Министерство науки и высшего образования республики казахстан
«СОВРЕМЕННЫЕ ДОСТИЖЕНИЯ И ТЕНДЕНЦИИ ХИМИИ И ХИМИЧЕСКОЙ ТЕХНОЛОГИИ В XXI ВЕКЕ»
жүктеу/скачать 7,98 Mb. Pdf көрінісі
|
XXI ҒАСЫРДАҒЫ ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫҢ ЗАМАНАУИ ЖЕТІСТІКТЕРІ МЕН ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ-ХИМИЯ-2023-06-05 14 54 57pm
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеу нәтижелері және оларды талқылау
| «СОВРЕМЕННЫЕ ДОСТИЖЕНИЯ И ТЕНДЕНЦИИ ХИМИИ И ХИМИЧЕСКОЙ ТЕХНОЛОГИИ В XXI ВЕКЕ»
«XXI ҒАСЫРДАҒЫ ХИМИЯ ЖӘ НЕ ХИМИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫҢ ЗАМАНАУИ ЖЕТІСТІКТЕРІ МЕН ТЕНДЕНЦИЯЛА РЫ» - бұл жағдайда оқушының өзі проблеманы қалыптастырады, оқу мақсаты мен жүргізу жолдарын таңдайды. Мұғалімнің міндеті – оқушыны сауатты түрде бағыттап, кеңес беру. Оқушы мүмкін болатын әдістерді қарастыра отырып, мүмкін болатын зерттеу объектісін жан-жақты талдайды, мүмкін болатын эксперимент жүргізеді және талқылауға нақты нәтиже бере отырып, зерттеу нәтижелерін өңдейді, алған білімдері мен дағдыларын басшылыққа ала отырып, өз ұстанымын қорғайды [9, 10]. Зерттеу нәтижелері және оларды талқылау Тәжірибелік-эксперименттік келесі зерттеу мәселесін шешуге бағытталған: химиялық эксперимент арқылы оқушылардың эксперименттік дағдыларын қалыптастыру. Жұмыс «ЖББ 117» мектебінде 16 сағат көлемінде жүргізілді. Бақылау тобы-8а сынып оқушыларының 22 адамнан тұратын тобы. Эксперименттік топ-25 оқушыдан тұратын 8б сынып оқушыларының тобы. Тәжірибелік-эксперименттік жұмыстың қалыптастырушы кезеңінде «Химия» оқу пәні шеңберінде білім беру қызметіне бірқатар химиялық эксперименттер енгізілді, бақылау кезеңінде қалыптастырушы кезеңді жүргізу барысында болған өзгерістерді диагностикаладым. Тәжірибелік-эксперименттік жұмыстың ерекшеліктері бақылау тобындағы химия сабақтары химиялық эксперимент әдісін қолданбай, эксперименттік топта – осы эксперименттік әдісті қолданумен жүргізілгендігінде көрінді. Зерттелген әдебиеттер мен мұғалімдердің тәжірибесін жалпылау негізінде химияны оқу процесінде оқушылардың эксперименттік дағдыларды игеру кезеңдерін көрсететін модель ұсындым. Зерттеудің қалыптастырушы кезеңі аясында химиялық экспериментті міндетті түрде қолдана отырып бірқатар сабақтар әзірленді. Мысал ретінде олардың алғашқы үшеуін келтірдім. Біріншісі «тұздардың химиялық қасиеттері» тақырыбында болды, онда демонстрациялық эксперимент әдісі қолданылды. Бұл сабақтың мақсаты олардың химиялық қасиеттерін зерттеу кезінде тұздар туралы білім деңгейін арттыру ғана емес, сонымен қатар оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру болды. Демонстрациялық эксперимент химиялық құбылыстарды танудың әдісі ғана емес, сонымен қатар жаратылыстану білімінің объективтілігінің бұлтартпас дәлелі болып табылады. Оқушылар химиялық процестерді басқару мүмкіндігіне, олардың табиғи заңдарға бағынуына көз жеткізеді. Екінші сабақ проблемалық эксперимент арқылы жүргізілген «тұздардың гидролизі» тақырыбына арналды, оның мақсаты, біріншіден, олардың сумен өзара әрекеттесуі мысалында тұздардың химиялық қасиеттері туралы оқушылардың түсініктерін кеңейту, екіншіден, оқушылардың реактивтермен жұмыс істеудің практикалық дағдыларын қалыптастыру болды. Оқушыларға проблемалық жағдай ұсынылды: кейбір тұздардың ерітінділерінде индикатордың (лакмустың) түсі өзгермейді, ал басқа тұздардың ерітінділерінде ол әртүрлі жолдармен жүреді. Мұғалімнің бақылауындағы мектеп оқушылары мұның немен байланысты болуы мүмкін деген гипотезаны өздері тұжырымдайды. Тәжірибе аяқталғаннан кейін тұжырымдар жасалады. Осылайша, проблемалық эксперимент оқушылардың қателіктерін түзетуде көрінетін тағы бір маңызды түзету функциясын орындайды. Бұл сабақта оқушылар барлық тұздардың гидролизденбейтініне көз жеткізді, ал түсінің өзгеруі тұздың қалай түзілгеніне байланысты. Үшінші сабақ – «ластанған ас тұзын тазарту» тақырыбындағы практикалық жұмыс-өзіндік оқу эксперименті. Сабақтың мақсаты- оқушыларды қоспаларды бөлуге, заттарды тазартуға және сүзуге үйрету ғана емес, яғни практикалық дағдыларды жетілдіру, сонымен қатар уақытты тиімді пайдалану, өзін-өзі ұйымдастыру мен тәуелсіздікке тәрбиелеу. Жеке химиялық тәжірибелер жүргізе отырып, балалар іс жүзінде биологиялық және физикалық процестерге байланысты химиялық құбылыстардың дұрыстығына көз жеткізеді, бұл білімді саналы түрде игеруге және әлемнің тұтас жаратылыстану бейнесін қалыптастыруға ықпал етеді. Диаграмма 1 – Эксперименттік топ оқушыларында эксперименттік дағдылар компоненттерінің қалыптасу деңгейінің динамикасы |