Министерство здравоохранения рк

3. Қарқынды трансфузиялық терапия өткізгеннен кейін неге диурез қалпына келмеді?

4. Жарақаттан 2–4- ші тәуліктен кейін науқаста симптомдардың даму тетіктері қандай?

Сынамалық тапсырмалар

Сынамалық тапсырмалардың нұсқасы патологиялық физиология бойынша сынамалық тапсырмалар // Қазак тіліне аударған М.Б.Байбөрі, редакциялаған Т.П.Ударцева, Н.Н.Рыспекова.– Алматы, 2007.- Б 400-414 негізінде құрастырылған
ӘДЕБИЕТТЕР

Негізгі:

1. 
   Ә.Нұрмұхамбетұлы. Патофизиология: Оқулық: – Алматы; «Эверо», 2007. – Б. 555-579
   
2. 
   Патофизиология учебник + СД. Литвицкий П.Ф. – 4-е изд. – М., ГЭОТАР-МЕД., 2008. – 427-428 с.
   
3. 
   Патофизиология//Под ред. Новицкого В.В., Гольдберга Е.Д., Уразовой О.И.– М., ГЭОТАР-МЕД.,т.2, 2009.- 453-460
   
4. 
   Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга.-Томск: Том.ун-та, 2001, С. 612-616.
   

5. 
   Нурмухамбетов А.Н. Патофизиология в схемах и таблицах – Кітап, 2004 – С. 221-229.
   
6. 
   Джеймс А. Шейман. Патофизиология почки.-2 изд.-М.-СПб.: «Изд-во БИНОМ» - «Невский диалект», 2002.-206 с.
   

№ 2. тақырып «Амилоидоздың патогенезі»

1. 
   Сұрақ бойынша оқу жабдықтарымен жұмыс істеу:
   

1. 
   Амилоидоз, анықтамасы
   
2. 
   Амилоидоз патогенезі, амилоидтың түрлері
   
3. 
   Бүйрек амилоидозының патогенезі
   

2. 
   Амилоидоздың сызбалық патогенезін оқу
   
3. 
   Бүйрек амилоидозының сызбалық патогенезін құрастыру
   

Келтірілген әдебиеттер бойынша материалдарды өздігінен оқу, патогенездік сызбанұсқаны құрастыру, көрсетілім, реферат, эссе, сөзжұмбақ құру.

«Несеп шығару жүйесі» модулі бойынша мерзімдік бақылау

• 
  AL (amyloid light chain) AA (аmyloid- associated) Aβ
  
• 
  AL – плазматикалық жасуша өндіретін иммуноглобулиндердің жеңіл тізімінен тұрады.
  
• 
  AA бауырда өндіріліп және ЖТЛП субкласының құрамында қанда айналып жүретін бастаушыдан пайда болып, салдарлық амилоидоз кезінде табылады.
  
• 
  Aβ, ми затының агрегатарын түзеді, протеолизге шалдықпайды, микроглиямен мен астроциттерді белсендіреді, нейроуытты, альцгеймер ауруында табылады.
  

• 
  Транстиретиннің мутантты түрі (транстиретин –бұл нәруыз тироксин мен ретинолды тасымалдайды) жанұялық амилоидты полиневрапатияда, кәрілік амилоидозында кездеседі.
  
• 
  Прион ауруы кезінде фолданбаған (нәруыз толық дамымаған) прионды нәруыздар.
  

№ 3 тапсырма

№ 2 тапсырманы пайдаланып бүйрек амилоидозының патогенездік сызбаснұсқасын құрастырыңыз.

ӘДЕБИЕТТЕР

1. Pathologic basis of disease. V.Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fausto, 7th edition, 2004, P. 258-262, 992
№ 3 тақырып «Бүйректе тас түзілуінің механизмі мен себептері»

Мақсаты: Нефролитиаз патогенезін өзіндік оқу

Тапсырма:

1. 
   Оқу материалдарының сұрақтары бойынша жұмыс жасау:
   

1. 
   Бүйректе тас түзілуінің себептері
   
2. 
   Нефролитиаз патогенезі
   

2. 
   Сынамалық тапсырмаларға жауап беру
   

Әдебиеттерде келтірілген материалдарды өзіндік оқу, тапсырмаларды орындау, көрсетілім, эссе, сөзжұмбақ құрастырып, реферат жазу.

«Несеп шығару жүйесі»модулі бойынша мерзімдік бақылау

Уролитиаздың 5 түрін ажыратады: түтікшелік (70%), оксалатты, трипельфосфатты, зәрқышқылды, цистинді.

Бүйректе тас түзілуінің себептері өте көп. Патогенезінде әртүрлі заттардың зәрде еру шегінің жоғарылауы (ерітіндінің қанығуының жоғары дәрежелігі) маңызды болып табылады. Сонымен қатар, зәрдің рН, бөлінген зәрдің мөлшерінің төмендеуі, зәрдің шығуының қиындауы, тас түзілуіне әсер ететін жұқпалардың болуы, кристалл түзілу тежегіштерінің тапшылығы (пирофосфат, дифосфат, цитрат, глюкозоамингликандар, нефрокальцин, остеопонтин) маңызды.
№ 2 тапсырма «Ашық» сынамалық тапсырмаларға жауап беру

1. 
   Берілген патогенездік нұсқалардың ішінен уролитиазға әкелетін аурулар мен патологиялық үрдістерді көрсетіңіз.
   

Резорбтивті гиперкальциурия (сүйек тіні бұзылуының салдары)	Абсорбтивті гиперкальциурия (ішектерде сорылудың жоғарылауы)	Реабсорбтивті гиперкальциурия

2. 
   АІЖ аурулары кезіндегі оксалатты уролитиаз патогенезін түсіндіріңіз.
   
3. 
   Зәрқышқылды тастың түзілуіне патогенездік жайттардың 3 ерекшелігін көрсетіңіз.
   
4. 
   Трипельфосфатты уролитиаздың негізгі жайтын көрсетіңіз («жұқпалық тастың» түзілуі)
   

ӘДЕБИЕТТЕР

1. 
   Ә.Нұрмұхамбетұлы. Патофизиология: Оқулық: – Алматы; «Эверо», 2007. – Б. 555-579
   
2. 
   Патофизиология учебник + СД. Литвицкий П.Ф. – 4-е изд. – М., ГЭОТАР-МЕД., 2008. – 429-430 с.
   
3. 
   Патофизиология//Под ред. Новицкого В.В., Гольдберга Е.Д., Уразовой О.И.– М., ГЭОТАР-МЕД., т.2 .-2009. 467-470
   
4. 
   Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга.-Томск: Том.ун-та, 2006, С. 622-624
   

5. 
   Джеймс А. Шейман. Патофизиология почки.-2 изд.-М.-СПб.: «Изд-во БИНОМ» - «Невский диалект», 2002.-206 с.
   

1. 
   Аудиториялық және аудиториядан тыс жұмыспен өткен тақырыптар бойынша студенттердің білімін бағалау
   

2. 
   Өткен материалдар бойынша білімді бекіту
   

1. 
   Бүйрек қызметінің бұзылуына әкелетін себептер.
   
2. 
   Бүйрек шумақтарының зақымдалу механизмінің негізі.
   
3. 
   Шумақтық сүзілудің жоғарылауы және төмендеуі, себептері, даму механизмдері, салдарлары.
   
4. 
   Өзекшелерден кері сорылуының бұзылуы. Тубулопатиялар, түрлері, себептері, патогенезі.
   
5. 
   Зәрдің салыстырмалы тығыздығының өзгерістері (гипер-, гипо-, изостенурия), даму механизмі.
   
6. 
   Полиурия, олигурия және анурия, шығуы бойынша түрлері, даму механизмі.
   
7. 
   Зәр құрамының сапалық өзгерістері. Протеинурия, цилиндрурия, гематурия, пиурия, даму механизмдері.
   
8. 
   Нефритикалық және нефротикалық синдромның этиологиясы және патогенезі (мысалы гломерулонефриттер, пиелонефриттер)
   
9. 
   Несеп- тас ауруының этиологиясы және патогенезі.
   
10. 
    Бүйректің жедел жеткіліксіздігі, себептері, патогенезі, дәрежесі, терапиялық ұстанымдар. БЖЖ –нің балаларда даму ерекшелігі
    
11. 
    Бүйректің созылмалы жеткіліксіздігі, себептері, патогенезі, диурез өзгерістері бойынша бүйрек қызметінің бұзылуының сатылары бойынша дәрежелері. БСЖ-нің балаларда даму ерекшелігі.
    
12. 
    Уремия, анықтамасы, организмдегі өзгерістердің патогенезі.
    

13. Перинатальды даму кезеңінде жыныс жүйелерінің даму бұзылыстары.

14. Әйел текті жыныстыларда жыныс қызметінің және жыныс дамуының бұзылыстары: мерзімінен бұрын жыныстық жетілу, жыныс жетілуінің тежелуі, біріншілік және екіншілік гипогонадизм.

15. Ер текті жыныстыларда жыныс қызметінің және жыныс дамуының бұзылуы, мерзімінен бұрын жыныстық даму (біріншілік, екіншілік пубертат), жыныс дамуының тежелуі, гипогонадизм. Анорхизм, монорхизм, крипторхизм, салдарлары туралы түсінік.

16. 
    Уролитиаз этиологиясы және патогенезі
    
17. 
    Амилоидоз, анықтамасы, патогенезі.
    

СЫНАМАЛЫҚ ТАПСЫРМАЛАР

Бүйрек қызметінің бұзылысының этиологиясы мен патогенезі.Зәрлік синдромның патогенезі

1. Бүйрек қызметі бұзылуының постреналдық себебі болып табылады

1. 
   қуық асты безінің аденомасы +
   
2. 
   жүйелік қанайналымының бұзылуы
   
3. 
   жүйкелік-психикалық бұзылыстар
   
4. 
   гиперпаратиреоз
   
5. 
   алғашқы әлдостеронизм
   

1. 
   Таспен несепағардың бітелуі
   
2. 
   гемолиздік стрептококк және аутоиммундық үрдістер+
   
3. 
   жүйелік қанайналымының бұзылуы
   
4. 
   сілейме
   
5. 
   гипертониялық ауру
   

1. 
   Сілейме+
   
2. 
   Ауыр металл тұздары
   
3. 
   гломерулонефрит
   
4. 
   кадмиймен улану
   
5. 
   үрпі түтігінің тарылуы
   

1. 
   коллапста
   
2. 
   жедел қансырауда
   
3. 
   гиперволемияда+
   
4. 
   сусыздануда
   
5. 
   несеп шығару жолдарының бітелуінде
   

1. 
   лейкоцитурия
   
2. 
   гиперазотемия
   
3. 
   аминацидурия
   
4. 
   цилиндрурия
   
5. 
   глюкозурия
   

A) зәрнәсілді

B) креатининді +

C) несеп қышқылын

D) кәлийді

E) фенол туындыларын

1. 
   шумақтарда дәрменді сүзілулік қысымның жоғарылауына
   
2. 
   шумақтың әкететін артериялары межеқуатының жоғарылауына
   
3. 
   шумақтың әкелетін артериялары межеқуатының жоғарылауына +
   
4. 
   шумақтық сүзгі ауданының ұлғаюына
   
5. 
   қанның онкотикалық қысымының төмендеуіне
   

А) қанның онкотикалық қысымының төмендеуіне

В) гипергидратацияға

С) гиперволемияға

D) гипопротеинемияға

Е ) гиповолемияға+

1. 
   гемоглобинурия
   
2. 
   несепте жұқарған эритроциттердің болуы
   
3. 
   креатинин тазартылуының төмендеуі
   
4. 
   изостенурия +
   
5. 
   гиперазотемия
   

1. 
   нефрон өзекшелерінің эпителий жасушаларының құрылымдық өзгерістері
   
2. 
   заттардың кері сіңірілуіне қажетті ферменттер белсенділігінің тежелуі
   
3. 
   нефрон шумағының тіректі мембранасының өзгерістері
   
4. 
   кері сіңірілу үрдісінің гормондық реттелуінің бұзылысы
   
5. 
   кері сіңірілуі үрдісінің қалжырауы
   

1. 
   гипофосфатемиямен
   
2. 
   гиперфосфатуриямен
   
3. 
   гиперкәлцийуриямен
   
4. 
   сүйек тінінің деминерализациясымен
   
5. 
   гипергликемиямен
   

1. 
   глюкозурия, аминацидурия +
   
2. 
   гиперкалиемия
   
3. 
   гипергликемия
   
4. 
   дистальдық өзекшелік ацидоздың дамуы
   
5. 
   гиперпротеинемия
   

1. 
   аммониогенез күшейгенде
   
2. 
   сутегі иондарының өзекшелік сөлденісінің төмендеуі
   
3. 
   натрий иондарының кері сіңірілуі артқанда
   
4. 
   ацидогенездің күшеюінде
   
5. 
   бикарбонаттар кері сіңірілуінің бұзылысында+
   

1. 
   аммониогенез күшейгенде
   
2. 
   сутегі иондарының өзекшелік шығуының төмендеуінде +
   
3. 
   натрий иондарының кері сіңірілуі артқанда
   
4. 
   ацидогенездің күшеюінде
   

1. 
   шумақтарда сүзілу үрдістерінің жоғарылауына
   
2. 
   өзекшелерде судың кері сіңірілуінің төмендеуіне
   
3. 
   бүйрек өзекшелерінде натрий мен судың кері сіңірілуінің жоғарылауына+
   
4. 
   бүйрек өзекшелерінде натрийдың кері сіңірілуінің төмендеуіне
   

1. 
   шумақтарда сүзілу үрдістерінің төмендеуіне
   
2. 
   өзекшелерде судың кері сіңірілуінің төмендеуіне +
   
3. 
   бүйрек өзекшелерінде натрий мен судың кері сіңірілуінің жоғарылауына
   
4. 
   бүйрек өзекшелерінде натрийдың кері сіңірілуінің жоғарылауына
   
5. 
   несеп шығаратын жолдарымен несеп ағуының қиындауына
   

18. 
    Анурияны дамытуы мүмкін: (4)
    

1. 
   диурезге қарсы гормонның тапшылығы
   

C) зәрағардың таспен бітелуі

D) зәрағардың бүгілуі немесе сырттан басылуы

E) систолалық артериялық қысымның 50 мм.с.б. төмен болуы

1. 
   нефрон шумақтарының мембранасы өткізгіштігінің төмендегенде
   
2. 
   алғашқы несеп нәруыздарының кері сіңірілуі бұзылғанда
   
3. 
   шумақтық сүзгінің базальді мембранасының теріс зарядының азаюы+
   
4. 
   проксимальды өзекшелердің эпителий жасушаларының деструктивті өзгерістері
   

1. 
   нефрон шумақтарының сүзгілік мембранасы өткізгіштігінің жоғарылауы+
   
2. 
   алғашқы несеп нәруыздарының кері сіңірілуі бұзылуы
   
3. 
   проксималды өзекшелердің эпителий жасушаларының құрылымдық өзгерістері
   

Е) кері сіңірілу үрдістерінің қалжырауы

1. 
   бөгелулік гиперазотемия
   
2. 
   организмнің жұқпаларға төзімділігінің жоғарлауы
   
3. 
   гипопротеинемия
   
4. 
   ісінулер +
   
5. 
   организмнің сусыздануы
   

1. 
   бүйрек шумақтарының сүзгіш мембранасы өткізгіштігінің жоғарылауы+
   
2. 
   бүйрек өзекшелерінің дисталдық бөлігінде кері сіңірілу үрдістерінің бұзылуы
   
3. 
   бүйрек өзекшелерінің проксималды бөлігінде кері сіңірілу үрдістерінің бұзылуы
   
4. 
   бүйрек өзекшелерінде сөлденіс үрдістерінің бұзылуы
   
5. 
   бүйректің қоюландыру қабілеттігінің бұзылуы
   

1. 
   жұқарған эритроциттер +
   
2. 
   тура емес билирубин
   
3. 
   өзгермеген («жаңа») эритроцит
   
4. 
   өт қышқылдары
   
5. 
   уробилиноген
   

1. 
   несептің тығыздығы Зимницкий сынауының барлық үлесінде 1,010-1,012+
   
2. 
   несептің тәуліктік мөлшерінің жоғарылауы
   
3. 
   несептің тығыздығы Зимницкий сынауының барлық үлесінде 1,020-1,025
   
4. 
   несептің тәуліктік мөлшерінің азаюы
   
5. 
   несеп шығарудың тоқталуы (50 мл/тәулік - тен аз)
   

1. 
   айқын гематуриямен
   
2. 
   айқын протеинурия және цилиндруриямен
   
3. 
   гиперлипидемиямен
   
4. 
   жайылған ісінулермен
   
5. 
   айқын лейкоцитуриямен
   

1. 
   липоидтық нефрозда+
   
2. 
   жүйелі қызыл жегіде
   
3. 
   бүйрек амилоидозында
   
4. 
   диабеттік нефропатияда
   
5. 
   жүктілік нефропатиясында
   

Сүзілу мембранасының өткізгіштігінің жоғарылауы →талғамсыз протеинурия → ?→ қанның сұйық бөлігінің тіндерге өтуі→ ісінулер

1. 
   Қанның онкотикалық қысымының артуы
   
2. 
   Қанның онкотикалық қысымының төмендеуі+
   
3. 
   Қанның гидростатикалық қысымының жоғарылауы
   
4. 
   Қанның осмостық қысымының жоғарылауы
   
5. 
   Қан ағым жылдамдығының баяулауы
   

1. 
   Қанның онкотикалық қысымының артуы
   
2. 
   Қанның онкотикалық қысымының төмендеуі+
   
3. 
   Қантамыр қабырғасының өткізгіштігінің жоғарылауы
   
4. 
   Лимфаның ағып кетуінің қиындауы
   
5. 
   Қан ағым жылдамдығының баяулауы
   

1. 
   Тамырлардың тромбоэмболиясы
   
2. 
   Екіншілік жұқпаның қосылуы
   
3. 
   Ішкі ағзалардың кальцинозы
   
4. 
   Инсулиннің бездік жеткіліксіздігі
   
5. 
   Атеросклероз
   

Нәруыз- 3%, лейкоциттік цилиндрлер –көру аймағында бірен-саран, эритроциттік -көру аймағында 5-6; өзгерген эритроциттер- – көру аймағында көп мөлшерде ; лейкоциттер - 8-10 көру аймағында, бүйректік эпителий- 5-6көру аймағында, зәрдің салыстырмалы тығыздығы - 1,015

1. 
   жіті гломерулонефрит+
   
2. 
   нефроздық синдром
   
3. 
   пиелонефрит
   
4. 
   цистит
   
5. 
   уретрит
   

1. 
   бір бүйректің шумағында қабыну дамуымен
   
2. 
   екі бүйректің шумағында қабыну дамуымен
   
3. 
   сүзгі мембрана шумағының иммундық тетікпен зақымдануымен
   
4. 
   сүзгі мембрана шумағының гипоксиялық тетікпен зақымдануымен
   
5. 
   аурудың қауырт, созылмалы, симптомсыз ағымымен
   

1. 
   Стафилококк
   
2. 
   Стрептококк
   
3. 
   Парамиксовирус
   
4. 
   кандида саңырауқұлақтары
   
5. 
   Анаэробты флора
   

1. 
   Бүйректің әсіресе милық қабатының тостағаншаларының, интерстициялық тінінің арнайы емес жұқпалық ауруы
   
2. 
   Нефрон шумақтарының иммундық қабынуы
   
3. 
   Бүйректің әсіресе өзекшелік құралының жұқпалық-аллергиялық зақымдануымен сипатталатын ауру
   
4. 
   Бүйрек ұлпасының нейродистрофиялық үрдіс
   
5. 
   Айқын протеинуриямен сипатталатын симптомдық кешен
   

1. 
   ренин-ангиотензин-әлдостерон жүйесінің әсерленуіне
   
2. 
   простагландиндер, брадикинин түзілуінің төмендеуіне
   
3. 
   айналымдағы қан көлемінің артуына
   
4. 
   қан плазмасында нәруыз мөлшерінің төмендеуіне
   
5. 
   ОЖЖ-де ДКҚО түзілуіне
   

1. 
   Нейроэндокриндік
   
2. 
   тамырлық
   
3. 
   Онкотикалық
   
4. 
   Гемодинамикалық
   
5. 
   Тіндік
   

1. 
   қауырт диффуздық гломерулонефритке
   
2. 
   созылмалы гломерулонефритке
   
3. 
   Нефроздық синдромға
   
4. 
   Бүйректің созылмалы жеткіліксіздігіне
   
5. 
   Липоидты нефрозға
   

1. 
   Шумақтардың тіректі мембранасының теріс зарялты жоғалтуының
   

2. Шумақтық мембрананың айқын зақымдануының

3. 
   Тіректік мембранада C3 әсерленуі, иммундық кешендердің шөгуінің
   
4. 
   Мезангиум жасушаларының артық өсіп өнуінің
   
5. 
   Бүйрек өзекшелерінің некрозының
   

1. 
   Тез үдемелі гломерулонефритке
   

С) Мембраноздық гломерулонефритке

D) Гудпасчер синдромына

E) қауырт гломерулонефритке

1. 
   аздаған өзгерісті нефропатия+
   
2. 
   мембраналық-өсіп-өнулік гломерулонефрит
   
3. 
   мембраналық гломерулонефрит
   
4. 
   тез үдемелі гломерулонефрит
   

A) Дегидратациямен

B) Ренин сөлденісінің жоғарлауымен, простагландиндер сөлденісінің төмендеуімен+

C) Ренин сөлденісінің төмендеуімен, простагландиндер сөлденісінің жоғарлауымен

D) ААФ белсенділігінің төмендеуімен

E) Ангиотензин II деңгейінің төмендеуімен

A) пиелонефритте

B) жедел гломерулонефриттте

C) созылмалы гломерулонефритте

D) нефроздық синдромда+

E) несеп-тас ауруында

1. 
   айқын протеинурия
   

C) Гипертензия

D) Олигурия

E) «жуылған ет» түсті зәр

А) аздаған өзгерісті нефропатия +

В) мембраналық-өсіп - өнулік гломерулонефрит

С) мембраналық гломерулонефрит

D) бөліктік гломерулонефрит

Е ) созылмалы гломерулонефрит

1. 
   Талғамсыз+
   
2. 
   талғамды
   
3. 
   жүктемелік
   
4. 
   әлбуминурияның басымдығымен
   

A) Pseudomonas aeruginosa

B) Proteus vulgaris

C) Haemophilus influenza

D) Escherichia coli

E) Neisseria gonorrhoeae

1. 
   аздаған өзгерісті нефропатия
   
2. 
   мембраналық-өсіп-өнулік гломерулонефрит
   
3. 
   мембраналық гломерулонефрит
   
4. 
   Гудпасчер синдромы +
   

A) бүйрекпен ренин өндірілуінің күшеюі

B) нефрон өзекшелерінің өткізгіштігінің бұзылуы

C) шумақтық сүзілудің жоғарылауы

D) бүйрек ұлпасының ісінуі

E) пәрменді сүзілулік қысымның азаюы

A) бастапқы, олиго-анурия, диурездің қалпына келуі, полиурия

B) бастапқы, полиурия, диурездің қалпына келуі , олиго-анурия

С) бастапқы, олиго-анурия, полиурия, диурездің қалпына келуі +

D) олиго-анурия, полиурия, диурездің қалпына келуі

Е) бастапқы, үдемелі, ақтық

A) гиперазотемия, метаболизмдік ацидоз+

B) гипокалиемия

С) сусыздану

D) гиповолемия

E) қанда қалдық азот деңгейінің төмендеу

1. 
   олигоанурия
   
2. 
   қанда креатинин мөлшерінің ұлғаюы
   
3. 
   қанда зәрнәсіл мөлшерінің ұлғаюы
   
4. 
   қанның қалдық азот деңгейінің жоғарылауы
   
5. 
   шумақтық сүзілудің 50% ға төмендеуі+
   

A) 10%-ға

B) 30% -ға

C) 40% -ға

D) 50% -ға

E) 80% -ға +

A) полиурия

B) уремия +

C) несептің салыстырмалы тығыздығының жоғарылауы

D) шумақтық сүзілудің жоғарылауы

E) өзекшелік кері сіңіріілудің жоғарылауы

1. 
   организмнен азотты қалдықтардың шығарылуы мен сүзілудің бұзылуы
   
2. 
   гипоосмолялдық гипергидратация
   
3. 
   ацидоз дамуы
   
4. 
   организмнің дегидратациясы
   
5. 
   гормон, витаминдер метаболизмінің бұзылуы
   

1. 
   бүйректе Д витаминінің белсенді түрінің түзілуінің бұзылысы
   
2. 
   гипокәлциемия
   
3. 
   ішекте кәлций сіңірілуінің артуы
   
4. 
   екіншілік гиперпаратиреоз
   
5. 
   остеомаляция, кәлциноз
   

1. 
   эритропоэтин өндірілуінің төмендеуінің+
   
2. 
   эритропоэтин түзілуі жоғарылауының
   
3. 
   спектрин түзілуінің тұқым қуатын ақауы
   
4. 
   эритроциттердің осмостық төзімділігі жоғарылауының
   
5. 
   орақ тәрізді эритроциттер түзілуінің
   

1. 
   гипопротеинемия +
   
2. 
   қан тамыр қабырғасының өткізгіштігің жоғарылауы
   
3. 
   гиперпротеинемия
   
4. 
   лимфаның ағып кетуінің қиындауы
   
5. 
   қанда гидростатикалық қысымның төмендеуі.
   

1. 
   гиперкәлциемия
   
2. 
   гипопаратиреоидизм
   
3. 
   D витамині алмасуының бұзылысы +
   
4. 
   алғашқы гиперпаратиреоидизм
   
5. 
   гиперкалиемия
   

1. 
   гиповолемия
   
2. 
   гиперкәлциемия
   
3. 
   изоосмолялдық гипергидратация+
   
4. 
   артериялық гипотензия
   
5. 
   алкалоз
   

1. 
   ісінулер
   
2. 
   анемия
   
3. 
   Куссмауль тынысы
   
4. 
   дегидратация
   
5. 
   артериялық гипертензия
   

1. 
   ұмада бір жұмыртқаның болмауы
   
2. 
   ұмада екі жұмыртқаның болмауы
   
3. 
   екі жұмыртқаның іш қуысына бітуі
   
4. 
   іш қуысынан ұмаға жұмыртқалардың түсуінің кешеуілдеуі
   
5. 
   жұмыртқалардың орналасуы
   

1. 
   Баланопостит
   
2. 
   орхит
   
3. 
   простатит
   
4. 
   эпидидимит
   
5. 
   кавернит
   

1. 
   Семиноманың+
   
2. 
   хориокарциноманың
   
3. 
   тератоманың
   
4. 
   меланоманың
   
5. 
   эндометриоздың
   

1. 
   эстрогендер түзілуінің тұқым қуалайтын ақауы
   
2. 
   энцефалиттер, жарақаттар, гипофиздің өспелері кезінде ГТГ өндірілуінің төмендеуі +
   
3. 
   аналық бездердің поликистозы
   
4. 
   аналық бездердің ГТГ-ға төмен сезімталдығы
   
5. 
   аналық бездердің аутоиммунды зақымдануы
   

1. 
   жыныстық жетілудің кешеуілдеуі
   
2. 
   аменорея
   
3. 
   мезгілінен бұрын жыныстық жетілу
   
4. 
   дисфункциялық жатырдан қан кету
   
5. 
   бедеулік
   

1. 
   аменорея
   
2. 
   полименорея
   
3. 
   олигоменорея
   
4. 
   меноррагия
   
5. 
   альгоменорея
   

1. 
   аменорея
   
2. 
   полименорея
   
3. 
   олигоменорея
   
4. 
   меноррагия
   
5. 
   альгоменорея
   

1. 
   жыныстық ерте жетілу+
   
2. 
   акромегалия
   
3. 
   крипторхизм
   
4. 
   әтекейлік
   
5. 
   адреногениталдық синдром
   

1. 
   ГТГ сөлденісін бұзатын қабыну, жарақаттар
   
2. 
   Бүйрек үсті безінің жыныстық гормондарының артық өндірілуі
   
3. 
   Ата без тінінің аутоиммундық зақымдануы
   
4. 
   Ата без дамуының бұзылысы
   
5. 
   гонадолибериндердің артық сөлденісі+
   

1. 
   жыныстық жетілудің кешеуілдеуі
   
2. 
   әтекейлік
   
3. 
   кахексия
   
4. 
   семіру
   
5. 
   бедеулік, белсіздік+
   

1. 
   гонадолибериндер өндірілуінің азаюымен сипатталатын ми өспесі
   
2. 
   Ата без тінінің аутоиммундық зақымдануы
   
3. 
   семіру
   
4. 
   ГТГ сөлденісінің артық болуы
   
5. 
   Тиреотропты гормонның артық сөлденісі
   

1. 
   Фанкони синдромы +
   
2. 
   Нефроздық синдром
   
3. 
   Нефриттік синдром
   
4. 
   Гудпасчер синдромы
   
5. 
   Конн синдромы
   

1. 
   ұмада бір жұмыртқаның болмауы
   
2. 
   ұмада екі жұмыртқаның болмауы
   
3. 
   екі жұмыртқаның іш қуысына бітуі
   
4. 
   іш қуысынан ұмаға жұмыртқалардың түсуінің кешеуілдеуі
   
5. 
   ата бездің өзінің қалыпты орнында орналаспауы
   

1. 
   ұмада бір жұмыртқаның болмауы
   
2. 
   ұмада екі жұмыртқаның болмауы
   
3. 
   екі жұмыртқаның іш қуысына бітуі
   
4. 
   іш қуысынан ұмаға жұмыртқалардың түсуінің кешеуілдеуі
   
5. 
   ата бездің өзінің қалыпты орнында орналаспауы
   

1. 
   қуық қабырғасының қалта тәрізді томпиып шығуы
   
2. 
   қуықтың жыланкөзі
   
3. 
   қуықтың туа пайда болған жабысуы
   
4. 
   зәрағардың артқы қабырғасының болмауы
   
5. 
   қуықтың алдыңғы қабырғасының туа пайда болған жырығы
   

1. 
   эстрогендер өндірілуінің тұқымқуатын ақауы
   
2. 
   аналық бездердің поликистозы
   
3. 
   аналық бездердің ГТГ-ға сезімталдығының төмендеуі
   
4. 
   гипоталамустың немесе гипофиздің зақымдануы
   
5. 
   аналық бездердің аутоиммундық зақымдануы
   
6. 
   аналық бездердің гипоплазиясы
   

1. 
   эстрогендер өндірілуінің тұқымқуатын ақауы
   
2. 
   гипофиздің өспелерінде, жарақаттарда, энцефалиттерде ГТГ өндірілуінің азаюы
   
3. 
   гонадолибериндер өндірілуінің бұзылуы
   
4. 
   аналық бездердің поликистозы
   
5. 
   аналық бездердің ГТГ-ға сезімталдығының төмендеуі
   

СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР әр тақырыптан қараңыз

1. 
   Бүйрек аурулары кезіндегі негізгі синдромның патогенезін түсіндіре білу (несептік, нефритикалық, нефротикалық, жедел және созылмалы бүйрек жеткіліксіздігі)
   
2. 
   Репродуктивті жүйенің және жыныстық жетілу синдромының бұзылысын түсіндіре білу
   
3. 
   Бүйрек қызметінің бұзылысы кезіндегі қан және зәр анализіндегі өзгерістерді қорытындылай білу
   

1) Барлық тақырып дәрістерінің қазақша, орысша және ағылшын тілдеріндегі мультимедиялық презентациясы:

2) Сабақтың демонстрациялық материалдары

№ тақырып	Тақырып	Көрнекілік құралдың түрі	кесте және папкалар №
1	Несеп –зәр шығару жүйесінің патофизиологиясы	Таратылатын материалдар Кестелер Жануарлар жабдықтары	ЖМ 9-ТЖ 27.1 Несеп түзілуді реттеу 27.2 Нефрон қызметі мен құрылысы 27.3 Тіректік мембрананың иммундық зақымдалуы 27.4 Несептік синдром 27.5 БСЖ себептері 27.6 БСЖ көріністері 27.7 Пиело- және гломерулонефриттер Тышқандар Воронкілер, өлшегіш пробиркалар, штативтер, шприцтер, мочевина ерітінділері, физ.ерітінді

СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР әр тақырыптан қараңыз

№ 3. тапсырма

№ 1есеп

Диурез – тәулігіне 420 мл (олигурия)

Тығыздығы – 1011 (гипостенурия)

Нәруыз – 2,0 г/л (протеинурия)

Көру аймағында аздаған сілтілі эритроциттер (микрогематурия)

Гиалинді, балауызды, түйіршікті цилиндрлі (цилиндрурия)

АҚ – 175/95 мм сын.бб. (гипертензия)

Қалдық азот – 190 мг% (гиперазотемия)

БСЖ, гиперазотемиялық сатысы.
№ 2 тапсырма «Бүйрек патологиясының жекелеген түрлерінің патофизиологиялық сипаттамасы (жіті және созылмалы гломерулонефриттер, нефроздық синдром).»

№ 1 тапсырма. Бүйректің шумақтық сүзілулік мембранасының иммундық зақымдануының

1. Иммундық кешендік механизм (III түрі) - шумақтардың иммундық кешендермен зақымдануы.

Антигендер: эндогендік ( ЖҚЖ кезінде), экзогендік –стрептококкты жұқпа, вирустар

(В гепатиті, С гепатиті ), безгек плазмодийі, спирохеталар, кейбір өспелердің антигені ж.б.

Кешендер айналымда түзіліп, сосын шумақтарда ұсталынады → комплемент жүйесі, лейкоциттер, мезангиальдық жасушалар белсенеді → ББЗ шығарылады (оттегінің белсенді радикалдары, азот тотығы, лизосомалық ферменттер, цитокиндер, кининдер, эйкозаноидтар және т.б.)→ лейкоциттердің сіңбеленуі, эпителийдің, мезангиалды және эпителиалды жасушалардың пролиферациясы. Мезангиумда, эндотелий асты, тіректі мембрана мен подоциттердің арасында депозиттің табылуы.

2. Цитотоксиндік механизм (II түрі) – антиденелермен зақымдануы. Бүйректе ұсталынған антигендермен немесе тіректі мемебрананың антигендерімен антиденелер әрекеттеседі (катионды молекулалар, ДНК, бактерия өнімдері, агрегатталған ірі нәруыздар). Иммундық кешендер негізі тіректік мембрана және мезангиумда анықталады. → ББЗ шығарылуы (комплемент құрамбөлшектері, оттегінің белсенді радикалдары, азот тотығы, лизосомалық ферменттер, цитокиндер) → мезангиолиз және мезангиалды жасушалардың пролиферациясы, қантамырлар тромбозы және эндотелий жасушаларының зақымдануы, айқын протеинурия және подоциттердің зақымдануы.

3. Жасуша-қатысуымен өтетін механизм (IVтүрі) – сезімталдылығы жоғарылаған Т-лимфоциттермен, табиғи жендеттермен зақымдану (лимфокиндер, перфорин)

№ 1 есеп

1. 
   2 жыл бұрын қойылған «жіті гломерулонефрит» диагнозына полиурия болуы қайшы келмей ме? (Жіті гломерулонефриттің созылмалы түріне ауысуын полиурия және гипостенурия дәлелдейді).
   
2. 
   Осы жағдайда гипостенурия және полиурияның даму тетіктері қандай? (өзекшелерде сулардың кері сорылуының төмендеуі, ағымға қарсы –бұрылу механизмі жұмысының бұзылуы)
   
3. 
   Науқаста полиурия дамуының себептері қандай? (компенсаторлы, қандағы қалдық азоттың жоғарылауын тежейді)
   

№ 2 есеп

1. Науқаста нефриттік синдромның белгілері бар. Бұл жағдайда жедел диффузды гломерулонефрит туралы ойлауға болады.

2. Стрептококкты жұқпадан кейінгі бүйрек шумақтарының аутоиммунды зақымдануы (антистрептолизин О және антигиалуронидаза титрларының жоғарылауы).

3. Бүйректің шығару қызметінің бұзылысының төмендеуі және гипопротеинемия гипергидратацияның дамуына әкелді (қанның онкотикалық қысымының төмендеуі) және салдарлық әлдостерон және ДҚГ мөлшерінің жоғарылауы; АҚ-ның жоғарылауы судың ұсталуымен және ренин-ангиотензин-альдостерон жүйесінің әсерленуімен байланысты. Олигурия, гематурия, протеинурия шумақтардың зақымдануын дәлелдейді.

№ 3 Есеп

1. Сүйек тінінде байқалған өзгерістердің даму механизмі қандай? (Гипокәлциемия → салдарлық гиперпаратиреоз → остеопороз)

2. Д витаминіне төзімділікті түсіндіру (Д 1,25 (ОН)₂Д₃ витамин белсенді түрінің түзілуінің бұзылысы)

№ 3 тақырып «Бүйректің созылмалы жеткіліксіздігінің патофизиологиясы. Балаларда бүйректің созылмалы жеткіліксіздігінің ерекшеліктері».

№ 1 есеп

1. 
   Зимницкий сынамасын бағалаңыз.
   

Науқаста никтурия бар: түнгі диурез (600мл) күндізгіге қарағанда көп (330мл)

2. 
   Эндогенді креатинин бойынша клиренсті есептеңіз. Осы көрсеткіштің өзгерістері нені анықтайды?
   

Минөттік диурез = тәуліктік диурез : 1440 мин (24сағ) = 0,65 мл/мин

Эндогенді кратинин бойынша клиренс = зәр креатинині : қандағы креатинин х минөттік диурез = 520 : 6,9 х 0, 65мл/мин = 49 мл/мин

Бүйректің сүзілулік қабілетінің бұзылуын клиренстің төмендеуі және никтурия дәлелдейді. Салыстырмалы тығыздық 1020 дан- 1030 дейін ауытқып тұрады → бүйректің қоюландыру қызметі бұзылмаған.

3. 
   Осы науқаста несептің сапалық өзгерістері нені дәлелдейді?
   

Науқастағы протеинурия, микрогематурия, цилиндрурия (сүзгі мембранасы өткізгіштігінің жоғарылауы) нефрон шумақтарының қызметінің бұзылысын дәлелдейді.

4. 
   Қанның биохимиялық көрсеткіштерінің өзгерістері нені дәлелдейді?
   

Протеинурияның салдарынан науқаста гипопротеинемия, диспротеинемия бар.

Қан сарысуында зәрнәсіл жиналуының жоғарылауы және гиперазотемия болуы бүйректің шығару қызметінің бұзылысының салдары және ол бүйрек жеткіліксіздігін мәлімдейді.

5. 
   Осы науқастағы гипертензия мен анемияның патогенезі қандай?
   

Бүйректің гипертензиясының патогенезінде бүйрек ұлпасының азаюының маңызы бар, соған байланысты депрессорлық заттардың өндірілуі азаяды (ренопривті АҚ); эритропоэтиннің өндірілуінің төмендеуі эритропоэздің төмендеуіне және эритропоэзді тежейтін жайттардың өндірілуіне әкеледі.

6. 
   Есеп бойынша жалпы қорытынды жасаңыз.
   

Науқас бүйрегінің сүзіулік және шығарулық қызметі бұзылған, ол шумақтың бұзылысымен сипатталады, яғни гломерулонефритпен.

№ 2 есеп

1. Науқастағы әйгіленімдер патологияның қай түрінің дамығандығын дәлелдейді?

Нефроздық синдром, артериялық гипертензия, жүрек жеткіліксіздігі, ісіну, гиперлипопротеинемия, гипопротеинемия.

2. Осы кезде липидтер алмасуының бұзылысының қандай түрлері пайда болады және олардың даму тетіктері қандай? Гиперлипопротеинемиялар. Гепатоциттермен ӨТТЛП сөлденуінің жоғарылауы, липопротеинлипаза белсенділігінің төмендеуінен ӨТТЛП ыдырауының баяулауы, бауырмен ТТЛП сөлденуі, ӨТТЛП және ТТЛП ыдырауының баяулауы, гиперлипацидемия салдарынан үшглицеридтердің өндірілуінің жоғарылауы.

3. Ұзаққа созылған гиперлипидемияның мүмкін болатын салдары қандай? Ұзаққа созылған гиполипопротеидемия өзгерген ЛП-дің түзілуінің жоғарылауымен және тамырлардың атеросклероздық бұзылысының дамуымен қабаттасады.

4. Науқаста уремия және бүйрек жеткіліксіздігінің белгілері бар ма? Науқаста уремия және бүйрек жеткіліксіздігінің белгілері бар: қанда қалдық азот деңгейінің көтерілуі, гипопротеинемия (протеинуриямен байланысты), гиперлипидемия, гипернатриемия, гиперстенурия.

№ 3 есеп

1. Науқаста болған жағдайларды сіз қалай түсіндіресіз? Уремия.

2. Осы жағдайдың аса мүмкін болатын себебі? Созылмалы гломерулонефриттің салдарынан нефрон санының үдемелі төмендеуі.

3. Гематологиялық, психоневрологиялық, кардиологиялық әйгіленімдердің, сонымен қатар зәрдегі қышқылдық-сілтілік үйлесімнің өзгерістерінің дамуы патогенезі қандай? Уремиялық синдромның патогенезін дәрістен қараңыз.

4. Науқастағы бұзылыстардың үдеуі қандай жағдайға әкеледі? Уремиялық команың дамуына.

№ 4 тапсырма «Балалардағы бүйрек дерттерінің ерекшеліктері» кестені толтыру

Жаңа туған балалардағы бүйрек қызметінің өтпелі бұзылысы	Гематурия, протеинурия, цилиндрурия гипоксия әсерінен бүйрек шумақтарының өткізгіштігі жоғарылауының салдары. 1аптадан кейін сүзгіш мембрананың өткізгіш қызметі қалпына келеді және бұл көріністер жойылады
Зәрқышқылды инфаркт	Ұрықтық нәруыздың ыдырауының күшеюі → зәр қышқылы тұздарының жиналуы→бүйрек түбекшелері және өзекшелерінде зәр қышқылы тұздарының құм немесе майда түйіршік тәрізді жиналып қалуы →зәр тұздарға бай және қызғылт-сары түске боялған, центрифугалағанда қызыл түсті шөгінді береді. Болжамы қолайлы, тұздар зәр ағысымен жуылып кетеді.
Физиологиялық гипостенурия	Өзекшелердің қоюландыру қабілетінің төмендеуімен байланысты (нефронның морфологиялық және қызметтік толық жетілмеуі)
Шығу түрі бойынша бүйректің патологиялық топтарының негізі	Тұқымқуатын аурулар (тубулопатиялар) дамудың туа біткен ақаулары (агенезия, дисплазия, поликистоз, обструкциялық уропатия) Жүре пайда болған аурулар (гломерулонефриттер, пиелонефриттер)
Балаларда бүйрек жеткіліксіздігінің этиологиясы мен патогенезінің ерекшелігі	Туылғаннан кейін бірінші 3-4-ші күндері БЖ себептері гипоксия болады. Өзекшелік түтік гипоксияның зақымдаушы әсерінен қорғанғандықтан БЖ нәрестелерде тек қызметтік бұзылыс ретінде жүреді және талапқа сай ем қолданса бүйректің қызметі қалпына келеді. Туғаннан кейін 5-10 күндері БЖ ТШҚҰ-синдромы, бүйрек агенезиясы, бүйрек артериясының тромбозы, ерте гипоксия дамуы салдарынан болады. 10-шы күннен бастап БЖ-ның себебі бүйректің екі жақты даму ақаулары болады: поликистоз, гидронефроз, сонымен қатар қабыну үрдістері (нефриттер, гломерулонефриттер, сепсис).

Сынамалық тапсырмалардың жауап эталондары

1-A	9-D	17-BCDE	25-AB	33-ABC	41-BCDE	49-E	57-C	65-B	73-A
2-B	10-ABDE	18-C	26-B	34-ABC	42-A	50-E	58-ABCE	66-A	74-D
3-A	11-ABCD	19-A	27-B	35-A	43-A	51-B	59-D	67-ABCD	75-ABCEF
4-C	12-A	20-D	28-ABE	36-A	44-D	52-ABCE	60-A	68-ABDE	76-BC
5-B	13-E	21-A	29-A	37-ABCE	45-D	53-ABDE	61-A	69-D
6-B	14-B	22-A	30-BCE	38-A	46-ABDE	54-A	62-B	70-A
7-C	15-C	23-A	31-B	39-B	47-C	55-A	63-C	71-A
8-E	16-B	24-BCD	32-A	40-D	48-A	56-D	64-A	72-B

жүктеу/скачать 2,16 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: