. Оларға мыналар жатады: 

өмір сүретін егде жастағы адамдар үшін қоғамдық пікірдің, бұқаралық ақпарат 
құралдарының МӘМ қатынасының мәдени ерекшелігі жағымсыз; 

МӘМ- де тұрғылықты жерін тіркеу, әлеуметтік қызметкерді тағайындау, санаторийге 
жолдаманы рәсімдеу процедураларының шектен тыс бюрократиясы және жиі 
тасымалданбайтын қарт адамдарды медициналық тексеруден өткізу мәселесі өте күрделі 
болып табылады; 

әр түрлі МӘМ- нің мүмкіндіктері әр түрлі, және де барлық әлеуметтік қызметтер бір 
мекеме шеңберінде толық көлемде және барлық бағытта ұсынылмайды; 

қарттар да, 18 жастан асқан мүгедектер де, паллиативті көмекке мұқтаждар, 
туыстарының қамқорлығынсыз, баспанасыз қалғандар МӘМ бірге тұрады. Осы 
мекемелердің қызметтерін алушылардың мұндай әр түрлі аудиториясы оларға және 
тұрғындардың өздеріне бірдей әлеуметтік қызметтерді ұсыну үшін жеткілікті күрделі; 

қарттарға көрсетілетін әлеуметтік қызметтердің мазмұны түзету мен қайта қарауды 
қажет етеді, өйткені олардың көпшілігін қамтамасыз ету мүмкін емес (қарт қызмет 
алушылардың денсаулығына байланысты), немесе оларды арнайы дайындалған, жиі 
тартылатын кәсіби мамандар ұсынуы керек; 

әрбір егде жастағы адамның қажеттілігіне жеке көзқарас жоқ, егер оның нақты өмірлік 
жағдайы әлеуметтік көмек көрсетудің мемлекеттік стандарттарына сәйкес келмесе, бірақ ол 
оған қажет; 

ауыр физикалық және моральдық-психологиялық күйзелістерді жергілікті өзін-өзі 
басқару органдары көтереді, бір қызметкерге 50-ден астам пациент келеді және осыған 
байланысты қызмет сапасы нашарлайды, қызметкерлердің ынтасы жоқ, ал кәсіби өртену 
тез пайда болады; 

күнделікті әлеуметтік қызметтер көрсететін және олардың кемшіліктеріне тап болатын 
практиктермен әлеуметтік қызметтер көрсетудің мемлекеттік стандарттарын әзірлеу 
кезінде байланыстың болмауы; 

жергілікті өзін-өзі басқарудағы барлық санаттағы қарттар үшін 70% мөлшерінде 
зейнетақы жарналарын ұстап қалу, осындай зейнетақы мөлшеріне және еңбек өтіліне 
қарамастан, оларда тұратын адамдардың психологиялық денсаулығын сақтау үшін қажетті 
мекемелерде жеке тұру мүмкіндігінің болмауы сияқты кемсітушілік тәжірибенің болуы; 

қарттарды орталықтармен мемлекеттік қамтамасыз етудегі жеткіліксіз жеке көзқарас 
проблемасы - оларды қамтамасыз ету «Мемлекеттік сатып алу туралы» Заңға бағынады, 
10
Дүниежүзік есеп денсаулық пен қартаю жайлы. ДДҰ. 2015 ж.
https://www.who.int/ageing/publications/world-report-
2015/ru/


104 
мұндағы басты қағида бюджеттік үнемдеу және материалдық қызметтер көрсетудің 
бірыңғай стандарттары; 

егде жастағы адамдарға қатысты қызметтерді әділетсіз орындау фактілерін болдырмау 
үшін мемлекеттік органдардың жеке мекемелерге тиісті бақылауының болмауы. 
Егде жастағы азаматтар мен мүгедектердің стационарлық әлеуметтік қызметтерге 
мемлекет кепілдік берген құқығын іске асыру үшін жергілікті өзін-өзі басқару 
органдарының қызмет ету қажеттілігін ескере отырып, қарт адамдар өздерінің тұрғылықты 
жері туралы шешім қабылдаған кезде көбінесе өз үйін немесе қоғамдастығын тұрғылықты 
жері ретінде қарастыратынын ескеру қажет. бұл байланыс пен қауіпсіздік сезімін сақтауға 
мүмкіндік береді, өйткені бұл олардың жеке басы мен автономия сезіміне қатысты 
11
.
Мүмкіндігі шектеулі адамдардың қандай-да бір формасында өмір сүру және олардың 
қоғамдастығының мүшесі болып қалу құқығы Біріккен Ұлттар Ұйымының Мүгедектердің 
құқықтары туралы конвенциясының негізгі бөлігі болып табылады. 
Сонымен қатар, кейбір жағдайларда институционализация деградациялық деп 
саналады және әлеуметтік өзара әрекеттесуге жол бермейтін құрылымдық және мәдени 
кедергілермен байланысты. Халықтың қартаюына қатысты жалпы саясаттың реакциясы 
ретінде, демек, егде жастағы адамдар жасына, табысына немесе жеке тіршілік ету деңгейіне 
қарамастан өз үйлерінде және қоғамдастықтарында қауіпсіз, тәуелсіз және жайлы өмір 
сүруге қабілетті болатындығын білдіретін «орнында қартаю» тұжырымдамасы алға 
жылжуда.
Бұл тәсіл егде жастағы адамдар үшін өте қолайлы және денсаулық сақтау 
шығындары бойынша айтарлықтай қаржылық пайда әкелуі мүмкін. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   95




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет